استخدام 63 هزار کادر درمان در دست بررسی

فریبا خان احمدی
خبرنگار

10 هزار و 800 تخت بیمارستانی، 879 مرکز بهداشتی و 1380 پایگاه اورژانس جاده‌ای در سال 1401 به ظرفیت مراکز بهداشتی و درمانی کشور اضافه شده است و این عدد در حوزه درمان به گفته بهروز رحیمی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اضافه شدن 7 هزار تخت دیگر تا پایان امسال بیشتر هم خواهد شد. افزایش سرانه تخت‌های بیمارستانی با توجه به افزایش بیماری‌های غیرواگیر، ظهور بیماری‌های بازپدید و نوپدید و نیز قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اتفاق مهمی است اما افزودن تخت بدون تأمین نیروی انسانی بویژه پرستار و نیروهای بهداشتی قطعاً مشکلات دسترسی به تخت بیمارستانی و خدمات سطح یک را کم نمی‌کند. در واقع وزارت بهداشت برای اینکه بتواند پروژه‌هایی را که آماده ساخته، راه‌اندازی کند، نیاز به نیروی انسانی و بودجه دارد، اما به نظر می‌رسد دست این وزارتخانه فعلاً از تأمین نیروی انسانی مورد نیاز خالی است. اگرچه از ابتدای سال مدیران وزارت بهداشت جلسات متعدد، مستمر و فشرده‌ای را با مسئولان سازمان اداری و استخدامی کشور برای تعیین تکلیف جذب نیروهای مورد نیاز وزارت بهداشت انجام داده‌اند و آخرین جلسه مربوط به دوشنبه گذشته است اما آنچه از لابه‌لای صحبت‌های معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت می‌توان فهمید، این است که فعلاً اخبار قطعی از صدور مجوز جذب نیروی انسانی مورد نیاز وزارت بهداشت، به گوش نمی‌رسد.


آنطور که مدیر‌کل منابع انسانی وزارت بهداشت به «ایران» خبر می‌دهد، برای بهره‌برداری و راه‌اندازی پروژه‌های جدید حوزه سلامت در دولت سیزدهم چیزی حدود 23 هزار نیروی جدید در بخش درمان بویژه نیروی پرستاری، 10 هزار نیرو در حوزه بهداشت و 7500 نفر نیز در بخش مربوط به اورژانس جاده‌ای نیاز است. این در حالی است که تمامی این نیروهای انسانی برای بهره‌برداری پروژه‌های تازه تأسیس به‌کار گرفته می‌شوند و طبق گفته دکتر سیف‌الله مرادی سازمان اداری و استخدامی مخالف مجوز استخدام نیروهای جدید و نیز طرحی دوران کرونا است. از طرفی مطابق اعلام معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، علاوه بر این همچنین یکی دیگر از مخالفان جذب نیرو در وزارت بهداشت سازمان برنامه و بودجه است با این توجیه که وزارت بهداشت 50 هزار نیروی مازاد دارد و با همین تعداد نیرو می‌تواند پروژه‌های تازه تأسیس خود را مدیریت کند. اما در سوی دیگر این ماجرا بهرام عین‌اللهی تأکید دارد که کمبود نیرو قابل چشم‌پوشی نیست و چون وزارت بهداشت در دولت سیزدهم تعداد زیادی پروژه‌های نیمه‌تمام را با اولویت حوزه بهداشت و مناطق محروم و کم‌برخوردار به پایان رسانده است، بنابراین نمی‌توان نسبت به صدور مجوز استخدامی‌ها به وزارت بهداشت بی‌اعتنا بود. وزیر بهداشت در نشستی درباره مسائل مربوط به تأمین نیروی انسانی وزارت بهداشت صراحتاً اعلام کرد که پروژه‌های زیادی در دولت سیزدهم به پایان رسیده اما برای خدمات‌دهی در آنها با کمبود نیروی انسانی شدید مواجه هستیم. عین‌اللهی البته در بخشی از حرف‌هایش به منابع محدود و نیازهای فعلی کشور هم اشاره داشت اما در عین حال تأکید کرد که نگاهش به منظور بهره‌برداری از پروژه‌های درمانی و بهداشتی خدمات‌دهی با حداقل نیروهای بومی بویژه در مناطق محروم و کم‌برخوردار است.
از سوی دیگر در یک سال اخیر مشکل جدی دیگر برای وزارت بهداشت، تبدیل وضعیت نشدن 17 هزار پرستار طرحی دوران کرونا و خانه‌نشین شدن آنهاست؛ پرستارانی که در طول شیوع ویروس کرونا طرح‌شان را با وعده استخدام در دولت قبلی تا 5 سال تمدید و مجبور به ادامه فعالیت شدند در دولت دوازدهم به آنها قول داده شد که مجوز استخدام‌شان را صادر می‌کنند اما تا پایان دولت دوازدهم خبری از صدور مجوزها نشد تا اینکه مشکلات تلنبار شده و اعتراض‌ها نسبت به تبدیل وضعیت نیروهای طرحی بر دوش دولت سیزدهم افتاد. هم‌اکنون 17 هزار پرستار طرحی دوران کرونا در انتظار تبدیل وضعیت‌شان هستند و طبق گفته مدیرکل منابع انسانی معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت هنوز وضعیت استخدامی آنها تعیین تکلیف نشده و بیکار هستند. اگر مجوز استخدام نیروی پرستاری و کادر بهداشت برای پروژه‌های تازه تأسیس داده نشود ما با چالش جدی مواجه خواهیم شد، از طرفی در دوران کرونا شبانه‌روزی از نیروهای طرحی کار کشیدیم و درست نیست که بگوییم خانه‌نشین شوید. این افراد مستحق جذب در مراکز بهداشتی و درمانی هستند. او مهم‌ترین مانع صادر نشدن مجوزهای استخدام برای نیروهای طرحی دوران کرونا را تأمین اعتبارات می‌داند و معتقد است که حساسیت صدور این مجوز در حوزه بهداشت و درمان، هنوز به‌خوبی درک نشده است. با این حال مدیر‌کل منابع انسانی وزارت بهداشت در این باره از پیشنهاد برای تبدیل وضعیت نیروهای طرحی دوران کرونا بدون آزمون در قالب طرح ساماندهی کارکنان دولت با حمایت مجلس شورای اسلامی خبر می‌دهد.
گسترش نوار سلامت از مناطق محروم تا قلب پایتخت
دکتر مرادی با تأکید بر اینکه وزارت بهداشت برای راه‌اندازی پروژه‌های بهداشتی و درمانی با کمبود شدید نیرو مواجه است، عنوان می‌کند: «توسعه خدمات سطح یک و دو بر اساس مطالعات سالانه انجام می‌شود. امسال معاونت توسعه مدیریت و منابع 10 هزار و 700 تخت در نقاط مختلف کشور ساخته و آماده بهره‌برداری است یعنی به ازای استاندارد 2.2 نفر برای هر تخت- که مورد توافق ما و سازمان برنامه و بودجه بوده است- چیزی حدود 23 هزار نفر مجوز جذب نیروی انسانی نیاز داریم. بیمارستان آماده و تجهیز شده و میلیارد‌ها تومان هزینه برداشته است، بنابراین عاقلانه نیست مجوز نیروی انسانی ندهیم و این بیمارستان‌ها راه‌اندازی نشوند و مردم از خدمات نظام سلامت در حوزه‌های مختلف بی‌بهره بمانند.»
او در پاسخ به اینکه آیا راه‌اندازی پروژه‌های وزارت بهداشت در دو بخش درمان و بهداشت محدود به مناطق محروم و کم‌برخوردار بوده است، می‌گوید: «در حوزه بهداشت 870 مرکز بهداشتی راه‌اندازی کردیم، در بخش درمان 10800 تخت بیمارستانی و در حوزه مربوط به پایگاه اورژانس جاده‌ای 1380 پایگاه به بخش ناوگان بهداشت و درمان کشور اضافه شده است. این پروژه‌ها از مناطق دوردست و محروم در استان‌های مختلف گرفته تا پایتخت و بخصوص حاشیه استان تهران که با مشکل تخت بیمارستانی مواجه‌اند، ساخته شده‌اند و باید راه‌اندازی شوند.»
به گفته دکتر مرادی، طبق استانداردها برای بهره‌داری از 870 مرکز بهداشتی 10 هزار نیرو نیاز است، در بخش اورژانس جاده‌ای 7500 نیرو نیاز داریم و تأمین کمبود نیروهای اورژانس جاده‌ای به دلیل اوج نیاز مردم برای دسترسی به خدمات در تصادفات رانندگی و دسترسی پایگاه‌ها و مناطق حادثه‌خیز به منابع انسانی بسیار مهم است. از سوی دیگر حدود 23 هزار نیروی جدید در بخش درمان بویژه نیروی پرستاری نیاز است. در مجموع 43 هزار مجوز استخدام برای مراکز جدید نیاز داریم، همچنین حدود 17 هزار مجوز جذب باید بابت نیروهای بازنشسته سال‌های 1400 و 1401 صادر شود.
طبق گفته مدیرکل منابع انسانی وزارت بهداشت، برای راه‌اندازی و بهره‌برداری از پروژه‌های تازه تأسیس حوزه سلامت باید چیزی حدود 60 هزار مجوز استخدام نیروی انسانی از سوی سازمان اداری و استخدامی صادر شود. او می‌گوید: «درخواست صدور مجوز برای جذب 60 هزار نفر به معنای ارائه خدمات با حداقل نیروی کار است، بنابراین برای افزایش کیفیت نیاز به نیروهای بیشتری است. در حال حاضر 105 هزار تخت فعال در کشور داریم که اگر بخواهیم وضعیت پرستاران را به نسبت تعداد تخت‌ها مثال بزنیم حداقل 20 هزار پرستار برای ارتقای شاخص کیفیت نیاز داریم.»
مدیرکل منابع انسانی معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت در پاسخ به چرایی مخالفت سازمان اداری و استخدامی با صدور مجوزهای استخدام نیرو در وزارت بهداشت عنوان می‌کند: «سازمان اداری و استخدامی به ما اعلام کرده است، در حال «کارسنجی» است که البته کار تخصصی و زمانبری است. با توجه به اینکه شاخص دنیا برای بهره‌برداری از بیمارستان‌ها کارسنجی نیست بلکه نسبت تعداد تخت به جمعیت است بنابراین درخواست ما از سازمان اداری و استخدامی این است که مجوز جذب حداقل نیروی انسانی را به وزارت بهداشت ارائه دهند و سپس کارسنجی کنند.»
گفتنی است، خبرهای رسیده نشان می‌دهد که سازمان اداری و استخدامی کشور به وزارت بهداشت گفته است که از نیروهای شاغل در سایر بیمارستان‌ها برای پروژه‌های جدید استفاده کند. این در حالی است که بیمارستان‌های دولتی با کمبود شدید نیرو بویژه در حوزه پرستاری مواجه هستند با همه اینها سازمان اداری و استخدامی اعلام کرده است، صدور مجوز استخدامی نیز برای رعایت عدالت در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، با اولویت مناطق کمتر برخوردار است. همچنین گفته می‌شود که تیم بازرسی این سازمان برای راستی‌آزمایی اطلاعات ارائه شده از سوی وزارت بهداشت و درمان مبنی بر ساخت و تکمیل پروژه‌های بیمارستانی و مراکز درمانی و انجام نیازسنجی به‌صورت میدانی آغاز به‌کار کرده است و براساس گزارش‌های بازرسی، با هدف تمرکززدایی از نیروی انسانی در مراکز استان‌ها و جبران کمبود نیرو در مناطق کمتر برخوردار، مجوز استخدامی برای وزارت بهداشت و درمان جهت فعالیت در همان مراکز و بیمارستان‌ها صادر می‌شود.