صنعت گیم؛ «GAME OVER»

طی ماه‌های اخیر و به‌دنبال تصمیماتی که برای شبکه‌های اجتماعی و دسترسی به برخی پلتفرم‌ها مثل «گوگل‌پلی» گرفته شد، تصور خیلی ها این بود که فقط کسب و کارهایی که بسترشان روی شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام بوده، با چالش مواجه خواهند شد، امابا فیلتر اپ استوری مثل گوگل‌پلی که بازار جهانی دارد و خدمات بیشتری نسبت به اپ استورهای داخلی دارد صنعت تولید بازی هم دچار چالش‌های جدی شده، به طوری‌که بسیاری از فعالان این حوزه به مرور یا بیکار خواهند شد یا ناچار به مهاجرت. درحالی‌که طبق پیمایش‌های چند وقت قبل، بیش از 30 میلیون ایرانی، ساعتی از روزشان را صرف انواع گیم می‌کنند و بسیاری از کارشناسان صنعت گیم را  رسانه آینده برای جهت‌دهی به افکار کاربران به ویژه کودکان و نوجوانان می‌دانند، این صنعت طی چند وقت اخیر در کشورمان دچار چالش‌های جدی شده است. این بازار از چنان اهمیتی برخوردار است که شرکت‌های بزرگ بین‌المللی مثل نتفلیکس، دیزنی و... هم در آن سرمایه‌گذاری کردند، شرکت‌های داخلی هم به رغم مشکلات زیادی مثل تحریم‌ها ورود موفقی در آن داشتند و توانستند سهمی در بازار جهانی داشته باشند. اما در چند وقت اخیر علاوه بر مشکلات قبلی مثل تحریم و نبود سرمایه‌گذاری و توجه لازم، کُندی اینترنت و فیلترینگ هم این صنعت و فعالان آن را با چالش مواجه کرده است. اهمیت ماجرا این است که کم رنگ شدن بازی‌های داخلی باعث جولان گیم‌های خارجی با محتواهایی می‌شود که سنخیتی با فرهنگ ما ندارند. طی روزهای اخیر ، کمیسیون بازی و سرگرمی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران گزارشی در باره پیامد فیلتر شدن «گوگل‌پلی» برای وزیر ارتباطات منتشر کرد و در باره این‌که این روند می‌تواند به مرگ بازی‌سازی در ایران و مهاجرت نیروهای فعال در این حوزه منجر شود، هشدار داد. گزارشی که بخش‌های مهم آن را در ادامه می‌خوانید.  
 
صنعتی که حمایت نشد در این گزارش با ذکر این نکته که صنعت بازی در دنیا یکی از بزرگ ترین صنایع از نظر درآمد است، به‌طوری‌که درآمد آن چندین برابر از مجموع درآمد صنایع فیلم‌سازی و موسیقی بیشتر است، آمده: «بازی‌ها یکی از بهترین ابزارهای آموزش، فرهنگ‌سازی و اشاعه تفریحات سالم هستند. این صنعت وابسته به دسترسی به فناوری روز دنیاست و بازی‌سازان فعال همواره با تحریم‌های شدید و ظالمانه بین‌المللی علیه ایران دست و پنجه نرم می‌کنند و در راه کارآفرینی، دور زدن تحریم‌ها، ارزآوری و فعالیت فرهنگی تلاش می کنند. متاسفانه صنعت بازی در ایران نه تنها به درستی مورد توجه قرار نگرفته و از ظرفیت‌های اشتغال‌زایی آن بهره کافی برده نشده، بلکه با ایجاد موانع بسیار و تصمیمات غیرتخصصی در زیرساخت اینترنت کشور، ضربات جدی و عمیقی بر پیکر این صنعت و فعالان آن وارد شده است.» فراگیرترین سکو با بهترین خدمات در ادامه این گزارش، با اشاره به این‌که گوگل‌پلی به عنوان یکی از بزرگ ترین سکوهای عرضه بازی و اپلیکیشن موبایل، یک بازار با ظرفیت‌های درآمدی و فنی بسیار بالاست که به بازی‌سازان ایرانی امکان رشد کسب وکار، اتصال به بازارهای جهانی و ارزآوری می‌دهد می‌خوانیم: «با وجود تحریم‌های شدید و ظالمانه گوگل علیه ایرانیان، فعالان این صنعت به هر شکل توانسته‌اند با دور زدن تحریم‌ها از این بازار استفاده کنند، اما حالا پشت درهای فیلترینگ این سکو قرار گرفته اند. در پی بسته شدن گوگل‌پلی با قطع دسترسی بازی‌سازان به این بازار بسیار بزرگ و از دست دادن سهم چشمگیری از ظرفیت درآمدزایی و رشد آن‌ها روبه رو هستیم. گوگل‌پلی نه تنها به دلیل تعداد کاربر زیاد مورد توجه بازی‌سازان ایرانی و جهان است، بلکه ارائه خدمات و ابزارهای بسیار حرفه‌ای، دقیق و جامع   یکی از دلایل تاکید ما بر رفع محدودیت آن است. ابزارها و خدمات گوگل‌پلی امکان شناخت بهتر مخاطب، بهینه‌سازی محصول، کاهش هزینه تبلیغات و آنالیز و بررسی دقیق‌تر مخاطبان را در اختیار ما قرار می‌دهد که مشابه آن را در مارکت‌های داخلی از جمله کافه بازار و مایکت نمی‌توان یافت... از کارکردهای دیگر گوگل پلی معرفی بازی‌های ساخت ایران به ناشران جهانی و ایجاد فرصت‌های تجاری نشر بین المللی آن‌هاست. با این اقدام عملا راه ارتباطی بین صنعت بازی‌سازی ایران با جهان قطع شده و به تبع آن ظرفیت بالای ارز آوری در این صنعت از بین رفته است.» بیکاری یا مهاجرت بازی‌سازها در این گزارش با اشاره به‌این‌که طی دهه اخیر در پی توسعه بازی‌های ویدئویی در ایران، هزاران شغل در حوزه برنامه‌نویسی، گیم دیزاینر، طراح دوبعدی و سه‌بعدی، انیماتور، دیجیتال مارکتر، تستر، استریمر، محتواساز و... ایجاد شده، آمده: «با بسته شدن گوگل‌پلی و ابزارهای توسعه عملاً شرکت‌های بازی‌ساز برای ادامه فعالیت اقدام به مهاجرت می کنند و نیروهای یاد شده یا بیکار می‌شوند  یا مهاجرت می‌کنند... توسعه فنی بازی با استفاده از سرویس‌های گیم آنالیتیکس، یونیتی، گوگل دولوپر، فایربیس و ... برای دانلود ابزارها، بسته‌ها، گرفتن خروجی از بازی، پیاده‌سازی پلاگین‌ها و ابزارهای تحلیل و آنالیز بسیار سخت و نزدیک به غیرممکن شده است. به شکلی که تیم‌های فنی روزهای زیادی زمان خود را به رد شدن از محدودیت‌های داخلی اختصاص داده و درگیر مسائل غیر فنی می‌شوند. همچنین یکی از راه‌های درآمدزایی این صنعت، یعنی نمایش تبلیغات دچار چالش‌های بسیار جدی شده است، چرا که تبلیغات سرویس‌های خارجی با این محدودیت‌ها دیگر به راحتی بارگذاری نمی‌شود و در نتیجه درآمد ارزی بسیاری از بین رفته است.» چالش‌های اینترنت برای گیمرها در ادامه این گزارش، چالش‌های گیمرها هنگام استفاده از بازی‌های آنلاین این گونه ذکر  شده است: «اختلال اینترنت، کندی سرعت و قطعی‌های پی‌در‌پی باعث ایجاد تجربه کاربری بد برای بازیکنان شده است. اکنون بازی‌های آنلاین ایرانی با چالشی بسیار سخت روبه رو هستند و اختلالات اینترنت به کاهش تعداد مخاطبان،کاهش میزان رضایت آن‌ها و کاهش درآمد منجر شده است. همین طور این موضوع ریسک توسعه بازی‌های آنلاین ایرانی را بیشتر کرده و در بلند مدت شاهد کم شدن سهم بازی‌های بومی در سبد تفریحات و سرگرمی خانواده‌ها خواهیم بود.» در انتهای گزارش هم چالش‌های پیش‌رو برای جذب کاربر جدید، توسعه کار و نگرانی‌هایی درباره از دست رفتن هزاران فرصت شغلی ذکر شده که گویای این است که شرایط امروز فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی فقط گریبان کسب و کارهای فعال در پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام را نگرفته و تبعات بیشتری دارد که ضرورت نگاه دقیق و تدبیر تازه‌ را دوچندان می‌کند.