روزنامه آرمان امروز
1401/10/08
واکاوی نتایج نهادهای گفت‌وگو
آرمان امروز، گروه سياسي: بعد از شروع اعتراضات در ايران همه دستگاه‌ها و قوا تصميم گرفتند که با وارد شدن به فضاي گفتماني به شهروندان نشان دهند که از شنيدن صداي آنها استقبال مي‌کنند. حتي مصوبه‌اي هم در «خانه ملي گفت‌وگوي آزاد» که بعد از رفتن دولت اصلاحات خبري از آن در رسانه‌ها منتشر نشده بود، به تصويب رسيد تا هيات دولت که اعضاي اين خانه گفت‌وگو را تشکيل مي‌دهند نشان دهند که همواره به مطالبات شهروندان توجه دارند و البته به فضاي گفتماني هم اهميت مي‌دهند. ايجاد فضاي گفتماني بين دولت و مردم داراي يکي سري شاخص‌هاي اصولي است که براي برگزاري جلسات آن در ابتدا بايد سياست‌گذاري شود و در ادامه با حضور چهره‌هايي که به‌عنوان منتقد شناخته مي‌شوند و يا نماينده طيف خاصي از جامعه هستند، به شهروندان ثابت شود که نظرات آنها در جلسات گفت‌وگو مطرح و به آنها رسيدي مي‌شود. در زمينه گفت‌وگو و آنچه فضاي گفتماني خوانده مي‌شود به نظر تفاوت شناختي وجود دارد. باتوجه به اينکه در اسلام بر گفت‌وگو با منتقدان و برطرف کردن مشکلات در فضاي گفتماني تاکيد شده است ولي حالا شاهد هستيم که تنها به «رد و بدل کردن صحبت» بين رئيس جمهور و شهروندان عادي گفت‌وگو خوانده مي‌شود که در اين زمينه بايد تغييراتي در معناي گفت‌وگو و فضاي گفتماني شکل بگيرد.يکي از سياستمدارن ايران معتقد است که باتوجه به اينکه هيچ دولتي نتواست فضاي گفت‌وگو را در ايران به اجرا درآورد، حالا حاکميت مي‌تواند فضاي به وجود آمده را غنيمت بشمارد و براي ايجاد فضاي گفتمان بين دولت و ملت اقدام کند.
«محمدرضا خباز»، سياستمدار ايراني و تحليلگر مسايل سياسي در پاسخ به اين سوال که آيا مسئولاني که بعد از شروع ناآرامي‌ها و اعتراضات در ايران به گفت‌وگو تاکيد مي‌کردند، در حال حاضر توانسته‌اند فضاي گفت‌وگو را در جامعه به وجود بياروند، به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «وقتي سخن از گفت‌گو و فضاي گفتماني در سطح جامعه مطرح مي‌شود، در ابتدا بايد به معناي آن بپردازيم و با برنامه‌ريزي مشخص کنيم که در اين فضا به‌دنبال چه هستيم و با چه طيفي از جامعه بايد به بحث و گفت‌وگو بپردازيم. آنچه بايد در مورد فضاي گفت‌وگو به آن توجه کنيم اين است که بايد دو مجموعه‌اي که در مخالفت با يکديگر هستند را رو در روي هم قرار دهيم، نه اينکه برويم در خيابان و با شهروندان گفت‌وگو کنيم و بگوييم که صداي مردم را شنيده‌ايم و به مطالبات آنها توجه مي‌کنيم. اين فضايي گفت‌وگو که اکنون مسئولان دولتي و ... در مورد آنها صحبت مي‌کنند بايد بين آنها و نخبگان، هنرمندان و کساني که در مورد حمايت از معترضان خود را به خطر انداخته‌اند به وجود بيايد. البته روند اين جلسات مستقيم از رسانه ملي بايد براي مردم پخش شود تا هم مردم و نمايندگان آنها بتوانند در فضايي آرام و به دور از خشونت حرف‌ها و مطالبات خود را بيان کنند و هم دولت بتواند از فضاي به وجود آمده استفاده کنند. در اين مسير دولت هم مي‌تواند شنوده انتقادات باشد و در ادامه مسير خود به چالش‌هايي اينچنين برخورد نکند و هم مي‌توانند اعتماد شهروندان را به حاکميت بازگرداند. هنگامي مي‌توانيم بگوييم که فضاي گفت‌وگو در کشور به وجود آمده است که جلساتي با برنامه‌ريزي و سياست‌هاي از پيش تعيين و اعلام شده برگزار شود، نه اينکه به يکباره تصاوير افرادي که مشخص نيست از کدام حزب و دسته‌اي هستند و مطالبات کدام طيف مردم را پيگيري مي‌کنند منتشر مي‌شود.»
اين سياستمدار اصلاح‌طلب در همين مورد و با اشاره به فضايي که قانون براي گفت‌وگو در کشور پيش‌بيني کرده است ادامه مي‌دهد: «اگر ما پيش از اينکه با چنين موضوعاتي روبه‌رو شويم باتوجه به قانون مي‌توانسيم بسياري از مشکلات را برطرف کنيم. اصل 27 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران به‌خوبي موضوعاتي که مي‌توانست از خلاء فضاي گفت‌وگو به وجود بيايد را پيش‌بيني کرده است.
اگر بر مباني اين اصل قانوني اجازه تجمعات و فضاي گفت و شنود را مي‌دادند ديگر هيچگاه مشاهده نمي‌کرديم که تجمعات خياباني به خشونت کشيده شود. در طول دهه‌هاي گذشته هيچگاه نخواستيم که اين اجازه را به شهروندان بدهيم و بعد هر چالشي کاملا دستپاچه به دنبال ايجاد فضاي گفت‌وگو هستيم. اگر مسير اعتراض مسالمت‌آميزي را براي شهروندان ايجاد نکنيم، فردي که معترض است به سمت اعتراضات خشونت آميز کشيده خواهد شد. با توجه به شخصيت‌هاي برجسته اسلام مانند «حضرت محمد(ص)»، «امام علي(ع)»، «امام حسين (ع)» و .... مشاهده مي‌کنيم که با دشمناني که از جنش کفار بودند گفت‌وگو مي‌کردند و البته به نتيجه هم مي‌رسيدند. سوالي که در اينجا مطرح مي‌شود اين است که چرا مجموعه حاکميت حتي در فضايي آرام و بدون خشونت تصميمي براي ايجاد فضاي گفت‌وگو با شهرندان نمي‌گيرد؟»
او با اشاره به موقعيت به وجود آمده براي ايجاد فضاي گفت‌وگو اضافه مي‌کند: «با توجه به وضعيت به وجود آمده و اتفاقات تلخي که رخ داده ولي بايد از اين فضا براي به وجود آوردن فضاي گفتماني استفاده کنيم و در اين شرايط از نمايندگان شهروندان معترض و چهره‌هاي ادبي، هنري، سياسي و ورزشي شناخته شده دعوت کنند تا بتوان در مسير مردم‌داري و مردم‌سالاري حرکت کنيم. به نظر اگر دولت همانند گذشته فرصت‌سوزي نکند و اين موقعيت به وجود آمده را غنيمت بشمارد، مي‌توان به آينده روابط دولت و ملت اميدوار باشيم در غير اين صورت اين مسئله همچنان باقي خواهد ماند و باري ديگر در کشور شاهد به وجود آمدن اعتراضاتي خواهيم بود. به‌نظر بنده دولت به اين فضاي گفت‌وگويي تن خواهد داد ولي آنقدر کند حرکت مي‌کند که در نهايت نمي‌تواند نتيجه‌اي براي کشور داشته باشد.»
او در مورد استفاده نکردن دولت‌ها از «خانه ملي گفت‌وگو آزاد» که در دولت اصلاحات پايه‌گذاري شده بود ولي توجهي به آن نمي‌شود، مي‌گويد: «در دولت اصلاحات زمينه‌هايي براي ايجاد فضاي گفت‌وگو دولت و ملت شکل گرفت ولي چون بعد از روي کار آمدن دولت نهم و دهم و به دليل اينکه بسياري از نخبگان خانه‌نشين شده بودند ديگر فضايي براي گفت‌وگو به وجود نيامد. در دولت تدبير و اميد هم باتوجه به همه تاکيدات آقاي روحاني ولي به‌دليل اينکه ساير قوا و نهادها به ايجاد اين فضا توجهي نداشتند، در واقع مي‌توانيم بگوييم که حتي اجازه ايجاد اين فضا را ندادند. بايد بگوييم که ايجاد فضاي گفت‌وگو تنها در اختيار يک نهاد و يا گروه خاصي نيست. چاره کار همه مشکلات داخلي و خارجي ايران با گفت‌وگوي اصولي و ساختاري برطرف خواهد شد. به‌شرط آنکه همه قوا و مسئولان بخواهند با مخالفان خود دور يک ميز بنشينند.»
سایر اخبار این روزنامه
اگر کشور را نساختيد،حرف شما بي‌اثر است
هاشمی رفسنجانی شناسنامه انقلاب است
مبانی معرفت شناسی گفت و گو
توصیه‌های آیات اعظام به مسئولان
خطر سال نو چینی برای ایران
حکمرانی نو؛ بازی با کلمات یا تغییرات بنیادین؟!
پیگرد قانونی کاهش سرمایه مردم؛ ممکن یا ناممکن؟
چمدان‌هایی که با اختلال‌های اینترنتی بسته می‌شوند!
واکاوی نتایج نهادهای گفت‌وگو
چالش‌های دیپلماسی ایران
متحد اروپایی پوتین لو رفت
سامانه بارشی «غول دریای سرخ» عازم ایران است
تعطیلی پاساژ علاءالدین برای گرانی دلار
