بازار داغ رقابت برای کسب رانت

محافظه‌کاری در اظهار نظر‌های اقتصادی و سخن گفتن در لفافه در این سال‌ها نتوانست کمکی به بهبود وضعیت اقتصاد ایران کند، از این رو برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند تعمیق رکود تورمی می‌تواند برای کشور مشکلات جدی خلق کند، به این ترتیب باید در اظهار نظر اقتصادی صراحت کلام داشت، شاید یکی از فعالان حاضر در همایش روز گذشته شفافیت و مبارزه با فساد همین اعتقاد را داشت که به صراحت گفت رقابت برای اخذ رانت اقتصادی باید مورد آسیب‌شناسی قرار گیرد.
بررسی وضعیت اقتصاد ایران نشان می‌دهد به رغم برخورداری از نیروی تحصیلکرده در کشور، اما میزان بیکاری این قشر نیز بالاست، از این رو به نظر می‌رسد فضا برای دستیابی برابر به فرصت‌های اقتصادی باید با رایحه عدالت خوشبو شود تا اقتصاد خود را از زیر بار اتهامات رانت‌خواری و ویژه‌خواری و فساد سیستماتیک رهایی بخشد، البته رسانه‌های معاند در دهه‌های گذشته تبلیغات سوء شدیدی علیه ایران کرده‌اند، به شکلی که ادراک فساد در اقتصاد ایران بسیار اشاعه یافته است، از این رو شفاف‌سازی اقتصاد به نفع ساختار اقتصاد ایران هم است، زیرا اقتصاد در بعد تبلیغات منفی معاندان به یک قربانی تبدیل شده است. اقتصاد ایران تجارت سالانه‌اش بالغ بر ۱۰۰میلیارد دلار است که گفته می‌شود حجم قاچاق نیز ۱۰ تا ۱۵میلیارد دلار می‌باشد همین آمار مؤید این مهم است که شفاف‌سازی حوزه گمرکات بسیار حائز اهمیت است.
در دولت گذشته عزل و انتصابات حوزه گمرکات به صراحت نشان می‌داد اوضاع از چه قرار است، اما در دولت کنونی امید می‌رود با توجه به انتصابات جدید در حوزه گمرکات شاهد اتفاقاتی مثبت باشیم، به ویژه اینکه به لحاظ امنیتی امروز بیش از هر زمان دیگری باید مراقب بود کالا‌های ممنوعه وارد کشور نشود که کوتاهی در این حوزه می‌تواند ناآرامی‌ها را تشدید کند.
کارنامه متصدی کنونی و جدید گمرک نشان می‌دهد در بخش‌هایی، چون شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی بسیاری از بنگاه‌ها را به اتاق شیشه‌ای تبدیل کرد تا رویداد‌های این بنگاه‌ها شفاف در منظر همه قرار گیرد، حال امید می‌رود همین اتفاق در حوزه گمرکات رقم بخورد، زیرا بحث تجارت ۱۰۰میلیارد دلاری در میان است. مسلم است وقتی خلأ‌هایی در حوزه اقتصاد وجود داشته باشد، فرصت‌طلبان برای سودجویی به این بخش‌ها هجوم می‌آورند، از همین رو رقابت ناسالم برای کسب رانت رقم می‌خورد، کمااینکه در سخن فعالان بخش خصوصی نیز این واقعیت مشهود است.


نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران:
برای گرفتن رانت، رقابت داریم!
حسین سلاح‌ورزی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران دیروز در همایش مبارزه با فساد که به مناسبت روز جهانی مبارزه با فساد در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد، به رشد ۸درصدی اقتصاد اشاره کرد و افزود: در شش برنامه توسعه‌ای که در سال‌های گذشته تدوین شده، همیشه یک بند مبنی بر دستیابی به رشد ۸درصدی اقتصادی ثابت بوده که قرار هم بوده است یک‌سوم این رشد از محل افزایش بهره‌وری باشد، اما هم کیفیت محیط نهادی ما به شکلی بوده و هم در بخش خصوصی به گونه‌ای عمل کرده‌ایم که تنها چیزی که رقابت در آن صورت گرفته، گرفتن رانت بیشتر به خاطر مقررات موجود در کشور بوده است.
وی گفت: به عبارتی هم وضعیت قانونگذاری و هم نوع رقابت در قسمتی از بخش خصوصی در این جهت بوده که برای بهره گرفتن از بخش بیشتر کیک رانتی که بر اساس سیاستگذاری غلط به وجود آمده است، استفاده کنیم، بنابراین لازم است برای شفافیت بیشتر اقدام کنیم.
یک‌سوم واردات کشور، قاچاق است
وی اظهار کرد: بعد از انقلاب هم از نظر ایدئولوژیک و هم از لحاظ آموزه‌های دینی به حد کفایت موضوع تشویق و مبارزه با فساد را داشته‌ایم و در حوزه قانونگذاری برای مبارزه با شفافیت نیز قانون کم نداریم. بر همین اساس نیز تقریباً هر دولت، مجلس و رئیس قوه قضائیه‌ای که آمده است، بر ضرورت مبارزه با فساد تأکید داشته، اما نکته این است که آیا ما در این راه توفیق نسبی داشته‌ایم یا خیر؟
نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران افزود: اگر شاخص ادراک فساد را بررسی کنیم، می‌بینیم که نتوانسته‌ایم در این مسیر قدم قابل توجهی برداریم و حتی در داخل کشور هم افکار عمومی را نتوانسته‌ایم قانع کنیم کار مثبت و قابل توجهی انجام شده است.
وی ادامه داد: مهم‌ترین مشکل ما در حوزه مبارزه با فساد این است که در کشور ما از یک جایی یک سیاستگذاری با لنگر کردن نرخ ارز برای کنترل تورم همه مصیبت‌ها را تا امروز ادامه داده است، به عنوان مثال در زمینه واردات با وجود قوانین و مقررات متعددی که برای ممنوعیت‌های غیرتعرفه‌ای وجود دارد، اما برای حدود ۲ هزار قلم کالا ممنوعیت واردات اعمال شده که این مسئله موجب توسعه قاچاق شده که این موضوع یکی از مصادیق فساد است و آمار‌ها نشان می‌دهد یک‌سوم واردات کشور از طریق قاچاق انجام می‌شود.
سلاح‌ورزی اضافه کرد: در یک جایی سیاستگذار ارزی بقیه را متقاعد کرده است که برای کنترل قیمت ارز تنها باید ممنوعیت واردات را انجام داد، لذا از آن طرف هم مشاهده می‌کنیم با قیمت‌های مختلفی که برای نرخ ارز وجود دارد، امضا‌های طلایی، رانت و توزیع فساد ایجاد شده است.
وی به اعمال مقررات دست‌وپاگیر هم اشاره کرد و گفت: همزمان با همه تلاش‌هایی که در بخش‌های جامعه برای کاهش مقررات صورت می‌گیرد، ماشین و موتور تولید مقررات همچنان فعال است و شاید با سرعت بیشتری هم حرکت می‌کند.