روزنامه آرمان ملی

بودجه سال آینده با فرض به نتیجه نرسیدن برجام تدوین شده است

«آرمان ملی»- احسان انصاری: بودجه سال آینده با توجه به چه اهدافی تدوین شده است؟دولت برای حل مشکلات مردم چه راه‌حل‌هایی در نظر گرفته است؟آیا دولت در واقع می‌تواند به میزان فروش نفتی که در بودجه در نظر گرفته برسد؟آیا بودجه با توجه به بن‌بست در مذاکرات هسته‌ای و به نتیجه نرسیدن برجام تدوین شده است؟ مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف بودجه سال آینده چیست و چه چشم‌اندازی را پیش روی اقتصاد کشور قرار خواهد داد؟«آرمان ملی» برای پاسخ به این سوالات با غلامعلی جعفرزاده، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و فعال سیاسی گفت‌وگو کرده است. جعفرزاده معتقد است:«بانک جهانی در سال مالی ۲۰۲۳-۲۰۲۴ نرخ تورم در ایران را ۴۴ درصد پیش‌بینی کرده است و صندوق بین‌المللی پول این رقم را حدود ۵۰ درصد پیش‌بینی کرده است. به این معنا که در سال آینده با حداقل با نرخ تورم ۴۰ الی ۵۰ درصد روبه‌رو هستیم.من پیش‌بینی می‌کنم دولت برای سال آینده ۵۰۰ هزار میلیارد تومان دچار کسری بودجه می‌شود. پیشنهاد می‌کنم مجلس این بودجه را برای اصلاح به دولت عودت بدهد.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید. بودجه سال1402 با چه اهدافي تدوين شده است؟ آيا بودجه سال آينده با شرايط کنوني کشور به خصوص از نظر اقتصادي تناسب دارد؟
در شرايط کنوني مردم با گراني‌هاي افسارگسيخته‌اي مواجه هستند. ظاهرا نيز همه اين وضعيت را پذيرفته‌اند و به اين نکته پي برده‌اند که در شرايط کنوني فعلا نمي‌توان راه‌حلي براي اين مشکلات پيدا کرد. اگر کسي واقعا به دنبال اجرا کردن قانون است بايد قوانيني را در دستور کار خود قرار بدهد که تاکنون مسکوت مانده است.امروز جامعه چنين برداشتي دارد که براي تغيير اولويت‌ها واقعا هدف اصلي گم شده است.گراني‌ها سفره‌هاي مردم را کوچک‌تر کرده.در چنين شرايطي در بودجه سال آينده افزايش حقوق با اين ميزان تورم و گراني‌ها صرفا 20 درصد بوده و افزايش يارانه‌هاي مردم صفر درصد بوده است. نکته بسيار جالب اين است که تنها بودجه‌اي که کاهش پيدا کرده بودجه ستاد مبارزه با مواد مخدر است که در سال جاري 380 ميليارد بود که در سال آينده به کمتر 255 ميليارد رسيده است. آيا واقعا مشکل مواد مخدر در کشور حل شده است؟ بانک جهاني در سال مالي 2023-2024 نرخ تورم در ايران را 44 درصد پيش‌بيني کرده است و صندوق بين‌المللي پول اين رقم را حدود 50 درصد پيش‌بيني کرده است. به اين معنا که در سال آينده با حداقل نرخ تورم 40 الي 50 درصد روبه‌رو هستيم.من پيش‌بيني مي‌کنم دولت براي سال آينده 500 هزار ميليارد تومان دچار کسري بودجه مي‌شود و اين بودجه را به صلاح کشور نمي‌دانم زيرا عملياتي نخواهد بود. پيشنهاد مي‌کنم مجلس اين بودجه را براي اصلاح به دولت عودت بدهد
چرا در بودجه سال آينده بودجه برخي نهادها افزايش پيدا کرده است؟
 اين نکته درستي است.اگر ما به بودجه برخي نهادها در سال آينده دقت کنيم متوجه مي‌شويم که دولت چه رويکردي را قرار است در سال آينده در پيش بگيرد.واقعيت اين است که دولت به صورت غيرعلمي بودجه برخي نهادها را افزايش داده است.براساس بودجه‌اي که دولت به مجلس داده بودجه صداوسيما 2/31 درصد، سازمان زندان‌ها 5/54 درصد افزايش داشته  و از 6 هزار ميليارد به 9 و 273 ميليارد تومان رسيده است. ستاد احياي امر به معروف 33/33 درصد افزايش داشته و از 57 ميليارد به 76 ميليارد تومان رسيده است. ستاد اجرايي فرمان امام با 71 درصد افزايش از 21 ميليارد تومان به 36 ميليارد تومان رسيده است. بودجه دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم با 54 درصد افزايش از 226 ميليارد به 349 ميليارد تومان رسيده است. بسيج سازندگي نيز با 375 درصد افزايش از 16 ميليارد به 76 ميليارد تومان رسيده است و بودجه بنياد حفظ آثار دفاع مقدس 159 درصد افزايش داشته که از 167 به 433 ميليارد تومان رسيده است.اين وضعيت نشان مي دهد که گويا جاي اولويت‌ها در بودجه سال آينده تغيير کرده است.من از رئيس جمهور تقاضا مي‌کنم به وعده‌هايي که به مردم داده‌اند بازگردند و آنها را عمل کنند.مردم براساس وعده‌هايي که آقاي رئيسي داده به ايشان رأي داده‌اند. اولويت اصلي مردم نيز همين وعده‌هايي است که تاکنون عملي نشده است.


مهم‌ترين نقاط ضعف بودجه سال آينده را در چه مسائلي مي‌دانيد؟
 در اين زمينه بايد به چند نکته توجه کرد. دولت مي‌خواهد کسري بودجه را از فروش دارايي‌هاي سرمايه‌اي و مالي تامين کند که با فرض تورم 45 درصدي در سال آينده، جمع منابع عمومي دولت، 2 درصد کاهش پيدا مي‌کند. بنابراين دولت بيشترين حساب را روي اوراق مالي کرده است. به صورت خلاصه يارانه پنهان 120 درصد افزايش پيدا کرده است، هزينه‌هاي دولت 46 درصد، بودجه شرکت‌هاي دولتي 40 درصد و کل بودجه و يارانه‌هاي آشکار 30 درصد افزايش پيدا کرده است. اين در شرايطي است که در تورم 45 درصدي، دولت حقوق کارکنان را 20 درصد افزايش داده است. درآمد 603 هزار ميليارد توماني فروش نفت در بودجه 1402 عجيب است چرا که با وجود تحريم‌ها، بعيد مي‌دانم دولت بتواند اين مبلغ را از فروش نفت به دست بياورد. مرکز پژوهش‌هاي اتاق ايران اعلام کرده بودجه عمراني 26 درصد افزايش داده است. اين مرکز گفته است که 6 هزار طرح و پروژه ملي و بيش از 80 هزار پروژه استاني نيمه‌تمام وجود دارد. با فرض اينکه هيچ پروژه‌اي کلنگ‌زني نشود، 20 سال آينده هم اين‌ها به بهره‌برداري نخواهد رسيد. بودجه‌اي که 328 هزار ميليارد توماني که دولت براي بودجه عمراني در نظر گرفته است، صرفا براي تعمير و نگهداري تاسيسات است و عملا هيچ کاري نمي‌توان با آن کرد.نکته ديگري که در اين زمينه وجود دارد اين است که به نظر مي‌رسد موضوع فيلترينگ شبکه هاي اجتماعي در کشور ادامه خواهد داشت. در لايحه بودجه 1402 درآمدي که براي مرکز توسعه تجارت الکترونيک ديده‌اند، 255 ميليارد تومان است، از اين درآمد 230 ميليارد تومان آن به خدمات الکترونيک دولت اختصاص پيدا مي‌کند و 25 ميليارد تومان به کل مجموعه خدمات الکترونيک. اين نشان مي‌دهد دولت براي انتقال به شبکه ملي، اهتمام جدي دارد و به دنبال آزادي پلتفرم‌هاي اجتماعي نيست و 40 درصد بودجه ارتباطات نيز به شبکه ملي اطلاعات داده شده است. يعني بودجه وزارت ارتباطات 15 هزار ميليارد تومان است که 6 هزار ميليارد تومان از آن به توسعه شبکه ملي اختصاص داده شده است. از سوي ديگر متاسفانه قيمت پيامک‌ها نيز افزايش پيدا مي‌کند و هر پيامک 30 ريال افزايش دارد و درآمد دولت در اين بخش نيز 600 ميليارد تومان ديده شده است.
آيا بودجه سال آينده با توجه به نتيجه نرسيدن برجام بسته شده است؟ بن‌بست در مذاکرات و مشخص نبودن چشم انداز آينده به چه ميزان در تدوين اين بودجه نقش داشته است؟
واقعيت اين است که دولت مي‌توانست در ماه‌هاي گذشته اقداماتي انجام بدهد که تا به اين اندازه مشکلات اقتصادي نباشد و اگر اين کار را انجام داده بود امروز مجبور نبود تصميماتي بگيرد که فشار اقتصادي را به مردم بيشتر شود. از شواهد و قرائن و گاردي که دولت گرفته فکر نمي‌کنم ديگر برجام به نتيجه برسد و دولت بتواند از مواهب آن استفاده کند. اگر شعارهاي دولت را واقعي قلمداد کنيم و فرض بگيريم شعار نيست و بلکه خواست و اراده دولت است بايد به اين نکته اذعان کنيم که دولت خود را براي سخت‌ترين وضعيت آماده کرده است.به نظر مي‌رسد اتاق فکر دولت درنهايت به اين نتيجه رسيده که احتمال به نتيجه رسيدن مذاکرات وجود ندارد و به همين دليل ما بايد خود را براي سخت شرايط آماده کنيم.دولت اين احتمالات را در نظر گرفته که در آينده ارزآوري کاهش خواهد داشت و از سوي ديگر قادر نخواهد بود يارانه پرداخت کند. به همين دليل بدترين سناريوي ممکن را براي خود در نظر گرفته است. اگر واقع بينانه به موضوع نگاه کنيم بايد عنوان کنم ما در مقابل تحريم‌ها هر چه بايد پرداخت مي‌کرديم پرداخت کرده‌ايم و ديگر چيزي باقي نمانده که بايد هزينه کنيم. تحريم‌ها به‌اندازه کافي روي زندگي مردم ايران تأثير منفي گذاشت.ما خسارت‌هاي زيادي در دوران تحريم متحمل شديم و کساني که کارشناس هستند به‌خوبي درک مي‌کنند که برخي چيزهايي که در تحريم‌ها از دست داديم  بازگشت آن براي ما سخت و دشوار خواهد بود.شايد اگر روز نخست تحريم‌ها در اين زمينه صحبت مي‌کرديم بايد به اين نکته اشاره مي‌کرديم دولت بايد تلاش کند کشور تحريم نشود تا مجبور نشويم هزينه بدهيم. اين در حالي است که امروز هر آنچه نبايد هزينه بابت تحريم‌ها پرداخت مي‌کرديم پرداخت کرده‌ايم و در شرايطي قرارگرفته‌ايم که دولت مجبور است خود را براي سخت‌ترين وضعيت آماده کند.در مدتي که تحريم بوديم ما به فروش نفت به شيوه‌هاي ديگر و دور زدن تحريم‌ها عادت کرده‌ايم.من با درست و يا اشتباه بودن اين وضعيت کار ندارم و بلکه معتقدم قرار نيست با رفع تحريم‌ها براي ما بهشت برين به وجود بيايد و همه مشکلات کشور حل شود.آمريکا نيز در اين مدت هر کاري که مي‌توانست عليه ايران انجام داد. اگر به گزارش‌هاي پژوهشکده خزانه‌داري آمريکا توجه کنيم متوجه مي‌شويم که هر آن چيزي که آمريکا عليه ايران ليست کرده بود را انجام دهد.امروز ما در آخر خط تحريم‌ها قرار داريم و به همين دليل نمي‌توان انتظار داشت لغو تحريم‌ها و توافق جديد بتواند مشکلات ما را به‌صورت جدي حل کند.در شرايط کنوني لغو تحريم‌ها مي‌تواند تا حدودي مشکلات را کاهش بدهد اما شرايط به شکلي نيست که ما دوباره به نقطه ابتدايي بازگرديم.به همين دليل من معتقدم برجام ديگر به نتيجه نمي‌رسد و به همين دليل دولت خود را در سخت‌ترين وضعيت ممکن تصور کرده است.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
وزیر کار:یارانه ثروتمندان به تدریج حذف می‌شود (شهروند) اتمام حجت هسته‌ای تهران (جوان)فرصت‌هاي ترامپيزم (اعتماد) اخبار ویژه (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
بودجه بی‌برنامه کجا می‌رود؟ برف آمد، «شاد» رفت بودجه سال آینده با فرض به نتیجه نرسیدن برجام تدوین شده است ایران ذیل فصل هفتم منشور بود، واقعیت را بپذیریم صندلی «شریعتمداری» در اتاق اعتراف؟! تکانه‌های اروپایی‌ به برجام حذف رانت ۱۱ هزار میلیارد تومانی با عرضه خودرو در بورس كالا اروپا به دنبال هیچ است بود‌جه را آخر زمستان می‌شمارند‌ ایران برفی برجام را جد‌ی‌تر د‌نبال کنیم آماد‌گي ترکيه براي حل مشکلات کنسولي جوانان را د‌ر اد‌اره کشور مشارکت د‌هیم