روزنامه ایران
1401/10/11
سیگنال نیما به معیشت مردم
رئیس کل جدید در نخستین اظهار نظر خود بر تثبیت نرخ ارز نیمایی در محدوده 28 هزار و 500 تومانی تأکید کرد؛ اقدامی که هرچند برخی از منتقدان آن را با دلار 4 هزار و 200 تومانی جهانگیری مقایسه کردند، اما از نگاه کارشناسان آثار مثبتی به همراه خواهد داشت که نتیجه آن با یک تأخیر سه ماهه روی معیشت و رفاه خانوارها نمایان میشود.در واقع بانک مرکزی با ارائه اطمینان به فعالان اقتصادی و واردکنندگان این امکان را به آنها می‌دهد که حداقل برای یکسال آینده خود برنامه‌ریزی کنند و بدین ترتیب پیش‌بینی پذیری اقتصاد به عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد. درهمین زمینه چهار نفر از کارشناسان اقتصادی در گفت‌وگو با «ایران» آثار تثبیت نرخ ارز نیمایی را مورد بررسی قرار داده‌اند.
یادداشت
سامانه نیما منجر به کاهش قیمت ارز میشود
مسعود دانشمند عضو اتاق بازرگانی
سامانه نیما و تعیین ارز نیمایی به صورت صد درصدی می‌تواند بر بازار ارز تأثیر گذاشته و منجر به کاهش قیمت ارز در کشور شود. شاید مردم به‌سرعت نتوانند اثرات مثبت آن (کاهش قیمت محصولات) را شاهد باشند اما با یک تنفس سه ماهه می‌توان به صورت ملموس تأثیرات آن را در معیشت به‌روشنی رصد کرد. دولت باید فضا را برای صادرکنندگان به گونه‌ای مهیا سازد تا صادرکننده تمایل به استفاده از ارز نیمایی داشته باشد. در این میان کاهش فاصله میان بازار آزاد و ارز نیمایی یکی از موارد مهم در این راستا به شمار می‌آید. به طور مثال برخی از صادرکنندگان باز پرداخت ارز به سامانه نیمایی را با دلایل مختلف تا 6 ماه به تعویق می‌اندازند که همین امر منجر به عرضه آن با وقفه میشود. در حالی که با کاهش فاصله چنین اقدامی صورت نخواهد گرفت. پرداخت بموقع و سریع جایزه صادراتی درنظر گرفته شده برای تجار می‌تواند در کاهش این فاصله تأثیرگذار باشد. به این معنا که جایزه صادراتی را که دولت برای صادرکنندگان در نظر گرفته به جای چند ماه بعد در همان لحظه پرداخت کند. بانک مرکزی برای تأمین این جوایز می‌تواند از منابع دولتی استفاده کند و دولت به این منظور در بودجه مبلغی را در نظر بگیرد. در واقع برای به تعادل رساندن بازار ارز باید چنین هزینه‌هایی در کشور صورت گیرد.
همچنین برای رسیدن به نتیجه مطلوب در سامانه نیما در گام اول دامنه آن را گسترش داده و تعداد کالاهایی را که به آنها ارز تعلق می‌گیرد افزایش دهیم زیرا اغلب محصولات وارداتی نیاز خانوارها و جامعه است. برای این منظور می‌توان نرخ ارز جداگانه‌ای (نیما پلاس) درنظر گرفت که با آن کالاهای غیر ضروری را وارد کرد.
حدود 60 میلیارد دلار صادرات در کشور صورت می‌گیرد. بنابراین، این رقم نشان می‌دهد که در کشور با کمبود ارز مواجه نیستیم.
یکی از موارد مهم این است که برای افزایش صادرات و واردات محصولات ضروری دولت باید جایزه صادراتی در نظر بگیرد و سریعاً نیز آن را پرداخت کند. زیرا تاجران در حال حاضر به صورت نقدی کالاها را خریداری می‌کنند اما جایزه نقدی خود را چند ماه بعد دریافت می‌کند، در حالی که همان لحظه نیاز به آن برای واردات دارد که همین امر منجر به نارضایتی تجار میشود. یکی دیگر از اقداماتی که درخصوص سامانه باید صورت گیرد تسریع اعطای مجوز است که تنها با هماهنگی و همکاری میان بانک مرکزی با وزارت صمت، وزارت بهداشت و درمان و... امکان‌پذیر است.
برای کاهش قیمت ارز در کشور، دولت می‌تواند با توسعه واگذاری ارز نیمایی به اشخاص تعداد مشمولان این ارز را افزایش دهد. زیرا با چنین اقدامی تقاضا برای ارز در بازار آزاد کاهش پیدا می‌کند، بنابراین با کاهش تقاضا قیمت ارز نیز روند نزولی خواهد داشت.
90 درصد واردات با نرخ نیمایی صورت می‌گیرد
عطا بهرامی تحلیلگر مسائل اقتصادی
تعیین نرخ 28 هزار و 500 تومان عدد بی‌ربطی نیست، زیرا زمانی که نرخ تعادلی بازار نیما را در چند ماه اخیر محاسبه می‌کنیم، تقریباً به همین رقم می‌رسیم.
بانک مرکزی ورود کند
انتخاب آقای فرزین به عنوان رئیس بانک مرکزی یکی از بهترین اقدامات دولت سیزدهم محسوب میشود. زیرا علاوه بر اینکه ایشان تحصیلکرده رشته اقتصاد است، تجربه‌های خوبی در زمینه‌های مختلف همچون هدفمندسازی، توسعه بانک ملی و... داشته است. همچنین نباید فراموش کرد که فرزین در تک‌نرخی شدن ارز در سال 92 نیز تأثیرگذار بوده و حضور پررنگی داشته است.
با توجه به صحبت‌هایی که ایشان درخصوص برنامه‌های خود داشته است، می‌توان گفت؛ احتمالاً تا یک سال آینده نرخ دلار کاهش یافته و به کانال 28 هزار و 500 تومان خواهد رسید.
با توجه به اینکه در 8 سال اخیر بانک مرکزی خوب اداره نشده و دارای دوره توالی مدیران ضعیف بوده است و در این دوران با حضور چنین مدیرانی متأسفانه با انباشت نقدینگی و هرج و مرج در بازار ارز مواجه بوده‌ایم، بنابراین بانک مرکزی نیاز فوری به چنین فردی داشت.
از برنامه‌های مهم ایشان می‌توان به استقبال از تسهیلات خرد که دارای ریسک پایینی هستند، تعیین تکلیف بانک‌های ناتراز و... اشاره کرد. یکی از مشکلات نظام بانکداری ما این است که در اقتصاد ما بانک‌هایی حضور دارند که از نظر مالی سودده نیستند و باید ورشکستگی آنها اعلام شده و از نظام بانکداری حذف شوند، بنابراین برای این امر باید اختیارات لازم به ایشان داده شود.
ارز 40 هزار تومانی نرخ تعادلی بازار نیست و تنها 2 درصد بازار را به خود اختصاص می‌دهد و 90 درصد واردات با نرخ نیمایی صورت می‌گیرد. وزن کلان بازار به سمت ارز نیمایی است و زمانی که نرخ ارز توسط دولت تک‌نرخی شود قیمت نهایی را همان دولت (سامانه نیما) تعیین می‌کند.
دلار 40 هزار تومانی تحریفی است
کیومرث کرمانشاهی کارشناس اقتصادی
به قول رئیس جدید بانک مرکزی قیمت 40 هزار تومان برای دلار در کشور یک عدد تحریفی است که احتمالاً تاکنون واردات کالا با این نرخ صورت نگرفته است. زیرا اگر کالایی با چنین نرخ ارزی وارد کشور شود مطمئناً در اقتصاد تأثیراتی خواهد داشت. بر اساس آمار اعلامی تاکنون بین 150 تا 200 میلیون دلار در سامانه نیما مبادله صورت گرفته که این رقم عدد قابل توجهی است. بنابراین اگر وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و سایر بخش‌های اقتصادی دولت و همچنین اهالی کسب و کار بخش خصوصی بتوانند با هماهنگی هم گام‌هایی را بردارند اتفاقات خوبی در حوزه ارز و اقتصاد داخلی رخ خواهد داد.
با توجه به صحبت‌های آقای فرزین، گویا سیاست‌ها به نحوی در نظر گرفته شده که به سمت تک‌نرخی شدن ارز حرکت خواهیم کرد. بنابراین تعیین و در نظر گرفتن چنین سیاستی در بازار ارز اقدام مثبت و مهمی تلقی میشود. اگر در این تصمیم، ارز مورد نیاز به اندازه کافی تأمین و نیازهای ارزی شناسایی شده و برطرف شود با تعادل قیمت ارز در بازار مواجه خواهیم بود. در واقع می‌توان گفت با اعمال چنین سیاست‌هایی به مرور فاصله قیمتی ارز بازار آزاد و نیمایی کاهش یافته و تک‌نرخی میشود. زیرا نرخ ارز نیز همانند سایر کالاها با عرضه و تقاضا کاهشی یا افزایشی میشود.
بازار آزاد توان کنترل نرخ ارز را ندارد
حمیدرضا مقصودی تحلیلگر اقتصادی
با توجه به اینکه آقای فرزین از نظر اقتصادی در جایگاه مناسبی با توجه به تجربیات خود قرار گرفته، سیاست مناسبی اتخاذ کرده است. در واقع می‌توان گفت همین امر که دولت تصمیم گرفت بازار ارز را در دست گیرد گام بزرگی برداشته است. با این اقدام مشخص شد که بازار آزاد نمی‌تواند ارز و قیمت آن را کنترل کند، بلکه دولت باید سیاست‌های تثبیت نرخ ارز را در نظر بگیرد. در هیچ جای دنیا بازار آزاد وجود خارجی ندارد و این نام مخصوص یک شبه‌بازار است؛ بازاری که دولت در آن بزرگ‌ترین عرضه‌کننده، تقاضاکننده، ناظر، طراح و... است. بنابراین نباید فراموش کرد که در بازار ارز، دولت قدرتمندترین است. با اتفاقات اخیر می‌توان گفت که مشخص شد دولت تنها ارگانی است که می‌تواند این بازار را کنترل کند و بازار آزاد توان کنترل نرخ ارز را ندارد.
از نظر کارشناسی استفاده از سامانه نیما کار درستی بود که قابلیت اجرایی در کشور دارد و می‌تواند منجر به کاهش نرخ ارز و در انتها کاهش قیمت محصولات شود. به طوری که مردم به صورت ملموس شاهد اثرات مثبت آن خواهند بود.
شاید برخی از کارشناسان در این خصوص اعلام کنند که با دو‌نرخی شدن ارز شرایط برای شکل‌گیری بازار سیاه مهیا میشود؛ در حالی که چنین نیست دولت می‌تواند با سیاستگذاری‌های دقیق از ایجاد چنین بازاری جلوگیری کند. شاید برخی عنوان کنند که در دولت قبل تجربه چنین اقدامی را داشته‌ایم که باید به آنها بگویم؛ دولت قبل با دلالی سعی می‌کرد بازار را کنترل کند در حالی که دولت فعلی قصد دارد با سیاستگذاری‌های دقیق و انتخاب افراد لایق این بازار را تحت کنترل خود بگیرد.
نرخ 40 هزار تومانی برای دلار تنها یک قیمت‌سازی است که با بررسی آن متوجه خواهید شد ایجاد چنین قیمتی تنها به سود سفته‌بازان و ابرشرکت‌های عرضه‌کننده ارز مثل پالایشگاه‌ها و پتروشیمی است، در حالی که قیمت پایین ارز به نفع اغلب مردم و دولت است.
سایر اخبار این روزنامه
زنده نگه داشتن راه آقای مصباح واجب است
سرعت‌بخشی به تأمین نیازهای ارزی
تداوم ریزش قیمت ارز و طلا
واکسن یادآور را تزریق کنید
تکذیب لو رفتن سؤالات امتحانات نهایی
سقوط دولت امریکایی اپوزیسیون ونزوئلا
بازگشت به صدر از راه دور
سه چرخه بچه‌ام را بگیر یک کیلو برنج بده!
بارش‌ها 30 درصد کمتر از میانگین 30 ساله
پذیرفته شدگان آزمون مرکز وکلا همچنان در بلاتکلیفی
سیگنال نیما به معیشت مردم
رشد ۱۰ شاخص کلان اقتصاد در سال 2023
خزانه دولت قبل خالی نبود، منفی بود
رشد ۳۹ درصدی تجارت ایران و آفریقا
پرورش گل آلسترو مریا در اصفهان
