روزنامه خراسان
1401/09/21
پرشور و چشم‌نواز، مثل مراکش و فوتبالش
وقتی در حضور بلژیک و کرواسی به‌عنوان تیم‌های دوم و دوازدهم آخرین رده‌بندی فیفا، این مراکش بود که به‌عنوان تیم اول از گروه F مسابقات صعود کرد تصور خیلی‌ها این بود که نماینده شایسته آفریقا در مرحله بعدی به‌راحتی مقابل اسپانیا حذف خواهد شد. مراکش به‌عنوان تیم بیست‌ودوم رده‌بندی فیفا و در سید سوم وارد جام شد. آن‌هم در حالی‌که به‌طور مثال تیم ملی ما در رده بیستم قرار دارد و در بهترین فرصت ممکن حتی به عنوان تیم دوم از گروهش صعود نکرد. با این اوصاف پیش‌بینی می‌شد شیرهای اطلس مقابل ماتادورهای مغرور اسپانیا بازنده از پیش تعیین شده‌ای باشند اما با ارائه یک بازی عالی و دفاع مستحکم، در ضربات پنالتی حتی تیم لوئیز انریکه را با آن‌همه ستاره حذف کردند. آن‌هم در شرایطی که مربی مراکشی‌ها فقط سه‌ماه است تیم را تحویل گرفته اما چنین تحولی در آن ایجاد کرده و لااقل برخلاف تیم ملی ما، تغییرات دقیقه نودی برای آن‌ها مثبت و روبه‌جلو بوده است. بعد ا زاین بازی و ضمن احترام برای مراکش و آرزوهایش، همه معتقد بودیم تا این‌جا هم کار بزرگی کرده و بعید است پرتغال پرستاره که در بازی قبل به سوئیس 6 گل زده بود مقابل حکیم زیاش و رفقا کار دشواری داشته باشد. خلاصه قرار بود به پایان ماجراجویی مراکشی‌ها در جام نزدیک شویم، اما این تیم پرشور و یکدست آخرین بازی رونالدو در جام‌جهانی را رقم زد. حالا شیر های صحرا اولین نماینده تاریخ آفریقا در جمع 4 تیم جام هستند. یک تاریخ‌سازی شگفت‌انگیز. زیبا مثل دیوارهای شفشاون، اصیل مثل کازابلانکا و خوش‌طعم مثل چای‌نعناع. حالا دنیا به‌فوتبال مراکش احترام می‌گذارد. مردانی که فقط نماینده فوتبال این کشور در جام نبودند، بلکه با حمایت تماشاگران متعصب‌شان، نشان دادند مردم این سرزمین برای رسیدن به رویاها تا پای جان می‌جنگند، با این که شاید ستاره‌های بزرگ نداشته باشند اما بدون ستاره هم آسمان تیم‌شان پرنور و چشم‌نواز است چون از جان مایه می‌گذارند. سبک‌زندگی مردم این کشور در فوتبال‌شان هم تجلی زیادی دارد. فوتبالی که در ارائه تاکتیک‌ها یکنواخت نیست؛ سرشار از رنگ است، تیمی که ثابت کرد ضربان قلب یک ملت با 11 نفر هماهنگ شده تا بتوانند از هر چالش دشواری عبور کنند. در این پرونده به مناسبت موفقیت شگفت‌انگیز این‌تیم، مروری داریم بر ویژگی‌های این سرزمین و زندگی مردمش.مراکش، موروکو یا مغرب؟
اگر از شما اسم کشوری واقع در شمال غربی آفریقا و جنوب دریای مدیترانه را بپرسند که به سرزمین رنگ‌ها هم معروف است – برفرض که جغرافی‌تان خوب باشد- فورا می‌گویید «مراکش». همین سوال را اگر از یک عرب‌زبان بپرسند، جواب می‌دهد «مغرب». مخاطب سوال اگر اهل ترکیه باشد، جوابش «فاس» خواهد بود و از خود مراکشی‌ها اگر بپرسید، چپ‌چپ نگاهتان می‌کنند و می‌گویند «خب معلومه، موروکو». این کشور چرا این همه اسم دارد؟ «ابوالحسن نجفی» در کتاب «غلط ننویسیم» می‌نویسد: «[این کشور] در قدیم «مغرب» نامیده می‌شده است و «مراکش» نام ایالتی از این کشور است. علت این اطلاق جزء بر کل ظاهرا این بوده که در دوران اخیر کلمه «مغرب» به کشورهای اروپا و آمریکا اطلاق شده است و در کتاب‌های فارسی، برای رفع ابهام، لفظِ مراکش را بر کل کشور مغرب تعمیم داده‌اند. باید دانست که هم در متون گذشته فارسی و عربی و هم در اصطلاح امروزه کشورهای عربی‌زبان، نام این کشور مغرب است و نه مراکش.» کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی ایران هم نام این کشور را به صورت «مغرب» ضبط کرده است. همان طور که مرحوم نجفی می‌گوید مراکش، درواقع شهری در موروکو و یکی از پایتخت‌های قدیمی این کشور بوده است؛ واژه‌ای بربر به معنای «سرزمین خدا». بنابراین خلاف تصور، ایرانی‌ها این کلمه را از خودشان درنیاورده‌اند. البته که این توضیح برای اهالی این کشور پذیرفتنی نیست و ترجیح می‌دهند کشورشان را موروکو صدا کنیم. واژه «فاس» هم که در ترکیه برای نامیدن سرزمین رنگ‌ها به‌کار می‌رود، مثل مراکش، نام یکی از شهرهای موروکو است. موروکو یا «ماروک»، نام رسمی این کشور است و در سازمان‌های بین‌المللی، «مغربِ» عربی هم پذیرفته شده نیست چون این واژه، مفهوم گسترده «مغرب بزرگ» شامل کشورهای الجزایر، تونس و موروکو را در بر دارد، هر چند گفته میشود موروکو یا ماروک، درواقع شکل تغـییریــــافته مغرب است.
مردان ترسناک در سرزمین رنگ‌ها
مشاهدات خبرنگار زندگی سلام از سبک زندگی مردم مراکش در سفری 15 روزه به این کشور که مردمش نظافت را رعایت نمی‌کنند
دکتر مریم ذاکری | جهانگرد
«سرزمین رنگ‌ها» لقبی است که کشور مراکش در میان گردشگران دنیا به آن شناخته میشود. کشوری که هرچند در قاره آفریقاست ،اما آب‌و‌هوای معتدلی دارد. آن چه در ادامه می‌خوانید بخشی از مشاهداتم در این سفر 15 روزه از سبک زندگی مردم این کشور است.
میدانی که شما را به عمق تاریخ می‌برد
مراکش شهری قرارگرفته در بخش جنوب غربی این کشور است و شبیه‌ترین نقطه آن به فرهنگ بومیان آفریقا. «جامع‌الفنا» میدانی در وسط این شهر است و معمولا اولین جایی است که گردشگران را می‌برند. میدانی که قبل از این مردم برای گرفتن اخبار دور هم جمع می‌شده‌اند، خلافکارها را فلک می‌کردند، متکدیان دست‌شان دراز بوده و پولدارها به صاحبان بوزینه‌ها پول می‌داده‌اند تا برایشان شیرین‌کاری کنند. رمال‌ها برای مردم فال می‌گرفته و معرکه‌گیرها زنجیر می‌دریده‌اند. مطرب‌ها نی و طبل می‌زده و رقاص‌ها می‌رقصیده‌اند. زن‌های حناچی دست، پا و صورت دخترکان را حنا می‌بسته، مارگیرها دهان به دهان مارها می‌گذاشته و قماربازها هم تاس‌ها و سنگ‌ها را وسط می‌انداخته‌اند. آدم‌هایی هم بوده‌‌اند که بساط خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها را به پا می کرده اند یا روغن، ادویه و هرچه خریدنی و پوشیدنی است، می‌فروخته‌اند. میدان جامع‌الفنا قلب تپنده این شهر از اعماق تاریخ است، پلی که گذشته مراکش را به امروزش وصل می‌کند.
شیوه تبلیغی ساقیان مراکشی با 3 کلمه
شهر شفشاون که یکی از زیباترین مناطق این کشور به حساب می‌آید، محلی برای فروش ماری جوانا به ویژه به گردشگران است. از همین رو زمانی که یک گوشه ایستاده‌اید و منتظر چیزی هستید، یا در کافه‌ای چای نعناع می‌نوشید یا حتی از کوچه‌ای خلوت عبور می‌کنید، ساقیان از کنارتان رد می‌شوند و سه کلمه ماری‌جوانا، وید و حشیش را که هر سه یک معنی می‌دهند، تکرار می‌کنند تا اگر مشتری باشید از آن ها خرید کنید. اتفاقی که به مذاق بعضی گردشگران خوش نمی‌آید و عزمی هم برای حذفش وجود ندارد.
هیبت ترسناک مردان مراکشی
در بخش‌های قدیمی این کشور به ویژه در خود شهر مراکش مردان پوششی به تن دارند که به آن‌ها هیبتی ترسناک می‌دهد. پوششی به نام «برنوس»، که اگر بخواهم آن را مشخصاً توصیف کنم باید بگویم چیزی شبیه پوشش پدرتاک در کارتون به یادماندنی رابین‌هود است؛ یک لباس بلند کلاه‌دار از جنس پشم، عموماً به رنگ‌های تیره که مردان به جای کاپشن یا پالتو به تن می‌کنند و کلاه بزرگ آن را که بر سر می‌گذارند سایه‌اش کل صورتشان را سیاه می‌کند.
«تجینه» شبیه دیزی ایرانی و غذای محبوب مراکشی‌ها
مراکش از معدود کشورهایی است که شما به عنوان یک ایرانی می‌توانید به آن سفر کنید و از خوردن غذاهایش لذت ببرید چون بیشتر رستوران‌هایش، غذای حلال دارند. معروف‌ترین غذای مراکشی که در همه رستوران‌های این کشور سرو میشود، «تجینه» است. چیزی شبیه دیزی خودمان که به جای ظرف سنگی در ظرف‌های سفالی دردار پخته و سرو میشود.
چای نعناع به یادماندنی‌ترین خاطره از این سفر
چای نعناع یکی از بهترین یادگاری های کشور مراکش و طعم و مزه این چای و نحوه سرو کردنش در کافه‌ها، مغازه‌ها و رستوران‌ها هم از به یادماندنی‌ترین خاطرات این سفر است. چای مراکشی مخلوطی است از دمنوش چای سبز به همراه نعناع. به این صورت که ابتدا برگ‌های نعناع را در ته استکان‌های کمرباریک می‌گذارند و چای را که در قوری‌های مخصوص فلزی دم کرده‌اند رویش می‌ریزند. بسته به تمایل فرد برای شیرین شدن آن می توان از قند، نبات یا عسل استفاده کرد.
مقصدی نه چندان مناسب برای وسواسی‌ها
در بخش‌هایی از شهر مراکش فاضلاب خانه‌ها در خیابان روان است و بوی مشمئزکننده‌ای مشام را آزار می‌دهد. سرویس‌های بهداشتی برخلاف دیگر کشورهای مسلمان فاقد آب است و حتی گاه در روشویی‌های عمومی صابون پیدا نمی‌شود. گوشت‌ها در بازار بدون یخچال از چنگک‌ها آویزانند و مگس‌ها در اطراف‌شان حسابی دلی از عزا درمی‌آورند. گاه برای خریدن آب میوه به ویژه آب نیشکر که یک نوشیدنی شیرین و مخصوص این کشور است، لیوان یک‌بار مصرف یا حتی لیوان تمیزی وجود ندارد.
مراکشی‌ها فوتبال را در کافه می‌بینند!
«منصور ضابطیان» از مشاهدات سفرش به مراکش، ویژگی‌های شخصیتی بارز مردم این کشور و عشق‌شان به فوتبال می‌گوید
مجیدحسین زاده | روزنامه نگار
در چند روز اخیر بعد از موفقیت‌های تیم ملی مراکش در جام جهانی، مردم این کشور غرق در شادی هستند. به این بهانه سراغ «منصور ضابطیان»، نویسنده کتاب «چای نعنا: سفرنامه و عکس‌های مراکش» رفتیم تا از مشاهداتی که از این کشور و مردمش داشته برای‌مان بگوید.
مراکشی ها به شدت سرزنده و هیجانی هستند
مجری سابق برنامه محبوب «رادیو هفت» درباره بارزترین ویژگی‌های شخصیتی مردم این کشور می‌گوید: «مردم مراکش، ریشه‌های تاریخی دارند و به شدت سرزنده هستند. مراکش دروازه آفریقا و نزدیک‌ترین کشور آفریقایی به اروپاست. من وقتی در کوچه پس کوچه‌های این کشور قدم می‌زدم، احساس خویشاوندی با مردم آن منطقه داشتم چون از لحاظ فرهنگی خیلی شبیه مردم ما هستند. وقتی روابط انسانی را در آن کشور از نزدیک می‌بینید، متوجه می‌شوید که یک مهربانی قابل تحسینی را در برخوردشان با یکدیگر و خارجی‌ها رعایت می‌کنند. در عین حال، مثل ما که یک وقت‌هایی یک سری رفتارهای پرتنش را بین آدم‌هایی که از یکدیگر عصبانی شدند می‌بینیم، چنین صحنه‌هایی را در شهرهای مختلف مراکش دیدم. از این منظر، من یک کمی احساس نزدیکی می‌کردم بین خودم و مردم مراکش. مردم این کشور، هیجانی و پرشور هستند به خصوص وقتی که پای فوتبال در میان باشد».
مراکشی‌ها خیلی پیگیر فوتبال و نتایج آن هستند
مراکش به عنوان اولین تیم آفریقایی و عربی به نیمه‌نهایی جام جهانی رسیده است. «ضابطیان» درباره مشاهداتش از علاقه مردم این کشور به فوتبال می‌گوید: «تا جایی که یادم هست، مراکشی‌ها خیلی پیگیر فوتبال و نتایج آن هستند. برای تماشای فوتبال، همه‌شان باید در کافه‌ها جمع شوند چون علاقه زیادی دارند که بازی‌ها را دور هم ببینند. الان هم فیلم‌هایی که از مردم این کشور در چند روز اخیر پربازدید شده یا دوستان مراکشی‌ام برای من می‌فرستند، حاکی از تب بالای جام جهانی در بین مردم این کشور است. همه شهرهای مراکش پس از راهیابی به مرحله نیمه‌نهایی جام جهانی، غرق در شادی شده‌اند و مردم از همه گروه‌های سنی در جشن خیابانی حضور دارند.»
عشق به خانواده را در رفتار بازیکنان این کشور دیدید
نویسنده کتاب «چای نعنا» درباره سبک زندگی مراکشی‌ها به نکته‌ای اشاره می‌کند که در جام جهانی، توجه‌ها را به خودش جلب کرد. او می‌گوید: «همان‌طور که گفتم، مراکشی‌ها از لحاظ رفتاری به ما خیلی نزدیک هستند. شما هم حتما عشق به خانواده را در رفتار بازیکنان این کشور دیدید که تصاویرش در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شد. مثلا شما دیدید که در همین دوره، اشرف حکیمی بعد از صعود تاریخی‌شان دست مادرش را که در ورزشگاه بود ، بوسید یا دروازه‌بان‌شان بعد از حذف پرتغال، قبل از پیوستن به جمع بازیکنان در رختکن، در زمین ایستاد و با پسرش که دلش توجه فوتبالی می‌خواست، وقت گذراند. طبیعتا کشورهایی که مردم‌های ریشه‌داری دارند، اهل خانواده هستند و مراکشی ها هم به عنوان یک ملت قدیمی، این ویژگی را دارند».
مراکشی‌ها، متنوع اما همدل و متحد هستند
«مردم از لحاظ اجتماعی، دینی، سیاسی و ... بسیار متنوع و با سلیقه‌های مختلف در این کشور به آرامی و در کنار هم زندگی می‌کنند». ضابطیان ادامه می‌دهد: «زمانی که من آن جا بودم، یک برهه خاص تاریخی یا در مواجهه با یک دوره متفاوتی از این کشور نبود که بتوانم درباره اتحادشان حرف بزنم اما هر فردی با هر اعتقادی، پوششی، دیدگاه سیاسی و ... داشت زندگی‌اش را می‌کرد و ندیدم که کسی برای دیگران مزاحمت ایجاد کند».
موفقیت مراکش نتیجه برنامه ریزی درست است
وی در پایان می‌گوید: «این روزها خوشحالم برای مراکش. نشان دادند که برنامه‌ریزی درست حتی در کشوری که مرفه نیست، جواب می‌دهد و با تصمیم‌گیری درست به چیزی که می‌خواستند، رسیدند. البته این اتفاق برای من، شخصا ناراحت کننده هم هست که می‌بینیم کشوری که شبیه ماست تا این جای جام جهانی می‌رسد اما فوتبال ما بازیچه برخی رفتارهای سیاسی، نگرفتن تصمیم‌های درست، برنامه‌ریزی‌های غلط، رانت‌ها و ... شد».
شهرهای رنگی در کشور هزار رنگ!
با 4 شهر معروف و دیدنی کشور مراکش که شهرت جهانی پیدا کرده‌اند، آشنا شوید
کشور مراکش با داشتن شهرهای تاریخی، هنری و دریایی یک کشور هزار نقش و‌رنگ برای مسافران این سرزمین است. هر شهر در مراکش را به یک رنگ می‌شناسند چون بسیاری از دیوارهای سیمانی خانه و معابر با آن رنگ ویژه نقاشی شده‌اند. شهر مراکش را «الحمراء» برگرفته از «احمر» به معنای سرخ می‌دانند. کازابلانکا، سفید است، شفشاون از آبی لبریز و فاس زرد روشن است، شهر کوچک تی‌توان هم دیوارهای سفید و پنجره‌هایی سبز دارد.در این مطلب به معرفی چهار شهر معروف و دیدنی مراکش می‌پردازیم.
شفشاون یک رویای آبی
شفشاون از جمله شهرهای مراکش است که اگر اسمش را نشنیده باشید عکس‌هایش را با کوچه پس‌کوچه‌های آبی‌اش دیده‌اید. در این شهر تا چشم کار می‌کند رنگ در و دیوار و پله‌ها آبی است، پر از کوچه‌های باریکی که با چند پله به هم وصل شده‌اند و گل و گلدان‌ها روی دیوار و ایوان خانه‌ها، شهر را به یک تابلوی بزرگ نقاشی تبدیل کرده است. وجود رنگ آبی در این شهر یک منشأ اعتقادی دارد و سنت نقاشی آبی در این شهر با حضور نسل جدید هنوز پابرجا و پرطرفدار است.
فاس روح زنده مراکش
فاس یکی از شهرهای سنتی و دیدنی مراکش است که با وجود سفالگری، مسگری و چرمسازی( دباغی) در این شهر، آن را روح مراکش می‌دانند. کارگاه‌های دباغی سنتی یکی از مکان‌های منحصربه‌فرد فاس است و به‌رغم بوی بدی که به واسطه تولید چرم در این کارگاه‌ها ایجاد میشود یکی از پرتماشاگرترین مناطق شهر است. تنها راه دیدن این چرمسازی و گودال‌های دباغی و رنگ چرم‌ها تماشای آن از مغازه‌های ساخته شده در دیوارهای دور تا دور این مکان است. محله «ال بالی» یک هزارتوی باستانی با 9هزار خیابان اصلی و فرعی و بدون خودرو و دانشگاه قدیمی «قرونین» از دیگر دیدنی‌های فاس است.
کازابلانکا یک بندر سینمایی!
کسی هست که با شنیدن «کازابلانکا» به یاد نسخه سینمایی محبوب آن به کارگردانی مایکل کورتیز نیفتد؟ این شهر در این فیلم بستر یک قصه عاشقانه در جریان جنگ جهانی دوم و معروف به عروس کشورهای آفریقایی است. مراکش همسایه اسپانیا و کازابلانکا هم یک اسم اسپانیایی به معنی سرای سفید است. اعراب این شهر را به نام «دار البیضاء» می‌شناسند. کازابلانکا به دلیل موقعیت جغرافیایی خود و قرار گرفتن در کنار اقیانوس اطلس یکی از مهم‌ترین بندرهای جهان به شمار می‌آید و کشتی‌های زیادی در این بندر پهلو می‌گیرند و منظره‌های استثنایی به وجود می‌آورند.
مکناس باستانی و تماشایی
بسیاری از گردشگران به قصد بازدید از تاریخ روم باستان به شهر مکناس می‌روند. سایت تاریخی و باستانی «ولیلی» در 33کیلومتری این شهر قرار گرفته و یکی از کامل‌ترین سازه‌های روم باستان را در دل خود جای داده است. این سازه‌ها مشهورترین آثار به سبک رومی در مراکش است و در میان ساختمان‌های باستانی و معماری خاص مراکش، چهره جدیدی از این کشور را پیش رو می‌گذارد. منطقه تاریخی ولیلی روی یک تپه ساخته شده و قدمت آن به قرن سوم پیش از میلاد برمی‌گردد.
سایر اخبار این روزنامه
ستاره‌ها در راه فجر 41
مُهر ایران روی 2 درصد علم جهان
نسخه روسای قوا برای شفافیت
پیام های ابهامات داخلی و چرخش های خارجی برای اقتصاد ایران
پرشور و چشم‌نواز، مثل مراکش و فوتبالش
طلایه داران انجمن های ادبی خراسان
حاشیه‌نشینی در مشهد؛ سوژه پیگیرانه خراسان از 1328
31میلیون کاربرفعال داخلی واقعیت یا رویا؟
وضعیت اورژانسی اورژانس مشهد!
6 تلخ‌کننده دوران عقد
طلب ۲۰ هزار میلیاردی شهرداری مشهد از دولت!
