کی یف نوار حایل با روسیه را می پذیرد؟

رابرت گودین، فیلسوف سیاسی در کتابی به نام «درباره آرام گرفتن» می گوید: «صلح پایدار زمانی محتمل تر است که طرف برنده به کمتر از آن چه می تواند از آن خود کند، رضایت بدهد.» روسیه بیش از 10 ماه پیش، جنگ سراسری علیه اوکراین را آغاز کرد  تا علاوه بر هشدار به ناتو به دلیل نزدیک شدن به مرزهایش در جریان درخواست کی یف برای عضویت در این پیمان، بتواند با تصرف سرزمینی، خط حایلی میان «سرزمین مادری» و ناتو ایجاد کند. این مهم، خیلی زود به تحقق پیوست و علاوه بر تصرف کامل منطقه دونباس (متشکل از دو استان لوهانسک و دونتسک) روسیه توانست با عنصر غافلگیری و حملات برق آسا مناطق وسیعی از اوکراین را تصرف و تا نزدیکی پایتخت پیشروی کند. مسکو حتی در جریان پیشروی های خود، طی نمایشی با همراهی «مجلس دوما» 4 منطقه اوکراین همچون «لوهانسک»، «دونتسک»، «خرسون» و «زاپروژیا» را که در اشغال خود داشت به خاک روسیه الحاق کرد. با کسب این موفقیت میدانی، ولادیمیر پوتین طمع خود را کنار نگذاشت. این در حالی بود که کشورهای عضو ناتو به رغم تنش های زیاد، دست به عصا و محافظه کارانه به حمایت خود از اوکراین ادامه می دادند. این رویکرد هم در تلاش های دیپلماتیک امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، قابل مشاهده بود و هم در سطح کمک های لجستیک غربی خود را نمایان کرده بود. پوتین اما نخواست به کمتر از آن چه می تواند از آن خود کند، رضایت بدهد. این رویکرد و افزایش و تنوع سلاح های اهدایی غرب به کی یف، طی ماه های گذشته باعث شکست های میدانی ارتش روسیه شده است. ارتش روسیه ابتدا مجبور شد ایده و اجرای محاصره پایتخت اوکراین را رها و با تلفات سنگین عقب‌نشینی کند. سپس از اشغال «خارکیف» دست کشید و این منطقه را از حضور نظامیانش خالی کرد. تیر آخر نیز، عقب‌نشینی روسیه از خرسون بود که هرچند محاسبه‌شده، سازمان‌یافته و بدون تلفات سنگین صورت گرفت، اما عقب‌نشینی بزرگ ارتش پوتین به معنای شکستی بزرگ تعبیر شد؛ آن هم از منطقه ای که چند هفته قبل براساس یک همه پرسی به  خاک روسیه الحاق شده بود. پس از همین عقب نشینی بود که نسل جدید ضدحملات ارتش اوکراین آغاز شد و آن ها که حالا سلاح های تاکتیکی و موشک های ضد هوایی غربی را دریافت کرده بودند، با امیدواری و هیجان بیشتری به جنگ ارتش روسیه رفتند. در روزهای گذشته هرچند حملات هوایی و موشکی مسکو و کی یف علیه یکدیگر ادامه داشته، اما در میدان نبرد در پی عقب‌نشینی های روسیه و پیشروی ها، تمرکز جنگ به مناطق شرقی اوکراین رسیده است. نزدیک شدن به فصل زمستان و رسیدن سرمای سخت از یک سو و تاثیر شرایط آب و هوایی بر زمین نبرد، باعث شده که در روزهای اخیر شاهد فروکش کردن آتش جنگ روی زمین باشیم. گروهی از تحلیل گران بر این عقیده اند که دو طرف در تلاش هستند  با کم کردن سرعت جنگ، خود را برای یک حمله متقابل در آستانه بهار آماده کنند. اندیشکده مطالعات جنگ اما معتقد است که عملیات از سوی هردو طرف «به دلیل گل و لای زمین متوقف شده و با یخ زدن زمین‌ها در میانه زمستان، نبردها تشدید می شود.»  اما بخش دیگری از تحلیل گران موضوع را فراتراز واکنشی متاثر از سرما می دانند و معتقدند نشانه های جدی در غرب برای فشار بر کی یف به منظور پذیرفتن  آتش بس با حفظ مناطق دونباس در دست روسیه در جریان است. دلیل فروکش کردن آتش جنگ هرچه که هست، دریچه ای جدید را برای گفت و گوهای آتش بس و مذاکرات دیپلماتیک باز کرده است. امانوئل ماکرون، رئیس جمهور، به تازگی در مصاحبه ای با شبکه تلویزیونی تی.اف.۱ گفته بود: «یکی از نکات اساسی که ما باید به آن بپردازیم – همان طور که پوتین همیشه گفته است - نگرانی از نزدیک شدن ناتو به درهای روسیه و استقرار تسلیحاتی است که می تواند روسیه را تهدید کند.» رئیس‌جمهور فرانسه گفته که این مسئله بخشی از مذاکرات صلح اوکراین خواهد بود و او به دنبال دادن تضمین به مسکوست. جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا نیز هرچند تلاش کرده ژست قدرت را برای مذاکره با روسیه بگیرد و مذاکرات را مشروط به خروج نظامیان روس از اوکراین کرده، اما تمایل واضحی را برای شروع مذاکرات دارد. در این میان، آن چه بسیاری معتقدند اگرچه ممکن است پوتین در شرایط فعلی جنگ حاضر  شود با حفظ دونباس به آتش بس تن دهد،  اما راضی کردن طرف  اوکراینی  برای این  موضوع محل مناقشه است. البته که تصمیم مسکو برای صلح در این نقطه هم دستاورد کمی نیست. شبه جزیره کریمه که در سال 2014 اشغال و الحاق شد، به همراه لوهانسک و دونسک بیش از 20 درصد خاک اوکراین را شامل می شود. روسیه با داشتن همین مناطق، بافرض عضویت اوکراین در ناتو در آینده دور، عملا به راهبرد منطقه حایل که مسکو در پی آن است ، دست یافته است.