به‌روز رسانی نرم‌افزار امنیت

گــــروه سیاســــی/ توصــــیه‌ها و مأموریت‌های مصرح رهبر معظم انقلاب در حکم انتصاب سردار احمدرضا رادان به فرماندهی کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران، نویدبخش افق تازه‌ای از حیات این نهاد انتظامی و امنیتی است. رهبر انقلاب در این حکم، نخست بر جلب رضایت مردم در حراست از امنیت و تأمین آسایش عمومی تأکید کرده و سپس دستورکارهایی چون ارتقای توانایی‌های سازمان، صیانت از شأن کارکنان و پرورش پلیس تخصصی برای بخش‌های گوناگون امنیت را برای فرمانده جدید این نیرو ترسیم و تبیین کرده‌اند. ناظران بر این باورند که حرکت فراجا در مسیر تعیین شده، می‌تواند به ارتقای بیش از پیش از این نهاد بینجامد، نهادی که امروز در کنار ارتش و سپاه، سومین رکن امنیتی و انتظامی کشور، البته صرفاً با رویکرد داخلی و امنیت درونزا، محسوب می‌شود. 
تغییر فراجا و مأموریت‌های جدید
فراجا، یا فرماندهی کل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران که تأمین امنیت مرزها و امنیت درونی کشور را برعهده دارد، ارتقا یافته ناجا یا نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است. این تغییر راهبردی، اردیبهشت ماه امسال رسماً اعمال شد. سردار مهدی حاجیان، سخنگوی فراجا در این خصوص گفت که طرح تغییرات ساختاری نیروی انتظامی پس از بررسی‌ها و پژوهش‌های ستاد کل نیرو‌های مسلح آماده شد و به تأیید فرمانده کل قوا رسید. نیروی انتظامی به نوبه خود، در سال 1370 با ادغام سه نیروی شهربانی، ژاندارمری و کمیته انقلاب اسلامی تشکیل شد. هرچند این ادغام، حوزه کار این نیرو را گسترش داد، اما در 31 سالگی عمر خود و با ارتقا به فراجا، کار و حوزه مأموریت این نیرو بیش از پیش گسترش یافت و متنوع‌تر شد. به عنوان مثال پیش از این پلیس اطلاعات و امنیت عمومی، یکی از بخش‌های ناجا بود که در فراجا، این دو بخش تفکیک شده و بخش اطلاعات آن به سازمان اطلاعات فراجا ارتقا یافت. 
همچنین در ساختار جدید معاونت اجتماعی ناجا به معاونت اجتماعی و فرهنگی تغییر یافت و یک معاونت جدید برای حوزه علوم، تحقیقات و فناوری هم در نظر گرفته شده است. این تغییرات، به همراه واحدهایی چون پلیس آگاهی، پلیس فتا یا فضای مجازی، مرزبانی، پلیس پیشگیری، پلیس امنیت، پلیس بین‌الملل و پلیس مبارزه با مواد مخدر، نشان‌دهنده مأموریت‌های چندگانه و متنوع این نهاد است، امری که می‌توان آن را در راستای مأموریت اصلی، یعنی تأمین امنیت داخلی دانست. فراجا امروز از بخش‌های تحقیقاتی و دانشگاهی مختص به خود هم بهره می‌برد که دانشگاه علوم انتظامی امین و مرکز مطالعات راهبردی فراجا از آن جمله است. این بخش‌ها، نیازهای پژوهشی، علمی و نیز تربیت نیرو و جذب افسر و کادر مورد نیاز فراجا را تأمین می‌کند. 


امنیت؛ اولین مأموریت فراجا
در حکم انتصاب سردار رادان به فرماندهی فراجا بر «حراست از امنیت» تأکید شده است. واقعیت این است که برخلاف سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی که اغلب در حوزه سخت و معطوف به بیرون تعریف می‌شوند، نیروی انتظامی در حوزه امنیت نرم و معطوف به درون جایگاه منحصر به فردی داشته و در حقیقت چنین زمینه فعالیتی پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. 
هرچند تنوع سازمان‌ها و ساختارها در فراجا، نشان‌دهنده نگاه چند بعدی این نهاد به مقوله امنیت است، اما تهدیدهای جدید امنیتی، بویژه با جنگ ترکیبی که اکنون علیه جمهوری اسلامی ایران در جریان است، نیازمند بازطراحی‌ها و نوآوری‌های تازه است؛ هرچند نیروی انتظامی از گذشته نشان داده است که همواره بر امنیت مردم‌پایه و اجتماعی تأکید دارد، اما امروز با توجه به تنوع مقوله‌های مخرب و ضدامنیتی، فرایندهای معطوف به امنیت باید با لحاظ کردن این مقوله‌ها دنبال شود. 
تأمین آسایش عمومی
در گذشته فعالیت ناجا، نوآوری‌هایی مانند پلیس 110 باعث تحرک فزاینده در انجام مأموریت‌های این سازمان شد. این امر، به علاوه بر جدیت این نیرو در برخورد با مقوله‌های ضدامنیتی، اعم از جمع‌آوری اراذل و اوباش یا مقابله با باندهای قاچاق مواد مخدر، توانست درک عمومی از امنیت را ارتقا داده و زمینه‌ساز آسایش بیش از پیش ایرانیان شود. 
باوجود این، تأمین آسایش عمومی، به عنوان یکی دیگر از تأکیدات رهبرانقلاب، نیازمند توان‌افزایی و کوشش مضاعف از سوی این نیرو است. مسأله‌ای که البته با گسترش فضای مجازی و ارتباطات در این حوزه نیز حائز اهمیت دو چندان شده است. پلیس علاوه بر آنکه آسایش عمومی در معابر و جاده‌ها را تأمین می‌کند، این آسایش را باید در عرصه مجازی نیز دنبال نماید.
ارتقای توانایی‌های سازمان
تأکید رهبرانقلاب بر ارتقای توانایی‌های سازمان، در حکم انتصاب سردار رادان را می‌توان ناظر بر چالش‌های جدیدی دانست که نه تنها پیش روی این نیرو، بلکه پیش روی جامعه ایرانی قرار دارد. امروز گسترش فناوری‌های نوین، علاوه بر ایجاد تغییرات جدی در چهارچوب‌های جامعه و نوع زندگی ایرانیان، تعریف امنیت مبتنی بر آنها را نیز پیچیده‌تر کرده است. هرچند ناجا در گذشته با ایجاد پلیس پیشگیری یا پلیس فتا تلاش کرده است به این نیازهای جدید پاسخ گوید، اما شواهد نشان می‌دهد فراجا نیازمند بازتعریف توانمندی‌ها و ظرفیت‌های خود برای مواجه شدن با این پدیده‌ها و تغییرات اجتماعی جدید است. 
اشاره و تأکید رهبر انقلاب به «پرورش پلیس تخصصی برای بخش‌های گوناگون امنیت» را می‌توان در همین راستا ارزیابی کرد.
صیانت از شأن کارکنان
صیانت از شأن کارکنان، یکی از بخش‌های مهم حکم فرمانده جدید فراجا است و نشان‌دهنده توجه فرمانده کل قوا، به سطح زندگی، معیشت و اساساً رفاه و جایگاه اجتماعی کارکنان این نیرو است. در سال‌های گذشته، هرچند تحولاتی در سطح معیشت کارکنان فراجا صورت گرفته است، اما واقعیت این است که در حوزه‌های گوناگون، بویژه در میزان حقوق یا امکانات رفاهی دیگر همچون تأمین مسکن، کاستی‌های جدی وجود دارد، اما واقعیت این است که به رغم این کاستی‌ها، به لحاظ ساختاری و بوروکراسی، فراجا در سال‌های گذشته ارتقاهای چشمگیری را تجربه کرده است، امری که نشان‌دهنده پویایی و بهینه شدن فرایند جذب نیرو و نیز نظارت‌های درونی در این سازمان است. باوجود این، نمی‌توان این واقعیت را کتمان کرد که صیانت از شأن کارکنان فراجا، هدفی نیست که تنها بر عهده خود این سازمان باشد.  در اینجا است که اهمیت فراز پایانی حکم رهبرانقلاب روشن می‌شود، یعنی جایی که معظم له خطاب به دستگاه‌های گوناگون کشوری، بر همکاری با سازمان انتظامی کشور، تأکید کردند.
تقویت انسجام و امنیت داخلی
سردار احمدرضا رادان نه تنها سابقه حضور جدی در بخش عملیاتی نیروی انتظامی را دارد، در سال‌های اخیر، ریاست بخش مطالعات راهبردی ناجا را نیز به عهده داشت.  از این رو می‌توان گفت حضور این چهره که هم سابقه کار میدانی را دارد و هم به لحاظ مطالعاتی و علمی با ضعف‌ها، نقاط قوت و راهبردهای فراجا آشنا است، می‌تواند نویدبخش تحول راهبردی در این نیرو باشد؛ تحولی که در صورت کاربست تأکیدات رهبرانقلاب، می‌تواند زمینه‌ساز تقویت انسجام داخلی شود تا به این ترتیب مردم بیش از پیش طعم امنیت و آسایش را بچشند.