«زار» به روایت فیلسوف تار

 ندا سیجانی- به گفته محسن نفر «اگر بخواهید آبروی فرهنگی و هنری یک ملت یا یک کشور را مورد قضاوت قرار دهید باید به آثار فاخر و ارزشمند آن توجه کنید.»
این آهنگساز، ردیف دان و نوازنده شناخته شده، در آیین رونمایی آلبوم «زار» تازه‌ترین اثرش که روزگذشته در حوزه هنری برگزار شد، بیان داشت: «ما با گنجینه ای از موسیقی ایرانی مواجه هستیم که دربرگیرنده احساس و تعقل است. البته سال‌های زیادی از آن غافل بودیم اما به واسطه حضور شعرای بزرگوار در تاریخ ادبیات ایران در شرایط بسیار ارزشمندی قرار دارد که به جهت همراهی با شعر حکیمانه از وجه بسیار ارزشمندی برخوردار است که از مقام انسانی‌اش افول نکرده و از برخی هیجانات موسیقی غرب زده امروز به دور است. این هنر موسیقی ایرانی است که می‌تواند برجستگی‌ها و اهمیت زیادی داشته باشد.
این موسیقیدان درباره جزئیات آلبوم «زار» اظهار کرد: «از آن جهت که موسیقی ایرانی گنجینه‌ای از مضامین هدایتگر و نکته دار است بنده تصمیم گرفتم که دست به تولید اثری بزنم که بتواند دربرگیرنده اندیشه‌های متعالی ساخت موسیقی باشد و این آلبوم متضمن قطعاتی تک نوازی و متکفل ابلاغ ایده‌ها و اندیشه‌های من بوده که خواستم به این طریق به سمع و نظر برسانم و این اندیشه‌ها همچنان ادامه خواهد داشت. درباره نامگذاری آلبوم هم باید بگویم به‌هرحال بشر همیشه درحالت زاری است از آنگاه که هبوط کرد تا زمانی که انتظار کشید و همینطور زمانی که به مرتبت وصال برسد در حالت زاری است. البته زندگی شادی هم دارد و من مخالفش نیستم و ما مختاریم که خندان یا گریان باشیم.»
توجه هنرشناسان بزرگ دنیا به آثار ارزشمند است نه آثار روز


محسن نفر در پاسخ به «ایران» درباره تغییر ذائقه شنیداری موسیقی درجامعه و تولید آثار بی‌کلام برای نسل جوانی که به سمت موسیقی‌های امروزی گرایش پیدا کرده‌اند بیان داشت: «انتشار آثار بی‌کلام برای هنرمند فرصتی مغتنم و موهبتی است که بتواند آنچه را که دوست دارد و حق می‌پندارد، ابراز کند؛ البته برای هنرمند کار بی‌کلام ریسک بزرگی است و حساس‌تر از اثر بی‌کلام، انتشار اثری به صورت تکنوازی است؛ چون هنرمند بالاترین حد توان موسیقایی و هنر خود را به نمایش می‌گذارد و خودش را در معرض قضاوت قرار می‌دهد. زمانی که هنرمند این کار را می‌کند اندیشه و تفکر خود را بدون هیچ پرده و سانسوری به ارائه می‌گذارد و البته این را هم می‌داند که مخاطب موسیقی او عامه مردم نیستند و همین ریسک را بیشتر می‌کند. ولی به هر حال پیشرفت موسیقی ما از حیث تخصصی لازمه‌اش اجرا و انتشار چنین آثاری است؛ چراکه اگر کشور دیگری بخواهد آبرو و کیفیت موسیقی ما را مورد قضاوت قرار دهد به چنین آثاری توجه می‌کند. اگرهنرشناسان بزرگ دنیا بخواهند اثرهنری یک کشور را مورد قضاوت قراربدهند به این گونه آثار توجه دارند نه به آثار روز و آلبوم‌هایی که در وصف لحظه‌ها و اوقات دوست داشتنی هنرمند یا مخاطب اجرا شده و به‌وجود آمده و اندازه و سطح هنر و عمق هنر آن ملت و مملکت را می‌سنجند.
آنهایی که هنرمندان را وادار به سکوت می‌کنند از جنس هنر نیستند
میلاد عرفانپور مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی نیز درباره آلبوم «زار» گفت: این افتخار در مرکز موسیقی حوزه هنری نصیب ما شده که ناشر این اثر گرانبها و ارزشمند باشیم. در این چهارچوب آنچه صورت گرفته تلاش برای تولید آلبومی است که شناسنامه فرهنگ ایرانی است.
او در ادامه گفت: آلبوم‌های موسیقی ایرانی شرایط سختی برای رسیدن به مخاطب دارند اما ما در مرکز موسیقی حوزه هنری تمام تلاشمان را انجام می‌دهیم که این آلبوم به بهترین شکل ممکن به مخاطبان ارائه شود. حتی شاید برگزاری این نشست بتواند مقدمه خوبی برای معرفی چنین اثر ارزشمندی باشد.عرفانپور درباره برنامه‌های مدیریت مرکز موسیقی حوزه هنری درباره برگزاری کنسرت‌های موسیقی در حوزه هنری با توجه به شرایط اخیر گفت: محدودیتی باب شده برای هنرمندان کشور که نباید کنسرت برگزار شود. دیدگاهی که کار بسیار غلطی است و آنهایی که هنرمندان را وادار به سکوت می‌کنند از جنس هنر نیستند بر همین مبنا ما در حوزه هنری در حال برنامه‌ریزی برای کنسرت‌ها هستیم که بزودی جزئیات آن اعلام می‌شود.
فیلسوف تار
امیرحسین سمیعی معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری نیز بیان کرد: «آشنایی من هم با هنرمند بزرگی چون محسن نفر از سال‌ها پیش اتفاق افتاده است و همواره تلاش کردم که توفیق این شاگردی برای من وجود داشته باشد. او در دوره‌های مختلف سیاسی و اجتماعی و فرهنگی که دربرگیرنده متغیرهایی است همواره ثابت قدم باقی مانده است و این ثابت ماندن کار بسیار سختی است.
این خواننده افزود: محسن نفر برای کارهایی که کرده محسن نفر نشده است، او برای کارهایی که نکرده هم محسن نفر شده است. در دهه ۷۰ او را با لقب «فیلسوف تار» می‌شناختند و به قول یکی از استادان موسیقی ایران مضراب‌های او دارای ساختاری است که در آن عمق ردپای اصلی فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی را می‌توانیم پیدا کنیم. الان در سال ۱۴۰۱ که با این پدیده هنری مواجه می‌شویم متوجه می‌شوم که آثار استاد نفر می‌تواند سرمشق بزرگی برای آینده باشد. برای انسانی که می‌تواند هویت صوتی خود را در این زمینه پیدا کند. استاد نفر حلقه وصلی بین تمامی هنرهای متعهدی است که از هنر خوشنویسی گرفته تا هنرهای نمایشی دربرگیرنده ارزشمندی‌های بسیاری است.این آلبوم به اعتقاد من بنیانگذار زیرساختی در موسیقی ملی ما است که شاید مصرف‌گرایان هنر مصرف‌گرا از آن انتقاد می‌کنند. ولی این نوع موسیقی که ما در آلبوم زار می‌شنویم دربرگیرنده زیرساختی در موسیقی ایرانی است که باید به نسل‌های آینده منتقل شود.
آلبوم«زار» شامل ۱۸ قطعه از جمله شوریده، سقوط، شورش، آشفته، در کوب، زا، زاری ۱، زاری ۲، زاری ۳، زاری ۴، زاری ۵، زاری ۶، زاری ۷، زای ۸، زاری ۹، زاری ۱۰، در هوایت و هوایی است.