گشاده‌دستی در استفاده از قانون

احمد حکیمی‌پور فعال سیاسی  
 
اولین شرط برای فهم از موقعیت جامعه و گفت‌وگو در مورد آن، این است که شرایط جامعه به حالت عادی بازگردد. به طوری که شرایط جامعه اضطراری نباشد و به عبارت بهتر وضعیت بر طبق قانون باشد. تا زمانی که پدیده‌های فعلی در جامعه حاکم باشد، نوع نگاه به آنها همانند یک مساله غیرعادی است. درچنین شرایطی مشکلات جامعه و حتی دولت نه تنها حل نخواهد شد بلکه برعمق چالش‌های جامعه افزوده خواهد شد. فعالان سیاسی و کنشگران عرصه اجتماعی مدت‌هاست چنین تحلیل‌هایی را ارائه می‌دهند. خواسته‌های قانونی و مدنی مردم موضوعی نرم است. بسیاری از مسائل در جامعه به نقطه اوج خود رسیده است اما بدون راه‌حل رها شده. این درحالی است که اگر همه به چارچوب‌های حقوقی و قانونی بازگردند و فضای فعلی از سوی همه ترک گفته شود در این صورت امکان گفت‌وگو فراهم خواهد شد و همه آماده شنیدن سخنان و نظرات یکدیگر می‌شوند. در شرایط عادی چارچوب‌های آماده‌ای وجود دارد که در آن چارچوب‌ها می‌توان اظهارنظر کرد و هر طرف خواسته‌های منطقی خود را تعریف کرده و هر دو طرف می‌دانند که با چه زبانی با طرف مقابل صحبت کنند که موجب رضایت طرف مقابل را فراهم آورند. چنین شرایطی در جامعه ما اتفاق نیفتاده است و مسئولین باید در این زمینه تصمیم بگیرند زیرا مسائل جامعه نیازمند مدیریت است. در هر صورت بازگشت به قانون و چارچوب‌های عرفی است که موجب می‌شود امکان گفت‌و‌گو فراهم شود. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حقوق و تکالیف مردم و دولتمردان را مشخص کرده است و باید به منظور عبور از این وضعیت از این ظرفیت استفاده کرد. در قانون اساسی بر اساس نص قانون این مردم هستند که حاکم برکشورند. براساس قانون اساسی اداره کشور باید با نظر مردم صورت بگیرد.  مسئولین نیز نماینده مردم هستند و در ارتباط با مسئولیتی که دارند باید پاسخگوی جامعه باشند. اینکه برخی این تفسیر را از قانون ارائه می‌دهند که مردم جایگاه قدرتمندی در قانون ندارند، بیراه است. اگر به قانون اساسی بازگردیم و همه بر اساس حقوقی که قانون اساسی برای آنها در نظرگرفته‌، رفتار کنند، بسیاری از مسائل امروز جامعه قابلیت حل و فصل دارند و نیاز نیست برخی فریاد بزنند تا صدای آنها شنیده شود. برخی از تفسیرهای محدود در کنار برخی گشاده دستی‌‌ها در تفسیر قانون اساسی مناسب نیست و باید به درستی از قانون اساسی برای رفع مشکلات کشور استفاده کرد.