روزنامه جوان
1401/10/11
برگریزان دلار، طلا، سکه، بورس و خودرو
همانطور که می‌دانیم اقتصاد ایران بیش از یک دهه میشود با تحریم‌های ظالمانه امریکا در حوزه صادرات نفت و سوئیفت مواجه است. با توجه به اینکه پیش از این یا در شرایط نرمال یکی از مؤلفه‌های اثرگذاری در بازار ارز صادرات نفت به شمار می‌آمد، طبیعتاً می‌توان انتظار داشت مدیریت بازار ارز عموماً با ارز ناشی از صادرات غیرنفتی انجام گیرد. ریش و قیچی بازار ارز دست ارز‌های غیرنفتی است با نگاهی به سخنان عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در دولت دوازدهم طی هفته‌های اخیر می‌توان متوجه شد تحریم‌های ظالمانه امریکا تا چه حد شرایط را چه در بعد صادرات نفت و چه در بعد نقل و انتقال ارز پیچیده کرده است، در این بین هر چند ادعا می‌شد جو بایدن برای نشان دادن تمایل به گفتگو و مذاکرات هسته‌ای، اندکی از دوز تحریم‌های ظالمانه را کاهش داده است، اما حداقل شرایط چند ماه اخیر نشان می‌دهد وی می‌تواند حتی بدتر از ترامپ در بعد تحریم‌ها ظاهر شود، با این ویژگی که قدرت اجماع‌سازی وی نیز قابل توجه است. به هر روی این مقدمه عنوان شد تا بگوییم مدیریت بازار ارز مستلزم مدیریت صحیح ارز‌های ناشی از صادرات غیرنفتی و واردات و سایر مصارف است. طبیعتاً وقتی به صادرکننده‌های غیرنفتی گفته شود می‌توانند ارز‌های خود را در بازار توافقی یا آزاد به فروش برسانند شرایطی رقم می‌خورد که نرخ با رشد مواجه شود تا ارز‌ها با بالاترین نرخ به فروش رسد، در این میان باید به این نکته توجه داشت که واردات در اقتصاد ایران چه در بعد تولید و چه در بعد تأمین مستقیم بازار‌ها اثر قابل توجهی دارد، از این رو باید سیاست‌هایی در طرف عرضه و تقاضای ارز اعمال شود تا نرخ تعادل مناسبی داشته باشد، اما از زمان دولت روحانی یک دوقطبی در بازار ارز بنیانگذاری شد، یعنی بخشی از تقاضای ارز با نرخ پایین‌تر از بازار تأمین و بازار آزاد نیز به شکل شناور و متناسب با مؤلفه‌های اثر‌گذار بر این بازار مدیریت شد، به همین جهت رفته‌رفته با گذر زمان بین نرخ ارز کنترلی با بازار آزاد شکاف قیمتی عمیق شکل گرفت، به طوری که در پایان هر سال باید نرخ کنترلی با رشد مواجه شود. همزمان با کناره‌گیری علی صالح‌آبادی از ریاست بانک مرکزی و تکیه زدن محمدرضا فرزین بر کرسی ریاست بانک مرکزی نرخ ارز از محدوده ۴۴ هزار تومان به کمتر از ۴۰ هزار تومان رسید و به دنبال این اتفاق شاهد افت نرخ طلا، سکه طلا، خودرو و شاخص‌ها در بازار سرمایه نیز بودیم. برخی تحلیلگران بر این باور بودند که رشد نرخ ارز و تورم به مثابه موتور محرک بازار سرمایه ظاهر شده است، از این رو در طول هفته گذشته بازار سرمایه همگام با رشد نرخ ارز با افزایش شاخص‌ها روبه‌رو شد، اما همین که خبر جابه‌جایی ریاست بانک مرکزی منتشر شد، نرخ ارز تعدیل و بازار سرمایه نیز در اولین روز از هفته جاری با افت شاخص مواجه شد، اما کاهش نرخ ارز تنها دلیل افت بازار سرمایه نبود، از آنجا که طبق مصوبه دولت و همچنین اظهارات رئیس کل جدید بانک مرکزی شرکت‌های پتروشیمی باید ارز خود را در بازار نیمایی با نرخ ۲۸هزارو ۵۰۰ تومان به فروش برسانند، همین اتفاق یکی دیگر از دلایل افت بورس عنوان شد. هر چند عده‌ای از تحلیلگران بر این باورند نرخ ارز به دلیل تعطیلات پنج‌شنبه و جمعه در ایران و شنبه و یک‌شنبه در خارج چندان قابل اتکا نیست و دقیقاً در همین بازه زمانی، ابتدا شاهد فراز و سپس فرود نرخ‌ها بودیم، بسیاری از فعالان اقتصادی در انتظارند ببینند دوشنبه دقیقاً چه سرنوشتی برای نرخ ارز رقم می‌خورد، به ویژه اینکه معمولاً با تغییر و تحولات مدیریتی در حوزه بازار‌های مالی نیز انتظار می‌رود بازار‌ها نیز دچار تغییراتی شوند. فی‌الحال عده‌ای می‌گویند تصمیمات و سیاست‌های ساختمان میرداماد (بانک مرکزی) موجب زلزله در سعادت‌آباد (ساختمان بورس اوراق بهادار تهران) شده است که به افت شاخص‌های بورس اشاره دارد، زیرا بورسی‌ها می‌گویند صنایع پتروشیمی سهامدار دارند و چرا باید بهای پوشش نرخ نیمایی ۲۸هزارو ۵۰۰ دلار عموماً از جیب ارز شرکت‌های پتروشیمی تأمین شود و سیاستگذاران هم در پاسخ می‌گویند این صنایع از انرژی و خوراک ارزان‌قیمت و یارانه‌ای برخوردارند، از این رو باید در تأمین واردات کالا‌ها و نیاز‌های ضروری ارز مشارکت داشته باشند. در این میان هر چند ابتدا بازار ارز از خود پالس مثبتی برای رئیس کل جدید بانک مرکزی نشان داد، اما کار وی در حوزه پول و بانک و ارز و تأمین مالی و مباحث مربوط به تغییر ترکیب نقدینگی و همچنین احتمالات سکته ارزآوری صنایع صادرات‌محور به دلیل مباحث مربوط به تأمین گاز و دارایی‌های سمی بانک‌ها و ترازنامه‌های ناتراز بانک‌ها و تسهیلات تکلیفی و مطالبات معوق بانکی و همچنین بنگاهداری بانک‌ها و کنشگری سیاسی و اقتصادی برخی از بانک‌های خصوصی قطعاً ساده نیست، با این حال امید است وی بتواند عملکرد و کارنامه قابل قبولی از خود به نمایش بگذارد. نرخ ارز کشور ۴۴ هزار تومان نیست در همین راستا محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه نرخ ارز ۲۸هزارو ۵۰۰ تومانی برای یک دوره یک‌ساله است، گفت: نرخ ارز در کشور ۴۴هزار تومان نیست و ما نمی‌پذیریم، این نرخ تحریفی است که علامت‌دهی غلط به بازار کالا می‌دهد، البته در بازار آزاد دخالت می‌کنیم و حتماً نرخ آن کاهشی خواهد شد. وی ادامه داد: بازار آزاد وجود دارد و بسیاری از نیاز‌ها در این بازار تقاضا میشود، اما تلاش می‌کنیم نیاز‌های موجود در بازار آزاد به جز قاچاق را در بازار مبادله ارزی تأمین کنیم. ما به دو‌گانه رفاه و تولید توجه خواهیم داشت و نرخی را نخواهیم گذاشت که تولیدکننده قادر به فروش آن نباشد. مراقب کارشکنی و بهانه‌جویی صادرکننده‌ها باشید لازم به ذکر است از اوایل سال جاری شاهد تقویت بازار توافقی ارز از سوی بانک مرکزی بودیم. این سیاست ابتدا توانست صف‌های ارزی بازار آزاد را کنترل کند و سبب کنترل نرخ در این بازار شود، اما در بلندمدت این سیاست با چالش مواجه شد، علت این بود که سیاست افزایش عرضه در بازار توافقی که برای صادرکنندگان جذاب بود، سبب شد عرضه ارز باکیفیت در نیما کاهش پیدا کند، به این ترتیب شاهد تنش در بازار ارز بودیم، در نتیجه می‌توان گفت هر چند سیاست بانک مرکزی ابتدا نتایج مثبتی داشت، اما در نهایت سبب شد پالس منفی به بازار ارز بدهد که یکی از عوامل اصلی رشد نرخ ارز در هفته‌های اخیر بود. رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که هم‌اکنون در سامانه نیما ارز با میانگین ۲۹هزار تومان معامله میشود، از فردا با ۲۸ هزارو ۵۰۰ عرضه انجام میشود. وی همچنین گفت: حتماً در هفته آینده عرضه ارز در نیما افزایش خواهد یافت و تلاش می‌کنیم تمامی نیاز‌ها را تأمین کنیم، ولی، چون عدم‌هماهنگی در نقشه ارزی داریم نتوانستیم عرضه مناسب در تمام بخش‌های تجاری داشته باشیم. احتمال رشد عدم‌بازگشت ارز به کشور با اصلاح سیاست ارزی دولت در این بین، اما یکی از بحث‌های جدی که در خصوص این سیاست مطرح میشود، احتمال عدم‌بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور است. با توجه به آمار‌های موجود از مجموع ۴۲میلیارد دلار صادرات کشور ۱۲میلیارد دلار مربوط به صادرات خرد و ۳۰میلیارد دلار مربوط به صادرات عمده است. صادرات عمده عموماً توسط شرکت‌های دولتی یا خصولتی انجام میشود که بازگشت ارز آن به کشور انجام میشود، اما پیش‌بینی‌هایی در کمیسیون اقتصادی مجلس وجود دارد که در صورت تثبیت نرخ ارز در نیما و تمرکز دولت برای فروش ارز حاصل از صادرات در این سامانه، ممکن است شاهد عدم بازگشت ۶میلیارد دلار از ارز‌های صادراتی باشیم. همه فروشنده‌اند مشاهدات میدانی خبرنگار تسنیم از بازار ارز روز گذشته نشان داد تعداد فروشندگان در بازار افزایشی چشمگیر داشته است؛ دلال‌ها به مردم می‌گویند «اگر دلار دارید سریع بفروشید.» یکی از دلال‌هایی که در چهارراه استانبول ایستاده می‌گوید تا شنبه آتی دلار ۲۸هزار تومان میشود! قیمت خرید دلار از مردم در خیابان فردوسی ۳۹هزار تومان و فروش دلار ۴۰هزار تومان اعلام شده است. صراف‌های خیابان فردوسی خرید دلار ندارند و در توضیح چرایی عدم‌خرید ارز و سکه می‌گویند: قیمت‌ها ریزشی شده است به همین دلیل فعلاً خرید نداریم. کاهش قیمت دلار سرعت گرفت به گزارش فارس، بازار ارز در ادامه معاملات دیروز با کاهش قیمت مواجه شده است. از ابتدای معاملات روز شنبه در بازار توافقی قیمت ارز از کانال ۳۹هزار تومانی به کانال ۳۷هزار تومان وارد شده و در محدوده ۳۷هزار و ۳۰۰ تومان معامله شد. در کانال‌های معاملات فردایی ارز نیز کاهش ۳هزار تومانی از صبح شنبه رخ داد، بنابراین گزارش، کارشناسان بازار ارز معتقدند افت در نرخ دلار در بازار به دلیل اعلام سیاست‌های جدید بانک مرکزی بوده و در روز‌های آینده بازهم شاهد کاهش نرخ ارز خواهیم بود. افت ۱۵ تا ۱۶۰میلیون تومانی قیمت انواع خودرو از سوی دیگر کاهش نرخ ارز نه تنها ترمز رشد نرخ خودرو را کشید بلکه دنده عقب قیمت خودرو را نیز با قوت هر چه تمام جا زد، از همین رو شاهد افت ۱۵ تا ۱۶۰ میلیون تومانی نرخ انواع خودرو بودیم که خبرگزاری ایرنا آن را گزارش کرده است. به گزارش ایرنا، روز شنبه در مقایسه با آخرین روز کاری هفته گذشته شاهد ریزش سنگین قیمت انواع خودرو در بازار بودیم. قیمت‌هایی که در یک هفته گذشته همپای افزایش نرخ ارز به‌اصطلاح ترمز بریده و بالا رفته بود، روز گذشته کاهشی چشمگیر داشت. روز گذشته هر دستگاه پژو ۲۰۶ تیپ۲ مدل۱۴۰۱ با کاهش ۵۳میلیون تومانی نسبت به پنج‌شنبه به ۴۵۵میلیون تومان، پژو۲۰۷ فول با افت ۷۵میلیون تومانی به ۵۷۰میلیون تومان، پژو۲۰۷ سقف شیشه‌ای با کاهش ۹۲میلیون تومانی به ۶۰۳میلیون تومان، پژو پارس با موتور TU۵ با افت ۷۲میلیون تومانی به ۵۱۶میلیون تومان و پژو پارس سال سفارشی با کاهش ۷۳میلیون تومانی ۴۶۵میلیون تومان قیمت خورد.
سایر اخبار این روزنامه
فکر آیت‌الله مصباح را در ذهن مخاطب بنشانید
نقش سردار سلیمانی در شکست راهبرد‌های منطقه‌ای امریکا
روحانی خوب از نگاه رادیو فردا روحانی مخالف حاکمیت است
کارنامه سه‌ماهه اصلاح‌طلبان در آشوب
غول کنکور در هیبت امتحانات نهایی بازگشت!
بنیانگذاری دانش در دانش‌بنیان‌ها
معضل فمینیسم و تبعیض
سریال لوپتو را هم می‌سازیم
وهابیت مدرن فوتبالیست!
طومار اعتراض خیابانی علیه نتانیاهو
شهادت سردار سلیمانی ترجمان موج پنجم تروریسم است
برگریزان دلار، طلا، سکه، بورس و خودرو
عادتی که در فوتبال به وقاحت تبدیل شده
