«شیخ اعتدال» در اندیشه بازگشت؟

آرمان ملي – مطهره شفيعي: «بازگشت روحاني به قدرت» شايعه است يا واقعيت؟ انتشار يک خبر در روزگذشته سبب طرح شايعات و گمانه‌هايي شد. وب‌سايت رسمي دکتر حسن روحاني به نشاني rouhanihassan.com به‌طور آزمايشي آغاز به‌کار کرد. اين سايت علاوه بر انتشار اخبار و مواضع رسمي حسن روحاني، رئيس‌جمهور سابق ايران، کارنامه دولت تدبير و اميد را نيز مرور مي‌کند. هدف از راه‌اندازي اين وب‌سايت، بازخواني مواضع و انتشار روايت‌هاي ناگفته از دوران هشت‌ ساله رياست‌جمهوري روحاني و ميراث دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم، خاطرات رئيس‌جمهور سابق ايران از دوران نامزدي در انتخابات 92 تا تشکيل دولت و فراز و فرودهاي دو دوره چهار ساله و تاريخ شفاهي اعضاي کابينه و مديران ارشد دولت تدبير و اميد است. اين پايگاه اطلاع‌رساني همچنين تنها منبع رسمي و مورد تائيد رئيس‌جمهور سابق براي انتقال آرا و افکار خود به جامعه و اعلام مواضع و ديدگاه‌هاي روحاني درباره رخدادهاي روز است.
اعلام بازگشت به قدرت
فعاليت روحاني پس از دوران رياست‌جمهوري‌اش به برگزاري جلساتي با اعضاي هيات دولتش خلاصه مي‌شود. او در دوران رياست‌جمهوري‌اش چندان نيازي به طرح ديدگاه‌ها و مواضعش در سايتي جز سايت رياست‌جمهوري احساس نمي‌کرد، اما چرا اکنون که يکسال و نيم از دوران رياست‌جمهوري او گذشته، اقدام به راه‌اندازي سايت کرده است؟ نخستين گمانه را بايد تصميم او براي بازگشت به قدرت دانست. حسن روحاني پيش از حضور در پاستور داراي جايگاه‌هاي تاثيرگذاري در کشور بود از جمله: سال 1368 تا 1384 دبير شوراي‌عالي امنيت ملي و رئيس تيم هسته‌اي و مذاکره‌کننده ارشد ايران با سه کشور اروپايي آلمان، فرانسه و بريتانيا درباره برنامه هسته‌اي ايران، از سال 1368 تا 1392 عضو شوراي‌عالي امنيت ملي و از سال 1371 تا 1392 رئيس مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت بود، اما با پايان دوران رياست‌جمهوري در هيچ نهادي حضور نداشت. تصور مي‌شد حسن روحاني همانند قبل دوران رياست‌جمهوري‌اش عضو مجمع تشخيص مصلحت شود اما نشاني از نام او در ميان اعضاي اين مجمع نبود. بايد توجه داشت روحاني در هيچ برهه‌اي خانه‌نشين نبوده و همواره در سمتي تاثيرگذار به ايفاي نقش پرداخته است، بنابراين پربيراه نيست که در انديشه بازگشت به قدرت يا جلوس بر کرسي مديريتي باشد. البته برخي معتقدند که روحاني در فکر بازگشت به پاستور نيست چرا که پس از پايان دولت دوازدهم پرونده‌هايي عليه مردان رئيس‌جمهور وقت تشکيل شد که البته تا به امروز هيچکدام از آنها محکوم نشده‌اند، اما همين موضوع مانعي براي رياست‌جمهوري دوباره روحاني است البته بايد در نظر داشت آينده قابل پيش‌بيني نيست و روحاني در صورت تمايل براي بازگشت به پاستور، قدرت کافي براي مذاکره‌ دارد.
پاسخ به تخريب‌ها


گمانه ديگري که مي‌توان از اهداف راه‌اندازي سايت روحاني مطرح کرد، پاسخ به تخريب‌ها و شايعاتي است که درباره دولت دوازدهم مطرح شد به‌ويژه در بخش اقتصادي که تلاش شد ناکارآمدي‌ها به پاي دولت روحاني نوشته شود مانند 25 ديماه که روزنامه وابسته به صداوسيما بحران گازي را به گردن دولت حسن روحاني انداخت و او را عامل مقصر مشکل گازي معرفي کرد! يا بهادري جهرمي در جايگاه سخنگوي دولت گفته بود: «بخش زيادي از اعتراضات امروز نتيجه سياست‌هاي غلط اقتصادي، حکمراني و سياسي دولت قبل بوده است.» مخالفان دولت روحاني در مجلس هم بيکار نبودند مانند حجت‌الاسلام والمسلمين عليرضا سليمي، عضو هيات‌رئيسه مجلس که مدعي است: «بخشي از گراني معلول ميزان نقدينگي است که دولت حسن روحاني وارد سيستم کرد. مثل اينکه آقايان دولت قبل فراموش کرده‌اند که براي 25 قلم کالا با مصارف عجيب از جمله خوراک سگ و عصا يارانه اختصاص مي‌دادند و چطور با اين تصميمات اقتصاد و معيشت مردم را با چالش مواجه کردند.»
پيش‌بيني زيباکلام از بازگشت روحاني
حسن روحاني در تابستان امسال به نقد برخي سياست‌هاي دولت رئيسي پرداخت و همان زمان صادق زيباکلام؛ استاد دانشگاه و فعال سياسي نزديک به اصلاح‌طلبان گفت: روحاني سعي کرد در يک سال و نيم گذشته مورد غضب طيف تندرو و اصول‌گرايان قرار نگيرد، اما به‌دليل اينکه دولت رئيسي نتوانست به وعده‌هايي که در مورد بهبود معيشت مردم داده بود عمل کند، به‌طوري‌که تورم نه تنها کنترل نشد، بلکه شاهد بوديم با حذف ارز 4200 توماني قيمت‌ها در بازار کالاهاي اساسي و مايحتاج ضروري مردم با افزايش چندين برابري روبه‌رو شد، در حوزه سياسي خارجي نيز برجام موفقيتي نداشت و هر روزي که مي‌گذرد اميد به احياي آن کم‌رنگ‌تر مي‌شود. اين استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: با توجه به سن و سال حسن روحاني او حداقل 10 سال ديگر مي‌تواند در مناصب حاکميتي ايفاي نقش کند، از جمله در مجلس خبرگان و مجمع تشخيص مصلحت نظام و يا ساير مناصب ديگر، بنابراين به نوعي بعد از يکسال خانه‌نشيني، اعلام موجوديت کرده و گفته من هستم و عمر و حيات سياسي حسن روحاني تمام نشده، در اين رابطه بايد منتظر اظهارات بيشتري از او در صحنه سياسي کشور باشيم.
هراس از بازگشت روحاني
اصولگرايان از اين گمانه يعني بازگشت روحاني به قدرت واهمه دارند و اين مساله در گفتار و نوشتار آنها هويداست. به‌عنوان نمونه جام‌جم، ارگان رسمي صداوسيما نوشت: «بعداز اينکه عضويت روحاني در مجمع تشخيص مصلحت نظام تمديد نشد، او برخلاف رئيس دولت اصلاحات ترجيح داد مدتي سکوت کند، اما سکوت براي شيخ، سرمايه نمي‌شد و او بايد از پوسته انفعال و خاموشي خارج مي‌شد اما يک مانع مهم بود، سرمايه نحيف اجتماعي و همين موضوع کار را براي زمستان1402 سخت کرده است. وقتي در بهار92 روحاني به وزارت کشور رفت تا ثبت‌نام کند، محافظه‌کاري کلاسيک در جناح راست شناخته مي‌شد که در خرداد1400 با کارنامه ضعيف‌ترين رئيس‌جمهور تاريخ انقلاب کار را واگذار کرده بود. حتي متحدان سال92 يعني بخش مهمي از اصلاح‌طلبان هم ديگر کاملا از او جدا شده بودند تا جايي‌که تئوريسين اصلاحات در آخرين روزهاي زمستان98 پروژه عبور از روحاني را اعلام کرد و گفت: روحاني به هيچ يک از شعارهاي خود وفادار نماند. اما چه خواهد شد؟ بازگشت روحاني از موضع بالا نشان مي‌دهد استراتژي او نفي تفکري خواهد بود که معتقد است مديريت کشور بدون برجام هم ممکن است و اين يعني او ديگر فقط از عملکرد هشت ساله خود دفاع نمي‌کند، بلکه نقد سياست‌ورزي دولت رئيسي را هم آغاز کرده است.»