روزنامه آرمان امروز
1401/10/20
روایت یک عمر عاشقی با دوتار خراسان
آرمان امروز- رها معيري: مرتضي گودرزي يکي از نوازندگان برجسته ساز دوتار خراسان شمالي است که در يک دهه گذشته سبک متفاوت او، مخاطبان زيادي به دست آورده است. تلفيق موسيقي ايراني با موسيقي اصيل شمال خراسان اين روزها مرتضي گودرزي را تبديل به يک هنرمند متفاوت کرده است، البته ناگفته نماند پايه گذار تلفيق آواز ايراني با نواي دوتار خراسان شمالي در دهه 40 و توسط زنده ياد اسماعيل ستارزاده صورت گرفت که او با اين نوع موسيقي و دوتار شمال خراسان را در راديو و تلويزيون به همه ايراني ها شناساند. گودرزي متولد سال 1358 در قوچان است و از 7 سالگي دوتار را نزد محمد يگانه فرا گرفت و بعدها خدمت اساتيدي همچون سيد حسن قدرتي، حاج محسن يگانه، اسماعيل ستارزاده و حاج قربان سليماني رسيد. خودش در باره شيفتگي و گرايش به ساز دوتار مي گويد: «هفت ساله بودم که خانواده ما از مشهد به قوچان برگشت. پدرم قبل از انقلاب از روزنامه نگاران قديم و از پرسنل کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان بود و پس از پيروزي انقلاب، کارمند اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي استان خراسان شد. پس من نيز همواره در کنار پدرم بودم و طبيعتا کسي که در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي بزرگ مي شود با هنرمندان بسياري سرو کار دارد. در يکي از جُنگ هاي اين اداره با دوتار نوازي آقاي محمد يگانه آشنا شدم. آن اجرا چنان تاثير عميقي بر روي من گذاشت که بعد از اجراي برنامه، در مسير بازگشت پدرم متوجه علاقه من به اين ساز شد. فرداي آن روز وقتي از مدرسه به خانه برگشتم، پدرم يک دوتار براي من خريد و اين آغاز يک عمر اُنس بي پايان با ساز دوتار بود.» مرتضي 10 ساله در سال 68 با گروه محمد يگانه در جشنواره فجر به تهران آمد و آن سال به عنوان کوچکترين شرکت کننده و ستاره اين جشنواره موسيقي انتخاب شد. درباره زندگي هنري اين نوازنده و مدرس ساز دوتار با او به گفت و گو نشستيم.مرتضي گودرزي، در ادامه صحبت‌هايش مي‌افزايد: «در سال 1342-43 که راديو در مراکز استان تاسيس شد، مدير انتشارات و راديو در تهران، مراکز استان ها را موظف کرده بود که سالي يک يا دو بار استعدادهايي را کشف و براي معرفي در سطح کشور به راديو ايران در ميدان ارگ تهران بفرستند تا براي مردم اجراي برنامه داشته باشند. از خراسان آقايان ستارزاده و نجم الدين به تهران رفتند. در اولين سال حضور آقاي ستارزاده در سال 43 در يک برنامه زنده چند نوازنده از شهرهاي مختلف به در راديو تهران به نوازندگي پرداختند تا نوبت به ستارزاده رسيد. او مي گفت من برنامه ام را بر اساس موسيقي مقامي به زبان ترکي شمال خراسان اجرا کردم. وقتي برنامه تمام شد خودم احساس کردم که آن مقام آن طور که در خراسان مورد اقبال قرار مي گرفت، در تهران استقبال نشد. وقتي مي خواستم از راديو بيرون بيايم کارگردان آن برنامه به من گفت که سال بعد اگر خواستي در اين برنامه باشي و اگر خواستي کارت مورد توجه قرار بگيرد، آن چيزي که امروز زدي را تکرار نکن. طوري نوازندگي کن مردم اينجا نيز موسيقي تو را بفهمند. آن مقامي که شما زدي بسيار ارزشمند است ولي مخاطب اين کار خراساني ها هستند و وقتي به تهران مي آييد بايد بدانيد که موسيقي براي همه مردم ايران است. او مي گفت که اين حرف چنان مرا به فکر فرو برد و با خودم گفتم وقتي من سفير موسيقي خراسان در تهران هستم و پايم را فراتر از جغرافياي خراسان مي گذارم، بايد موسيقي را اجرا کنم که مردم ايران آن را بفهمند. مقام گرايلي، مقام زاهد و نوايي که به زبان ترکي خوانده مي شود، تنها اهالي ترک زبان در خراسان آن را متوجه مي شوند و خيلي از اشعار آن را آذري هاي تبريز هم متوجه نمي شوند. پس در نهايت در سال بعد که ستارزاده به ساختمان راديو ميدان ارگ براي اجراي برنامه رفت، اولين تجربه خود را در آهنگسازي با ترانه اي به نام «فاطمه سلطان» ارائه داد. او مي گفت وقتي برنامه تمام شد، ديگر يک ايران من را مي شناختند. وقتي به خراسان برگشتم همه با يک احترام خاصي از من استقبال کردند.»
وي در پاسخ با اين سوال که «بحث از موسيقي نواحي در خارج از يک استان به ميان مي آيد، بايد با موسيقي ايراني تلفيق شود؟» مي‌گويد: «بله، ولي بدون از دست رفتن هويت و اصالت آن موسيقي. به نظر من ستارزاده به واسطه کارهاي فارسي که ساخت در واقع يک زندگي دوباره به موسيقي خراسان بخشيد، حتي در آن زمان موسيقي مقامي خراسان در استان خراسان نيز روبه افول بود و مورد بي مهري قرار مي گرفت. خيلي ها از تکرار شنيدن مقام هاي کرمانجي و ترکي خسته شده بودند و مردم معترض بودند. آنها مي گفتند که خوراک تازه به ما بدهيد، تا کي يک مقام را بزنيم. البته اصل موسيقي خراسان بر مبناي مقام است، اما بحث جغرافيا و بقاي هزار ساله اين موسيقي مد نظر است.»
سایر اخبار این روزنامه
تاثیر وسوسه بر جوانان با «تبیین » برطرف می شود نه «باتوم »
توافق محدود ایران و آمریکا کلید خورد
دومین بودجه رئیسی در نقطه جوش مجلس
ناگفته های محسن هاشمی از فوت «آیت الله»
برف ،ایران را زمین‌گیر می‌کند
ایران و معادلات پیش رو
نیاز به ورود چهره‌های جدید داریم
تغییر تیمی که دیر انجام میشود
سنگینی گرانی ارز بر دوش حمل و نقل صادرات
علی دایی رکورد خودش را شکست
روایت یک عمر عاشقی با دوتار خراسان
تأکید رییس جمهور بر کنترل قیمت‌ها
هشدار به معتادان به خاطر افزایش نرخ دلار!
۱۰ دانشجوی ممنوع‌الورود داریم
