قفقاز آوردگاه جنگ های نیابتی

آرمان امروز-سرويس ديپلماسي: هند پس از درگيري‌ هاي اخير بين ايروان و باکو، موشک، راکت و ادوات جنگي به ارمنستان صادر خواهد کرد. اين ادوات نظامي همچنين شامل راکت انداز چندگانه ساخت هند به نام پيناکا خواهند بود.
 هند قراردادي با ارمنستان امضا کرده است تا به آن ها کمک کند در مقابل کشور همسايه خود آذربايجان از کشورشان دفاع کنند.
در اين توافق هند دستور صادرات تسليحات دولت به دولت امضا کرد، طرفين ارزش دقيق قرارداد را فاش نکرده اند با اين حال، تخمين زده مي شود که هند سلاح هايي به ارزش بيش از 500 ميليون دلار عرضه کند.
هند همچنين راکت انداز چندگانه ساخت هند به نام پيناکا را صادر خواهد کرد. اين راکت انداز توسط سازمان تحقيق و توسعه دفاعي هند توسعه يافته و توسط شرکت‌ هاي بخش خصوصي بومي توليد شده است.


هند همچنين راکت هاي ضد تانک و همچنين طيف گسترده اي از مهمات را در اختيار ارمنستان قرار خواهد داد.
اين قرارداد تلاش هاي دولت هند را براي افزايش صادرات تسليحات به نتيجه جدي تري مي رساند. اين اتفاقات در حالي رقم خورده است که يونان نيز از ارمنستان اعلام حمايت کرده و از سوي ديگر نيز پاکستان نيز رزمايش هاي متعددي با دولت باکو برگزار کرده و به نحوي قفقاز را به محلي براي جنگ هاي نيابتي بدل کرده اند. قفقازي که در همسايگي با ايران به صورت مستقيم بر کشور تاثير مي گذارد.
ميرقاسم مومني، تحليلگر ارشد مسائل قفقاز در اين خصوص مي گويد: هندوستان با ورود به ميدان کريدور شمال جنوب و تاثيرگذاري بر عرصه قفقاز سبب شد تا پاکستان نيز وارد اين ميدان شود و عملا قفقاز به محلي براي جنگ هاي نيابتي بدل شود.
وي افزود: پس از ورود هند و پاکستان و ورود ترکيه به اين عرصه، يونان نيز به عنوان رقيب جدي ترکيه وارد اين عرصه شده تا نزاع نيابتي درقفقاز وارد فاز جديدي شود. اين اتفاقات در حالي رقم مي خورد که ايران هنوز سياست خود را در قبال قفاقز به صورت مشخص تعيين نکرده است و کوتاهي در اين عرصه مشخصا سبب مي شود تا بحران هاي ديگر ايجاد شود.
آذربايجاني‌ها با حمايت دولت ترکيه بيشتر به دنبال ايجاد دالاني جهت ارتباطات زميني و ترانزيتي بودند، يعني هدف جنگ‌هاي 2013 همين بود که بيايند با فشار به دولت ارمنستان امتيازاتي در خصوص دالان زنگزور بگيرند.  وي افزود: مساله زنگزور يک مسئله استراتژيک است چرا که جمهوري آذربايجان کشوري است که از دو منطقه جدا از هم شامل جمهوري نخجوان و جمهوري آذربايجان تشکيل شده است. در واقع آذربايجاني‌ ها هميشه اين نقصان و ضعف را داشتند که در ارتباط با منطقه نخجوان نمي‌ توانستند به طور کامل کاري انجام دهند، چون نخجوان با ترکيه در يک راستا قرار دارد. مومني گفت: با توجه به اينکه آذربايجان صادرکننده انرژي نفت و گاز است، براي صادرات خارج از منطقه خود، نيازمند يک راه و يک مسير ترانزيت زميني است. بهترين، نزديک‌ ترين و همچنين مناسب‌ ترين مسير همان مسير آذربايجان، دالان زنگزور در خاک ارمنستان، نخجوان، ترکيه و بنادر درياي سياه و مديترانه است.
وي تصريح کرد:‌ به همين جهت تفاهم نامه که با حضور نخست وزير ارمنستان و رئيس ‌جمهور دولت باکو و همچنين رئيس جمهور روسيه در مسکو انجام شد، براي رسيدن به توافق در آتش ‌بس و ايجاد دالان زنگزور بود اما تحولات بعد از اين موضوع بر اين توافقات تاثير گذاشت.
اين که پاي هندوستان،‌ يونان، ترکيه و پاکستان به قفقاز باز شده است اصلا نمي تواند نتيجه خوبي داشته باشد و ممکن است بحران هاي ديگر در پي داشته باشد و به همين علت گفته مي شود که ايران نيز بايد ديپلماسي بسيار فعالي در قفقاز داشته باشد. امروز بايد توجه داشته باشند که اهميت قفقاز کم تر از اهميت تنگه هرمز نيست و قفقاز مي تواند تا همان ميزان براي ايران دست آورد داشته باشد. امروز زمان تاثيرگذاري بر قفقاز است زيرا فردا قطعا براي اين مساله دير مي شود.
مومني ادامه داد:‌ ترکيه مسئله پانترکيسم را هم مديريت مي‌کند. آن‌ها براي حفظ منافع خود مي‌خواهند با شعارهاي ملي‌گرايانه و نژادپرستانه حضور گسترده در آذربايجان داشته باشند تا بتوانند نيازهاي خود را رفع کنند.  چون ترکيه نفت و گاز ندارد اما آذربايجان سرشار از منابع نفتي و گازي است و ترکيه با عقد قرادادهاي بلندمدت در مقابل کمک‌هاي تسهيلاتي و اقتصادي از آذربايجان نفت و گاز ارزان قيمت مي‌گيرد که مي‌تواند در اقتصاد ورشکسته ترکيه خيلي مفيد باشد.
وي افزود: به همين جهت هم در جنگ اخير، ترکيه تمام قد از آذربايجان حمايت کرد و به آن‌ها تسهيلات نظامي و پهپاد داد و حتي بعد از اين، رژه پيروزي انجام دادند و اين موضوع و حضور نيروهاي نظامي يک کشور در يک کشور ديگر خيلي بازتاب سياسي داشت و علاوه بر اين با وجود اين که منباع کمي از انرژي دارد اما توانسته به يک صادرکننده تبديل شود .