عراق و تله‌های فرهنگی اعراب

حسن هانی‌زاده تحلیلگر مسائل بین‌الملل  
 
برگزاری مسابقات فوتبال جام ملت‌های عرب تحت عنوان مجعول و تحریف شده دیگری برای نام تاریخی و دلپذیر خلیج‌فارس آنهم در شهر شیعه‌نشین بصره در جنوب عراق از وجود یک راهبرد فرهنگی برای جداسازی اعتقادی عراق از پیکره فرهنگی ایران حکایت دارد. این مسابقات برای نخستین بار در تاریخ مناسبات عراق با کشورهای جنوب خلیج‌فارس و با شرکت تیم‌هایی از عراق، یمن، عربستان، امارات، بحرین، قطر، کویت و پادشاهی عمان برگزار شد. انتخاب زمان و مکان برگزاری این مسابقات با واکنش‌هایی از سوی اکثریت جامعه عراق مواجه شده زیرا افتتاح مسابقات جام ملت‌های عرب در شهر بصره همزمان با برگزاری سومین سالگرد شهادت دو سردار بزرگ اسلام شهید حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس صورت گرفت. از مدت‌ها پیش کشورهای عرب جنوب خلیج‌فارس به‌ویژه عربستان و امارات نسبت به همگرایی اعتقادی بین دو ملت ایران و عراق ابراز نگرانی کرده‌اند و تلاش دارند تا از رهگذر انجام یک کار فرهنگی و رسانه‌ای مشترک فاصله اعتقادی دو ملت ایران و عراق را افزایش دهند. بیشتر نگرانی‌های کشورهای جنوب خلیج‌فارس از برگزاری مراسم اربعین حسینی در شهر کوچک کربلا است زیرا حضور بیش از 25 میلیون زائر از 80 کشور مختلف جهان در شهر کربلا از مدیریت قدرتمندانه دو کشور ایران و عراق حکایت دارد.  این در حالی است که عربستان از مدیریت کمتر از سه میلیون حاجی در مناسک حج تمتع عاجز است و هر سال اتفاقات دردناکی در مناسک حج رخ می‌دهد. از این رو عربستان از سال 2018 میلادی یک شبکه فعال رسانه‌ای تحت عنوان MBC عراق  را با هزینه‌های سنگین مالی و استودیو‌های پیشرفته و مدرن در بغداد افتتاح کرد. این شبکه که زیرمجموعه شرکتMBC  با مدیریت ترکی آل‌الشیخ از نزدیکان محمدبن‌سلمان ولیعهد عربستان قرار دارد با تولید برنامه‌های پرمحتوای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و سریال‌های متنوع تلاش دارد تا ساختار اعتقادی و فرهنگی اکثریت مردم عراق را تغییر دهد. برای نمونه این شبکه هر روز با برگزاری یک مسابقه خانوادگی به هر خانواده‌ای که در مسابقه برنده شود مبلغ ده میلیون دینار عراقی معادل 10 هزار دلار آمریکا نقدا پرداخت می‌کند. همچنین این شبکه تلاش دارد تا از رهگذر اعزام اکیپ‌های فیلمبرداری و گزارشگری به شهرهای شیعه‌نشین جنوب عراق وانمود سازد که این شهرها به لحاظ امکانات رفاهی وخدماتی بسیار فقیر هستند. برگزاری اخیر مسابقات جام ملت‌های عرب تحت عنوان یک نام مجعول به جای نام تاریخی خلیج‌فارس نیز در راستای تغییر ماهیت فرهنگی مردم جنوب عراق قرار دارد. متأسفانه برخی از مقامات عراقی از جمله محمدشیاع السودانی، نخست وزیر و مقتدا صدر، روحانی برجسته عراقی بدون توجه به حساسیت ملت ایران نسبت به تغییر نام خلیج‌فارس با صدور بیانیه‌هایی به مناسبت آغاز این مسابقات، از نام جعلی و تحریف شده دیگری استفاده کردند. این در حالی است که از سال 1981 که شورای همکاری خلیج‌فارس با شرکت 6 کشور عرب جنوب خلیج‌فارس تاسیس شد این کشورها از پیوستن عراق به این شورا امتناع می‌کنند. علت این امر هم این است که 6 کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس اکثریت ملت عراق را به دلیل داشتن گرایش‌های مذهبی خاص فاقد هویت واقعی عربی می‌دانند! همچنین همین نگرش نسبت به یمن وجود دارد اما اخیرا برای نخستین بار این کشور در مسابقات مشترک 6 کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس وعراق در بصره، شرکت داده می‌شود. جداسازی عراق و یمن از دایره اعتقادی و کشاندن ملت‌های این دو کشور به دایره پان عربیستی از اهداف درازمدت عربستان و امارات متحده برای تغییر بافت مذهبی و فرهنگی عراق و یمن تلقی می‌شود.