روزنامه جوان
1401/10/21
تعطیلی آموزش با همه چیز ؛ دود و برف و سرما و یخبندان!
دیگر انگار عادت شده‌است؛ هم آلودگی هوا و تنفس تنها دو روز هوای پاک از آغاز سال ۱۴۰۱ در تهران و هم تنها راهکاری که مسئولان برای مواجهه با آلودگی هوا و مدیریت آن بلدند و آن چیزی نیست به جز تعطیلی مدارس تهران البته به جز دماوند و فیروزکوه! حالا دیگر این ماجرا خودش به طنزی تلخ تبدیل شده و دانش‌آموزانی که بعد از دو سال تحصیل مجازی در ایام کرونا و تنزل وضعیت تحصیلی‌شان به گونه‌ای که میانگین معدل‌شان به ۵/۱۱ رسیده‌است، حالا به دلیل آلودگی هوا کلاس‌های درس‌شان مجازی یا در عمل تعطیل میشود تا با این تعطیلی‌ها و تدریس نصفه و نیمه‌مجازی، رفته‌رفته فاتحه سواد و آگاهی نسل آینده و آینده سازمان را بخوانیم. در دو سه هفته اخیر هم تقریباً اکثریت روز‌ها به دلیل آلودگی هوا مدارس تهران تعطیل یا به قولی مجازی شد. این ماجرا حتی صدای وزیر آموزش و پرورش را هم درآورده‌است. نوری، اما راهکاری برای مدیریت این ماجرا ندارد و به نظر می‌رسد تعلیم و تربیت چیزی نزدیک به ۱۶ میلیون دانش‌آموز به و‌زش باد و باران بند شده‌است، چراکه مسئولان آموزش و پرورش از یک سو و دستگاه‌های متولی محیط‌زیست و اجرای قانون هوای پاک عزمی برای مدیریت این معضل ندارند. با وجود این، وزیر آموزش و پرورش با انتقاد نسبت به تعطیلات آلودگی هوا معتقد است تعطیلات بدون برنامه به آموزش و پرورش کشور ضربه می‌زند، باید تعطیلات را ساماندهی و برنامه‌ریزی کرد. سید محمدمهدی میرزایی قمی، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره به شرایط فعلی هوای پایتخت معتقد است تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی تأثیری بر کاهش آلودگی هوا ندارد، اما باز هم با آلودگی هوا نخستین راهکاری که به ذهن مسئولان می‌رسد همین تعطیل کردن مدارس است. این در حالی است که علیرضا منادی، رئیس کمیسیون آموزش عالی مجلس اخیراً اعلام کرد: «میانگین معدل دانش‌آموزان کشور ۵/۱۱ است و وزارت علوم باید در جهت ترمیم کیفیت آموزش عالی کوشا باشد.» در حقیقت تجربه تلخ کرونا بر همگان آشکار کرد تعطیلات اینچنینی، وضعیت آموزش را به شدت تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و شبکه شاد در بستر فضای مجازی نتوانسته جایگزین مناسبی برای آموزش حضوری باشد. مخالفت کلامی وزیر با تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی۲۸ آذر بود که «یوسف نوری» وزیر آموزش و پرورش تعطیلی مدارس را موجب محرومیت دانش‌آموزان از تربیت مؤثر دانست و با بیان اینکه درخواست می‌کنم برای آلودگی هوا فکری کنند، گفت: همه هم به ما اعتراض می‌کنند که چرا مدارس تعطیل است در حالی که ما هم در دوران کرونا و هم این ایام، تابع تصمیم دوستان ذی‌ربط هستیم که این موارد را اعلام می‌کنند، اما ما قلباً ناراحت هستیم.
همچنین در جلسه ۳۰ آذرماه هیئت دولت بود که رئیس‌جمهوری در اظهاراتی انتقادی با اشاره به خسارت تعطیلی مدارس به روند آموزشی تأکید کرد: «هر وقت هوا آلوده میشود تعطیلی مدارس اولین گزینه مسئولان است. ضروری است شیوه‌هایی در کاهش مؤثر آلودگی هوا دنبال شود که در عین حال باعث آسیب به روند آموزش مدارس نشود.»
با وجود این، سمیه رفیعی رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس با اشاره به تعطیلی مدارس در زمان آلودگی هوا معتقد است: نفس این کار درست است تا دانش‌آموزان کمتر در معرض آلودگی هوا قرار بگیرند ولی باید برای مادران شاغل نیز فکری اساسی شود تا در زمان تعطیلی مدارس بتوانند هم به صورت دورکاری وظایف خود را انجام دهند و هم از بچه‌ها مراقبت کنند تا مجبور نشوند فرزندان خود را در اوج آلودگی به جای مدرسه به محل کار خود ببرند.
یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش باز هم در هزار و بیست و سومین جلسه شورای عالی آموزش‌وپرورش تأکید کرد: «تعطیلات بدون برنامه به آموزش و پرورش کشور ضربه می‌زند و باید تعطیلات را ساماندهی و برنامه‌ریزی کرد.» تنزل سطح تحصیلی دانش‌آموزان
آزمون‌های بین‌المللی مانند تیمز و پرلز برای سنجش کیفیت آموزش و یادگیری وجود دارند که می‌توان با اتکا به آنها پاسخی روشمند به پرسش بالا داد. تحلیل نتایج این آزمون‌ها نشان می‌دهد جایگاه دانش‌آموزان ایران در میان کشور‌های جهان به شکل معناداری تنزل یافته‌است. میانگین نمره ریاضی ایران فقط از کشور‌های عمان، عربستان سعودی، مراکش، کویت، آفریقای جنوبی، پاکستان و فیلیپین به صورت معناداری بهتر بوده‌است. عملکرد کشور‌هایی مانند بوسنی، مقدونیه شمالی، بحرین، امارات متحده عربی، گرجستان، ارمنستان، آذربایجان، قبرس و قزاقستان به صورت معناداری بهتر از ایران بوده‌است. علت انتخاب این کشور‌ها این است که اولاً عموماً در همسایگی ایران هستند و ثانیاً اکثر این کشور‌ها از نظر سطح توسعه‌یافتگی و درآمدی یا در سطح ایران هستند یا درجات توسعه‌یافتگی پایین‌تری از ایران دارند. تقریباً همین روند تغییرات در درس علوم و همین طور در پایه هشتم مشاهده میشود. در کیفیت آموزش دو درس علوم و ادبیات فارسی، از سال ۱۳۹۰ روندی نزولی در نمرات دیده میشود. در درس ریاضی از سال ۱۳۹۰ شاهد روندی صعودی با شیب ملایم هستیم، اما میانگین نمرات در این سال‌ها از نظر آماری دارای تمایز معناداری نیست و نمی‌توان آن را به عنوان رشد معنادار و قابل اتکا قلمداد کرد. وضعیت در سایر دروس هم بهتر از این نیست. این تنزل تحصیلی قطعاً دلایل مختلفی دارد، اما آموزش مجازی در سال‌های کرونا هم یکی از دلایل این تنزل است. حالا هم که کرونا کمرنگ‌شده ماجرای این تعطیلی‌ها با آلودگی هوا ادامه یافته‌است.
تدبیر دیگر کشور‌ها برای مدارس در هنگام آلودگی هوا
آلودگی هوا معضلی جهانی است. تحقیقات سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد بیش از ۹۹درصد مردم جهان در هوای ناسالم با درجه‌های مختلف از سطوح آلایندگی تنفس می‌کنند. در این میان از ۲۵ شهر آلوده جهان، ۹ شهر در هند، چهارشهر در چین و دو شهر در پاکستان قرار دارند. بسیاری از شهر‌ها با بدترین کیفیت هوا، در مناطق جغرافیایی مشابهی در جهان قرار دارند. سایر کشور‌هایی که در این به‌روزرسانی ۲۰۲۲ در فهرست قرار گرفته‌اند عبارتند از بنگلادش، عراق، آفریقای جنوبی، نپال، بحرین، ایران و اوگاندا. کویت و مالی نیز دو کشوری بودند که پس از سال‌ها غیبت، بار دیگر به فهرست پیوستند.
ابتدایی‌ترین راه‌حل برای حفظ سلامت دانش‌آموزان در هر کشوری، تعطیلی یک‌روزه یا پیاپی مدارس است. در حال حاضر حدود ۲۲۰ میلیون دانش‌آموز در سطح جهان وجود دارد و این پرسش‌ها به ذهن می‌رسد که کشور‌های دیگر از چه سازوکار‌هایی در زمان اوج آلودگی برای دانش‌آموزان و نام آموزشی خود استفاده می‌کنند؟ آیا آنها نیز تعطیلی مدارس را برای کاهش اثر بحران آلاینده‌ها پیشنهاد و اجرایی می‌کنند؟
طبق گزارش ایرنا، راهکار تعطیلی مدارس در هنگام آلودگی هوا مختص ما نیست و کشور‌های دیگری همچون چین، هند، پاکستان و بنگلادش نیز از این سازوکار در مواقع بحرانی استفاده می‌کنند. به عنوان نمونه در هند به ویژه شهر دهلی، فعالیت دانش‌آموزان در فضای باز و کلاس‌های تربیت‌بدنی در هوای آلوده، ممنوع اعلام میشود و در صورت تشدید آلودگی، مدارس را تعطیل می‌کنند. در کشور‌های توسعه‌یافته، اما ایمن‌سازی مدارس در اولویت است؛ به عنوان نمونه در شیکاگو و لندن راهکار‌های خلاقانه اتخاذ میشود. در این مناطق اگر چه مدارس نزدیک به خیابان‌های شلوغ و پرترافیک قرار گرفته که دانش‌آموزان را در معرض سطوح ناسالم آلودگی هوا قرار می‌دهند، اما موانع گیاهی و درختان، از دانش‌آموزان، معلمان و کارکنان مدارس حفاظت می‌کند.
شناسایی مدارس ابتدایی در بدترین مناطق آلوده لندن و نیز محافظت از کودکان در برابر هوای سمی در این شهر به عنوان بخشی از برنامه‌های «صادق خان» شهردار لندن برای بهبود آلودگی مطرح است.
بر پایه تحقیقی که دانشگاه «ساری - Surrey» _ دانشگاه پژوهشی عمومی در گیلدفورد انگلستان _ انجام داده، برخی اقدامات ساده می‌تواند مواجهه با سموم را به نصف کاهش دهد. بر پایه یافته‌های آنها، نصب یک صفحه سبز در امتداد دیوار پیرامون مدرسه، نصب دستگاه‌های تصفیه هوا در کلاس‌های درس و سازماندهی طرح‌های خیابانی مدارس در ساعت‌های تردد و رفت‌وآمد، کیفیت هوای کلاس‌ها و زمین‌های بازی آن را بهبود می‌بخشد.
تصفیه‌کننده‌های هوا در کلاس‌های درس غلظت آلودگی داخلی را تا ۵۷ درصد و طرح ساماندهی خیابان‌های مدارس که از تردد وسایل نقلیه موتوری مقابل مدارس در زمان شروع و پایان کلاس‌ها پیشگیری می‌کند، غلظت ذرات را تا ۳۶ درصد کاهش خواهد داد. صفحه‌های سبز در محدوده مدرسه نیز برخی از خطرناک‌ترین سطوح ذرات معلق بیرون را که از خیابان‌ها می‌آید با توجه به شرایط بادی تا ۴۴ درصد کاهش می‌دهد.
اینها، اما راهکار‌های قطعی نیستند و برای مدیریت قطعی آلودگی هوا باید به دنبال استانداردسازی سوخت، استفاده از انرژی‌های پاک و راهکار‌های اینچنینی بود. تداوم تعطیلی مدارس نه فقط تأثیری در کاهش آلودگی هوا ندارد، بلکه ما را با تنزل بیشتر سطح سواد و جایگاه تحصیلی بچه‌ها مواجه می‌کند.
سایر اخبار این روزنامه
تعطیلی آموزش با همه چیز ؛ دود و برف و سرما و یخبندان!
عبور هشدار دهنده مستمری‌بگیران از بیمه‌پردازان
دام تدریجی امریکا برای طالبان
اخطار‌های پی در پی جنگ داخلی در سرزمین‌های اشغالی
دیکتاتوری ترس در موسیقی
هدف‌گذاری قوت‌های نظام در اغتشاشات
ماجرای کلانتری
در اغتشاشات پاییز چند نفر در تهران دستگیر شدند؟
احمق نیستی؟!
ماشین‌سواری در عراق ۷ برابر ایمن‌تر از ایران
خطاب به سردار رادان
