چمدان‌هایی که با اختلال‌های اینترنتی بسته می‌شوند!

آرمان امروز: درست در شرايطي که بناست تا نخبگي دانش آموزان و دانشجويان و المپيادي ها به بار بنشيند و در مسير شکوفايي کشور و رفع چالش‌ها قرار گيرد، به يک‌باره جلاي وطن کرده و مهاجرت مي‌کنند تا توانمندي‌هايشان در سرزميني ديگر به کار گرفته شود. براساس آمار ،  37 درصد از دارندگان مدال المپياد‌هاي دانش‌آموزشي در بازده زماني دهه 80 تا 90 مهاجرت کردند. همچنين ايران در سه سال گذشته با مهاجرت 4هزار پزشک و 300هزار فارغ‌التحصيل فوق ليسانس و دکترا مواجه بوده‌است، نخبگاني که نهاد‌هاي متولي، براي ماندگار شدنشان برنامه‌اي ندارند و برخي مافيا‌هاي شکل گرفته در صنعت و توليد براي حفظ منافعشان، به اين مغز‌ها اجازه حضور و فعاليت نمي‌دهند؛ چراکه نخبگاني شدن فضاي صنعت مي‌تواند به شفافيت و ممانعت از هدر‌رفت منابع بينجامد و اين مسئله منافع برخي را به خطر مي‌اندازد. منتهي در چند ماه اخير مهاجرت نخبگان رنگ  و بوي جديدي پيدا کرده است. اگر تا ديروز، کمبود امکانات و بي توجهي مسئولان و نبود بستر رشد مناسب و شغل مناسب و درآمد مکفي بهانه هايي بودند براي فرار نخبگان، اين روزها قطعي هاي مکرر اينترنت نه تنها کسب و کار ميليون ها ايراني را فلج کرده است که حتي انگيزه اي شده براي تشديد مهاجرت جوانان و نخبگان ايراني. بر اساس اعلام نت بلاکس طي مدت چند ماهه اخير حدود  20 تا 30 درصد از ظرفيت اينترنتي کشور با اختلالات مواجه شده است. اين حجم يعني حدود يک‌پنجم  اينترنت کل کشور. بدون ترديد اين اختلال صدها ميليون دلار و شايد ميلياردها دلار خسارت به کسب و کار مردم وارد کرده است. از سويي متاسفانه دراثر غفلت برخي افراد و جريانات اين رقباي منطقه‌اي ايران هستند که از حفره‌هاي موجود سوءاستفاده مي‌کنند. بر اساس اخبار مستند، امارات برنامه‌ريزي‌هاي گسترده‌اي صورت داده است تا فعالان حوزه برنامه‌نويسي و صاحبان استارتاپ و مشاغل آنلاين ايران را جذب کند. دانشجو و فعال کسب و کار ايراني زمانيکه مي‌بيند در ايران مسوولان به دنبال طرح صيانت و محدودسازي فضاي کسب و کار هستند، طبيعي است که به اين فراخوان‌ها پاسخ مثبت بدهند.
همگي معترضند
در همين زمينه استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران درباره مشکلاتي که در حوزه علم و فناوري کشور وجود دارد، گفت: در حال حاضر بررسي‌ها حاکي از اين است که سرعت رشد علم در کشور کمي کمتر و برعکس تعداد خروج نخبه‌ها زيادتر شده است، تا جايي که مهاجرت به هيئت‌ علمي‌ها نيز رسيده است. نخبگي به سن ارتباطي ندارد، اين‌ها نيروهاي متخصص علمي هستند. ببينيد «اينشتين» را در چه سني آمريکا از آلمان جذب مي‌کند؟ پس نخبگي به سن نيست؛ حتي اگر نيروي 70-80 ساله ما را بگيرند، آن‌ها برنده شده‌اند. دکتر محمد عبدالهي با تاکيد بر ضرورت نظارت بر سرعت اينترنت از آن به عنوان عاملي  گفت: عنوان مي‌شود که يک روز تعطيلي و قطع اينترنت، فلان قدر دلار براي اقتصاد ضرر داشته است؛ ولي من مي‌گويم اين مقدار را ضربدر 10 کنيد، قطع اينترنت اين مقدار ضرر براي ما دانشگاهيان دارد. غرامت هر روزي که براي هدايت دانشجويان و ... از دست مي‌دهيم را نيز بايد حساب کرد؛ اين غرامت خيلي زياداست.
وي با بيان اين‌که «ما نه تنها در اينترنت، بلکه بايد در تمام چيزهايي که مقتضاي روز است، قوي شويم، نه اين‌که آن را تعطيل کنيم! سايت‌هاي اطلاع‌رساني و شبکه‌هاي اجتماعي به علم کمک زيادي مي‌کنند.»


اساتيدي که زودتر از دانشجويان مي روند
روي ديگر سکه مهاجرت نخبگان اساتيدي هستند که به جاي تشويق نخبگان به ساختن ميهن و اميدوار کردن آن‌ها به آينده، نخبگان کشور را به رفتن تشويق مي‌کنند؛ اقدامي که رهبر انقلاب از آن به خيانت و دشمني با کشور تعبير مي‌کنند. مهاجرت نخبگان يا فرار مغز‌ها يکي از چالش‌هايي است که سال‌هاست کشورمان با آن درگير است. براساس آمار‌هاي سالنامه مهاجرتي ايران درسال 1400، رشد مهاجرت نخبگان از ايران از حدود 20 هزار نفر در سال 2000 به رقم 60 هزار نفر در سال 2018 رسيده‌است. همچنين آمار سال 2020 نشان مي‌دهد رتبه مهاجرفرستي از کشور 54 از بين 232 کشور در جهان بوده‌است. اين آمار زماني زنگ خطر جدي را به صدا در مي‌آورد که بيانگر رتبه 19 ايران در دانشجوفرستي در بين کشور‌هاي مورد بررسي است.
رضا عامري، عضو هيئت علمي دانشگاه تهران با اشاره به آمار و ارقام مهاجرت نخبگان در گفت و گو با خبرنگار علم و فناوري در کشور مي‌گويد: «37 درصد از دارندگان مدال المپياد‌هاي دانش‌آموزشي در بازده زماني دهه 80 تا 90 مهاجرت کردند.» اين استاد دانشگاه وقتي مي‌خواهد دلايل خروج نخبگان را از کشور مورد واکاوي قرار دهد، عملکرد بد دستگاه‌هاي متولي امور نخبگان را در رأس دلايل مهاجرت نخبگان قرار داده و مي‌گويد: «کاش چنين ارگان‌هايي را نداشتيم. به عنوان مثال المپياد‌هاي دانش‌آموزي که براي شناسايي نخبگان و تشکيل سازمان نخبگان برگزار مي‌شود به نظر پروسه ناقصي است. براي شناسايي نخبگان سرمايه‌گذاري مي‌کنيم و آن‌ها را آموزش مي‌دهيم و آماده توليد علم مي‌کنيم، اما براي مهم‌ترين بخش که استفاده از نخبگان در توسعه علمي، فناوري و رفع مسائل و معضلات کشور است برنامه‌ريزي مطلوبي نداريم.»
قربانياني به نام کسب و کار
در سالي که گذشت مرکز آمار ايران از 11 ميليون نفري گفت که از طريق کسب‌وکار مجازي درآمد داشتند. آماري که حکايتگر اين مساله بود که حدود 9 ميليون از اين افراد اينستاگرام را محل کسب خود انتخاب کرده‌اند. اين رقم يعني چيزي حدود 83 درصد جمعيت 11 ميليون نفري. اين رقم يعني چيزي حدود 83 درصد جمعيت 11 ميليون نفري. مراجع معتبر هم از 200 تا 300 هزار فروشنده اينترنتي در ايران خبر دادند. البته حدود 50 هزار فروشنده در سايت‌هاي فروش در حال فعاليت‌اند. شبکه‌هاي اجتماعي هم بستر بيش از 200 هزار فروشنده‌اند که با ارائه کالا و خدمات کسب درآمد مي‌کنند. اينستاگرام و واتس‌آپ از دسترس خارج شدند؛ آخرين شبکه‌هاي اجتماعي فعال در ايران. موضوعي که نت‌بلاکس بر آن صحه مي‌گذارد. اين سازمان غيردولتي ناظر بر اينترنت در جهان، خسارت اين قطعي را حدود 1.5 ميليون دلار براي هر ساعت برآورد کرده است