روزنامه آرمان ملی
1401/09/26
تحریم، اصلی‌ترین عامل نابرابری است
آرمان ملی: گویی روزگار وعده‌هاست. نمایندگان مجلس وعده می‌دهند که شرایط بهتر خواهد شد. دولت از رئیس‌جمهور تا سخنگوی آن وعده می‌دهند که شرایط کشور بهتر خواهد شد. وزیر خارجه وعده می‌دهد که غربی‌ها به دنبال توافق با تهران هستند و در نهایت پیام می‌دهند که توافق اعمال خواهد شد. رئیس مجلس وعده می‌دهد که به سوی حکمرانی نو حرکت خواهیم کرد؛ اما تا کنون خبری از تحقق وعده‌ها نیست واقعیت آن است که یکی از دلایل کاهش سطح رضایت مردم همین عدم تحقق وعده‌هاست. وعده‌هایی که اگر حتی داده نمی‌شد، بهتر بود زیرا زمانی که یک مقام مسئول در حوزه مسئولیت خود وعده می‌دهد و آن وعده بر روی زمین باقی می‌ماند؛ مردم انتظار دارند وعده محقق شود و اگر محقق نمی‌شود مسئولان علت آن را بگویند تا آنها قانع شوند که به دلایلی آن وعده اجرایی نشده است. «آرمان ملی» در ارتباط با وعده‌هایی که داده میشود و اجرا نمی‌شوند و واکنش مردم به مسئولین در عدم تحقق وعده‌ها؛ با مهدی آیتی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید. دولت و مجلس همواره وعده‌هایی برای حل مشکلات می‌دهند اما واضح است که تفاوتی در آنچه مجلس و دولت به دنبال تحقق آن هستند و آنچه ملت می‌خواهند، وجود دارد. علت این نگاه متفاوت چیست؟در همه دولت‌ها و مجالس اقداماتی وجود دارد که مرسوم است و جنبه روانی و تبلیغاتی دارد. در هر دوره مجلس، نمایندگان اعلام می‌کنند که دوره آنها بهترین دوره تاریخ مجلس بوده است. هر دولتی هم روی کار می‌آید معتقد است بهترین دولت تا حال حاضر است. این سخنان جنبه روانی دارد. در این معنا که دولتمردان فکر می‌کنند وقتی چنین صحبت می‌کنند به نوعی آرامش در جامعه به وجود می‌آورند و جامعه از تشویش دور شده و آرامشی در جامعه به وجود می‌آید که اقتصاد جامعه آرام گرفته و ناآرام نشود. آنچه در فضای عمومی قابل لمس و مشاهده است، با نگاه کردن به سفره مردم و جیب آحاد جامعه قابل احساس است. یعنی باید درآمد و معیشت مردم را در نظر گرفت. این موارد مهم است و باید شاخص‌های تعیین کننده بهتر شدن با بدتر شدن وضع جامعه مشخص باشد. زمانی که مردم صبح بیدار می‌شوند و برخی اجناس را گرانتر از روز قبل می‌بینند. زمانی که حقوق می‌گیریم و مقایسه می‌کنیم که اگر حقوقی که همین ماه گرفتیم را با حقوق یک سال قبل در نظر بگیریم، توان کمتری در خرید داریم، این موارد نشان می‌دهد که شرایط جامعه چگونه است و چه مقدار سبد خانوار کوچک شده، جیب مردم تنگ شده است. مردم همه این موارد را با عدد و رقم به هم می‌گویند و این ادعاها با شاخص‌های علمی و اقتصادی قابل بیان است. دولت و مجلس نمی‌توانند با تبلیغات چیز دیگری را القا کنند. اینکه آنها وعده‌هایی می‌دهند که با خواسته‌های معیشتی مردم در تناقض است نشان از آن دارد که اساسا نمی‌خواهند قبول کنند که شرایط در مقایسه با قبل بهتر نشده است هیچ، در مواردی بدتر هم شده است.
دولت مدعی است شرایط نامطلوبی را تحویل گرفته و احتمالا منظورش این است که نباید از آنها چندان هم توقع داشت زیرا یک دولت وارث است این مورد تا چه میزان قابل صحت‌سنجی است؟
در حال حاضر در مقایسه با قبل به‌شدت تحت تحریم‌های ظالمانه قرار داریم، این مورد اصلی‌ترین عامل فقر و نابرابری در جامعه است. تحریم علاوه بر اینکه فقر را در کشور به وجود آورده بلکه باعث گسترش فساد درجامعه هم شده است. وقتی که تحریم اعمال میشود و کشورهای ظالم که به ملت ایران ظلم کرده‌اند و این وضعیت را علیه مردم ایران به وجود آوردند، موجب می‌شوند افرادی در داخل کشور همه نیازمندی‌های مردم را با قیمت‌های چند برابر در اختیار مردم قرار دهند. از زمانی که تحریم علیه ملت ایران به وجود آمد، بازار سیاه و بازار قاچاق قوی شد که مافیای اقتصادی در ایران به وجود آمد و مرتبا مردم چند برابر هزینه معیشت و نیازمندی خود را به افراد خاصی دادند. در نتیجه تحریم دو مشکل را برای ایران و ایرانی به وجود آورده است یکی فقر و دیگری فساد و هر دوی این موارد مهم است. از این منظر هر دولتی در برابر این مشکلات تلاش دارد خود را وارث بدی‌های به جا مانده از دولت قبل نشان دهد.
یکی از دلایل نارضایتی مردم فساد اقتصادی است آیا مبارزه با فساد موفق بوده است؟
فساد را نمی‌توان با دستگیر کردن چند فرد محتکر و یا دستگیری از شبکه مافیایی اقتصادی، از بین برد. بخش مهمی از این فساد به تحریم بستگی دارد و تحریم‌ها عامل به وجود آمدن این فساد هستند. بارها این مساله اعلام شده که مشکل اقتصادی و معیشتی مردم دارای ریشه‌های سیاسی است. این ریشه سیاسی را باید درست کرد تا مسائل اقتصادی بهبود یابد. ریشه سیاسی هم در این معناست که تا زمانی که شرایطی را به وجود نیاوریم که در‌های کشور به روی جهان باز نشود، روابط پولی و مالی ایران با خارج از کشور بهبود نیابد و صادرات و واردات بهبود نیابد، سرمایه‌گذاری خارجی در ایران محقق نشود، نفت ایران به راحتی در بازار فروخته نشود، دستیابی به اقتصادی سالم، آرام و عادلانه سخت خواهد بود.
این نابرابری بیش از فساد موجب نارضایتی مردم نشده است؟
دقیقا همین طور است ریشه‌یابی شرایط فعلی را باید در ابتدا در وضعیت نابرابری جامعه جست و جو کرد. در ایران امروز شاهد هستیم که چند درصد کوچک از مردم بخش مهمی از ثروت کشور را در اختیار گرفته‌اند. این اختلاف طبقاتی و شکاف طبقاتی موجب شده تعداد کمی خانواده‌های هزار فامیل پولدار و ثروتمند به وجود آیند و افراد بیشتری زیر خط فقر قرار گیرند. در این هرم جمعیتی و هرم اقتصادی، دیگر بدنه متوسط را متأسفانه از دست داده‌ایم. در کشور دیگر با طبقه جمعیتی روبه‌رو نیستیم که در راس هرم تعدادی افراد مرفه و ثروتمند وجود دارد و در انتهای هرم تعداد کمی زیر خط فقر هستند و یک بدنه بزرگ 60 الی70 درصدی از مردم دخل و خرجشان به هم می‌خورد و زندگی خود را به آرامی می‌گذرانند. در حال حاضر یک هرم جمعیتی ناسالم اقتصادی داریم که در راس آن تعدادی افراد ثروتمند وجود دارد که ثروت‌های زیادی هم در داخل و هم در خارج از ایران دارند و بقیه این هرم زیرخط فقر اعلامی از سوی نهادهای دولتی هستند. در چنین شرایطی مواجه هستیم با مساله فقر و فساد که این فقر و فساد ریشه اصلی آن در تحریم‌های خارجی است که ریشه این تحریم‌ها هم در رابطه سیاسی با دنیا قرار دارد و اگر این رابطه سیاسی بهبود یابد، فقر و فساد بسیار کم شده، وضع معیشت مردم بهبود خواهد یافت، سفره‌های مردم باز‌تر خواهد شد درآمد مردم بهتر میشود. همه این موارد هم در بهبود روابط بین‌المللی ایران نهفته است و قدم اول در این رابطه هم احیای برجام است.
اگر برجام در گذشته به نتیجه می‌رسید دولت امروز در شرایط فعلی یعنی دلار37000 تومان قرار داشت؟
اگر می‌توانستیم برجام را در همان دولت روحانی که کارها بر روی آن به نتیجه رسیده بود و در آستانه امضای مجدد بود را به نتیجه می‌رساندیم، امروز وضعیت زندگی مردم به مراتب از آنچه اکنون هست، بهتر بود چنانچه وضعیت 6 ماه قبل مردم از نظر معیشتی با آنچه اکنون در حال رقم خوردن است قابل مقایسه نیست. در حال حاضر هم باید به سمت نسخه‌ای حرکت کرد که تحریم‌ها را بشکند، درب‌ها را باز کند و راه را برای مردم هموار کند. نسخه‌ای است که برجام را به نتیجه برساند. این نسخه در کمترین حالت جلوی شیب تورم فعلی را گرفته و رفته رفته موجب بهبود وضعیت معیشت مردم و ارتقای جایگاه دولت بین مردم خواهد شد.
همه مشکلات که بر گردن تحریم نیست. مشکلات مدیریتی تا چه میزان بر چالش‌های کنونی افزوده است؟
مشکل مدیریتی وجود دارد و این مشکل البته در برابر مشکلی که تحریم به وجود آورده، فرعی است و اصلی نیست. آقای قالیباف در سال‌های گذشته ادعا داشت که مشکل کشور فقدان مدیریت جهادی است. آقای قالیباف دائم اعلام می‌کرد که دولت‌ها و مجلس‌های قبلی بی‌عرضه هستند و اگر مدیریت مدیریت انقلابی باشد، وضع بهتر خواهد شد. یعنی هم آقای قالیباف وقتی پشت میز ریاست نشست به این درک رسید که مشکل، مشکل مدیریتی نیست. مشکل اصلی مشکل سیاست خارجی است و مشکل تحریم‌هاست و افرادی هم که امروز به این دولت فشار می‌آورند که باید مدیریت درست شود تا مشکلات رفع شود نیز در حال گرفتن بهانه از دولت هستند چون مشکل در حال حاضر نیز مشکل مدیریت نیست. چه قالیباف رئیس مجلس باشد چه لاریجانی، چه رئیسی رئیس‌جمهور باشد چه روحانی مشکلات در کشور هر روز افزایش پیدا می‌کند و هیچ فرقی نمی‌کند چه کسی رئیس مجلس باشد و چه کسی رئیس دولت باشد باشد. مشکل ما مشکل سیاست خارجی است و بقیه مسائل فرعی است و هر فردی این مشکلات را به عنوان مشکل اصلی مطرح کند در حقیقت به دنبال دور زدن شرایط است.
اما بالاخره در دولت روحانی مدیران با تجربه‌تر حاکم بودند، در آن زمان خصوصا در دولت اول که تحریم هم هنوز لغو نشده بود، شاهد بهبود شرایط بودیم.
مدیریت تنها 30 درصد در بهبود شرایط موثر است. 70 درصد تاثیرگذاری از تحریم‌هاست. زمانی که نفت از شما خریداری نمی‌شود و اگر هم خریداری شود به جای آن کالا دریافت می‌کنید، چگونه می‌خواهید شرایط را بدون پول بهبود دهید؟ در مدیریت زمان آقای روحانی هم مردم در فقر بودند و فساد اقتصادی وجود داشت. بسیاری از مفاسد اقتصادی در دولت آقای روحانی برملاشد. اینگونه نبود که دولت آقای روحانی دولت موفقی باشد. مشکل در اشخاص نیست. برخی فکر می‌کنند اگر یکی بیاید و یکی برود، مشکل حل خواهد شد. مشکل در حال حاضر در این نیست که وزرا تغییر کنند. تغییرات ممکن است 10 الی 20 درصد مشکلات را حل کند مشکل اصلی در تعامل اقتصادی با جهان است و تا زمانی که سیاست خارجی بهبود نیابد، مشکلات به صورت ریشه‌ای حل و فصل نخواهد شد. تا زمانی که با سیاست گفت‌وگو با جهان وارد تعامل نشویم، شرایط بهبود نخواهد یافت. باید درب‌ها باز شود و دوستی ایجاد شود. در این صورت از شرایط فعلی خارج خواهیم شد. دشمنان ایران هراسی را به اوج خود رسانده‌اند. امروز هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که اگر من رئیس مجلس و رئیس‌جمهور شوم مشکلات را حل می‌کنم زیرا کلید عبور از شرایط فعلی تنها و تنها از بهبود وضعیت اقتصادی می‌گذرد و بهبود وضعیت اقتصادی هم حاصل نخواهد شد مگر اینکه درب‌های ایران و جهان به روی هم باز شود و این درب‌ها باز نخواهد شد مگر اینکه به برجام بازگردیم.
سایر اخبار این روزنامه
مالیات به جای نفت
حمله بی سابقه به خاتمی
مسئولان اگر کاری را نمی‌توانند انجام دهند، وعده قطعی ندهند
تحریم، اصلی‌ترین عامل نابرابری است
نمی‌توان بحران سیاسی را به دست افراد غیرسیاسی حل کرد
قاتل جان زنان حالا مردانه هم شده است
محارب و مجازات محاربه
قطعنامه سازمان ملل و تاثیرات آن
رئیس مجلس: سپاه پاسداران به ظرفیتی رسیده که در بخش‌های مختلف اثرگذار عمل کرده است
رضایت و گذشت من به دلیل تهدید یا با هدف تطمیع نبوده است
رابطه بین رفاه و پول ملی
طرحی نو دراندازیم
