ایران وارد میدان شود

آرمان امروز، گروه ديپلماسي: تحرکات جنگ‌طلبانه «جمهوري باکو» براي ماجراجويي تازه در قره‌باغ هر روز وارد فاز جديدي مي‌شود. فراموش نکنيد که اين برنامه‌هايي که «الهام علي‌اف» در دستور کار قرار داده است با برنامه‌ريزي ديگر کشورهاي منطقه‌اي مانند «ترکيه» و البته دولت‌ها فرامنطقه‌اي مانند «اسرائيل» رفته رفته نه‌تنها موقعيت خود را با خطر جدي روبه‌رو مي‌کند بلکه باعث برهم خوردن نظم منطقه هم خواهد شد. بعد از شروع جنگ «روسيه و اوکراين» حالا اين رويارويي نظامي مي‌تواند مرزهاي شمالي ايران را با تهديد جدي روبه‌رو کند. البته پيش از اين ايران با قاطعيت اعلام کرده بود که با هر تغيير در مرز ايران و ارمنستان با شدت برخورد خواهد کرد. در حالي که طي روزهاي گذشته خبرهايي از تلاش آذربايجان براي انسداد «گذرگاه لاچين» منتشر شده است، «آرمن پرس»، خبرگزاري دولتي ارمنستاني گزارش داد که باکو به بهانه‌هاي آنچه محيط زيستي خوانده مي‌شود به‌دنبال ناامن کردن شرايط براي ساکنان قره‌باغ است. در اين گزارش به نقل از يک مقام ارمني آمده هم‌اکنون حدود 30 «فعال محيط زيست» آذربايجاني با در دست گرفتن پوسترهايي در گذرگاه لاچين اجتماع کرده و 3-2 چادر برپا کرده‌اند. اين اقدام‌ها متوجه يگان روس مستقر در گذرگاه نيز مي‌شود و خبرنگاران آذربايجاني نيز قبلاً دست به چنين تحريکاتي ‌زده بودند. اين مقام ارمني در همين مورد ادامه مي‌دهد: آذربايجان به دنبال بي‌اعتبار ساختن صلح‌بانان روس و زمينه‌سازي براي عدم تمديد ماموريت اين صلح‌بانان پس از سال 2025 است. در همين حال اخباري هم مبني بر اينکه اين تجمع‌کنندگان نظاميان باکويي در پوشش فعالان محيط‌زيست هستند نيز منتشرشده‌است.
گذرگاه لاچين تنها جاده ميان منطقه ارمني‌نشين ناگورنو - قره‌باغ جمهوري باکو و جمهوري ارمنستان است و بر اساس توافقنامه سه‌جانبه سال 2020 ميان 3 کشور ارمنستان، روسيه و آذربايجان، صلح‌بانان روس بر آزادي رفت و آمد از اين مسير و دسترسي ساکنان قره‌باغ به ارمنستان نظارت مي‌کنند. چندي پيش تارنماي آمريکايي اوراسيانت در همين مورد نوشت: باکو به‌دنبال زمينه‌سازي براي انسداد و تصرف گذرگاه لاچين است. اين پايگاه خبري به نقل از يک مقام ارشد دولت باکو که نام وي را فاش نکرد، در مورد اهداف جنگ‌طلبانه دولت باکو نوشت: آنها تا ابد منتظر اجابت خواسته‌اش در زمينه تحويل گذرگاه زنگزور و خلع سلاح ارامنه قره‌باغ نمي‌ماند و گزينه‌هاي ديپلماتيک که تاکنون در دستور کار قرار داشت تقريباً بي‌نتيجه بوده‌ است. اگر ما يک پست مرزي در ورودي لاچين احداث کنيم و تمامي اين جريان را خاتمه دهيم چه رخ خواهد داد؟ بدون هوا چگونه مي‌توان نفس کشيد؟ پس از آتش‌بس سال 2020 ميان باکو و ايروان، نيروهاي صلح‌بان روسيه در گذرگاه لاچين که مناطق ارمني‌نشين ناگورنو- قره‌باغ را به خاک ارمنستان متصل مي‌کند مستقر شدند. باکو مدعي شده ايروان از اين گذرگاه براي نقل و انتقالات نظامي به قره‌باغ استفاده مي‌کند اما طرف ارمني اين اتهام را رد کرده و گفته بر اساس توافق سال 2020، گذرگاه زنگزور که جمهوري آذربايجان را به جمهوري خودمختار نخجوان متصل مي‌کند براي عبور و مرور عادي باز خواهد بود.
گذرگاه لاچين در خطر تسخير دولت باکو
«احسان موحديان»، در مورد آنچه در منطقه قره باغ در حال رخ دادن است،مي‌گويد: «آنچه از 12 دسامبر در حال وقوع است اين است که مانند سوم و هفتم دسامبر يک سري نيروهاي نظامي و اطلاعاتي جمهوري باکو که البته که در پوشش فعالين محيط زيستي عمل مي‌کنند به مرکز نيروهاي صلح بان روسي در «گذرگاه لاچين» که خاک اصلي جمهوري ارمنستان را به منطقه قره باغ متصل مي‌کند مراجعه کرده‌اند و جمع شده‌اند و در تلاش هستند تا صلح بانان روسي را تحريک و پس از  آن وارد منطقه قره باغ شوند که عمده ساکنان آن را ارمني‌ها تشکيل مي‌دهند و حالا در محاصره هستند.»


وي در همين مورد و با اشاره به اختلافات در منطقه قفقاز ادامه داد: «در اينجا هدف راه انداختن نسل کشي است که نخست وزير ارمنستان، «نيکول پاشينيان» نيز ديروز اعلام کرده که هدف حضور نظاميان آذربايجان نفوذ به منطقه قره باغ براي راه انداختن يک نسل‌کشي ديگر است. البته نظاميان آذربايجاني اهداف ديگري نيز تعقيب مي‌کنند که عمده آن مرتبط با اين مساله است که گذرگاه لاچين دو معدن طلا دارد که ارزش يکي 50 ميليارد دلار و ديگري 10 ميليارد دلار تخمين زده شده و الهام عليف قراردادهايي را با يک شرکت انگليسي قبل از جنگ 2020 قره باغ و نيز در تاريخ 5 جولاي 2022 امضا کرده که براساس آن اين دو معدن براي بهره برداري به يک شرکت انگليسي واگذار مي شود.»
اين تحليلگر مسايل بين‌الملل با اشاره به هدف دولت باکو اضافه مي‌کند: يکي از دلايلي که جمهوري آذربايجان به دنبال اين است که يک کريدور جديدي را به جاي کريدور لاچين که ارمني‌ها از آن عبور مي‌کنند، بزند همين است چرا که معدن طلا در مسير کريدور فعلي است و ارتش باکو مي‌خواهد اين کريدور را در اختيار خود بگيرد و صلح‌بانان روسي را تحريک به خروج مي‌کند تا شرکت‌هاي انگليسي بتوانند طلاي اين منطقه را غارت کنند؛ در نتيجه انگيزه اصلي اين اقدام اقتصادي است. در حال حاضر هم خبرنگاران را به اين منطقه گسيل کردند و هم در «شوشي» تظاهرات راه انداخته‌اند و تعدادي تانک به سوي منطقه در حرکت بوده است.»
موحديان با اشاره به تماس روزهاي اخير رييس جمهور روسيه با رييس جمهور باکو مي‌گويد: «ويلاديمرپوتين، رئيس جمهور روسيه با الهام علي‌اف همتاي آذربايجاني خود تماس گرفته تا با او در خصوص اين موضوع صحبت کند. لذا شرايط به شدت بحراني است و امکان دارد ظرف چند روز آينده تحرکات نظامي باکو در اين منطقه قره باغ افزايش پيدا کند و ضرورت دارد جمهوري اسلامي ايران تحرکات ديپلماتيک خود را افزايش دهد. همچنين لازم است مقامات نظامي ما نسبت به ماجراجويي در منطقه به باکو هشدار دهند. ما بايد تحرکات رسانه‌اي را افزايش دهيم و نسبت به ماهيت اقدامات جمهوري آذربايجان اطلاع رساني کنيم.