به گزارش خبرنگار شهروندآنلاین؛ واکسن‌ها دنیا را از کرونا نجات دادند. همان زمانی که این ویروس چندصدم میکرونی همه دنیا را به‌هم ریخت، در ریه مردم جا خوش کرد و راه نفس‌کشیدن خیلی‌ها را بست، این واکسن بود که ترس وحشتناکی که همه دنیا را فراگرفته بود، از بین برد و مردم را به زندگی عادی برگرداند. کشور ما از معدود کشورهایی است که روی پای خودش ایستاد و در کنار کشورهایی که مدعی تکنولوژی بودند و علم تولید واکسن را منحصر به خودشان می‌دانستند، واکسن ساخت و نگرانی میلیون‌ها ایرانی که قرنطینه زندگی‌شان را زیرورو کرده بود، از بین برد.

براساس آمار وزارت بهداشت تاکنون ۶۵میلیون و ۱۷۱هزار و ۳۱۷ نفر دُز اول واکسن، ۵۸میلیون و ۵۷۵هزار و ۴۳۵ نفر دُز دوم و ۳۱میلیون و ۵۵۲هزار و ۵۴۵ نفر دُز سوم و بالاتر واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند. در مجموع واکسن‌های تزریق‌شده در کشور به ۱۵۵میلیون و ۲۹۹هزار و ۲۹۷ دُز رسیده است.

مردم کمی شرایط‌شان بهتر شده بود و روزهای بدون فوتی پشت‌سر هم نوید روزهای روشن بازگشت به زندگی عادی را می‌داد که دوباره زمزمه‌های همه‌گیری کرونا از کشور اژدهای چشم قرمز به گوش رسید. کم‌کم سویه جدید کرونا در همه دنیا گسترش پیدا کرد. ویروسی موذی، سریع و خشن که مرزها را یکی‌یکی می‌شکافت و در دل دنیا راه باز می‌کرد، دوباره متولد شد تا آرامش را از چشم مردم دور کند. اما این‌بار ماجرا کمی متفاوت بود. کرونا دیگر تب‌وتاب گذشته را ندارد و تمام زورش را هم که در بازوهایش بریزد نمی‌تواند مردم را مثل گذشته بترساند، چراکه این‌بار سلاحی به نام واکسن وجود دارد که می‌تواند در برابر این ویروس قد علم کند و اجازه ندهد کرونا هر چقدر دلش می‌خواهد در دنیا جولان دهد.

آمارهای سازمان غذا و دارو نشان می‌دهد 213میلیون دُز واکسن خارجی و داخلی به وزارت بهداشت تحویل شده که از این تعداد ۱۸۵میلیون دُز تزریق شده است و بخش قابل توجهی از واکسن‌های باقیمانده تا پایان سال آینده مهلت انقضا و قابلیت استفاده دارند. از این تعداد واکسن تولیدشده 60میلیون دُز آن واکسن برکت است که با کمک ستاد اجرایی فرمان امام تهیه شده و در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته است. 2میلیون و 250هزار دُز واکسن فخرا نیز تحویل وزارت بهداشت شده و بیش از یک‌میلیون از این واکسن مصرف و مابقی در انبارها باقی مانده است . واکسن رازی نیز از جمله واکسن‌هایی بود که ایمنی خوبی در برابر کرونا می‌داد. 5میلیون دُز از این واکسن تحویل وزارت بهداشت شده، 4میلیون دُز آماده مصرف در انبارها و 20میلیون دُز در حال  فرمولاسیون است. در حال حاضر از 5میلیون دُز واکسن تولیدی شرکت نورا 2میلیون دُز آن در انبارها موجود است. پاستوکووک و پاستوکووک‌ پلاس 14میلیون و 600هزار دُز تولید داشته که به گفته مسئولان این شرکت بیش 8میلیون دُز آن تزریق شده است.

دکتر سیدحیدر محمدی، رئیس سازمان غذا و دارو، در گفت‌وگو با «شهروند» درباره ذخایر واکسن کرونا می‌گوید که با توجه به احتمال پیک مجدد کرونا در کشور، در حال حاضر حدود 20میلیون دُز واکسن ذخیره داریم.

او تاکید می‌کند که دپوی مناسبی از انواع واکسن‌های تولید داخلی و خارجی داریم و نگرانی درمورد تامین واکسن کرونا وجود ندارد. واکسن‌های خارجی نیز در دو نوع واکسن سینوفارم و آسترازنکا تامین شده و در دسترس قرار دارد. دکتر محمدی توضیح می‌دهد که صدور مجوز تولید و توزیع واکسن‌های کرونا به عهده سازمان غذا و داروست که درصورت صدور مجوز توزیع، محموله‌های واکسن توسط معاونت بهداشتی در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار می‌گیرد. درحال حاضر حدود 28میلیون دُز واکسن در اختیار معاونت بهداشتی است که از این تعداد حدود 10میلیون در انبارهای این معاونت و 18میلیون بین دانشگاه‌های علوم پزشکی توزیع شده است.

واکسن‌هایی که دانشمندان کشورمان به دنیا معرفی کردند، امتحان خود را در دوران همه‌گیری کرونا پس دادند. این واکسن‌ها پابه‌پای نمونه‌های خارجی توانستند در از بین بردن این ویروس و همه‌گیری آن نقش مهمی ایفا کنند.

یونس پناهی، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، تاکید می‌کند که دو سه مرکز ما روی توسعه واکسن‌های خودشان در حال فعالیت هستند، ولی به معنای آن نیست که واکسن جدید بیاید و ما آن را جایگزین واکسن‌های موجود کنیم. او به «شهروند» می‌گوید که ویروس کووید-۱۹ در دنیا به اشکال مختلف جهش پیدا کرده و یکی از جدی‌ترین و خطرناک‌ترین سویه‌های آن، سویه XBB است. در دنیا و ایران روی جهش‌های جدید مطالعه انجام می‌گیرد، ولی واکسنی جدید که اختصاصی برای آن باشد، وجود ندارد، به همین دلیل ما و دیگر کشورها از همان واکسن‌های موجود استفاده می‌کنیم. پناهی بر این باور است که سویه جدید کرونا در آمریکا، فرانسه و ژاپن باعث تعداد زیادی مرگ‌ومیر شده، اما در کشور ما به دلیل رعایت برخی از موارد مانند ماسک‌زدن یا واکسن‌هایی که در حال حاضر به میزان کافی داریم، آمار پایین است و می‌توانیم از پس این ویروس بربیاییم.  او می‌افزاید که در کمیته ملی کرونا یکی از مهم‌ترین موضوع‌ها درخصوص واکسن است، همچنین تحقیقات در مورد اینکه واکسن‌های ساخت داخل تا چه میزان می‌تواند پاسخگوی جهش شدید کرونا باشد، ادامه دارد. مسأله دیگر این است که چه جهش‌هایی ممکن است در آینده پیش بیاید که واکسن‌گریز باشد و قابل کنترل نباشد.  او به این موضوع اشاره می‌کند که همه واکسن‌سازهای ما روی سویه‌های جدید کووید-۱۹ در حال مطالعه هستند. واکسن‌سازها وقتی واکسنی را توسعه می‌دهند، در کل دنیا بررسی می‌کنند تا ببینند مشکلات با واکسن‌ها مرتفع می‌شود یا نه. پناهی بر این موضوع تاکید می‌کند واکسن‌هایی که در حال حاضر در کشور ما و کل دنیا وجود دارد، قابل جایگزین‌کردن نیست.   در حال حاضر هیچ واکسنی خاص اُمیکرون در دنیا و ایران وجود ندارد، اما کشورهایی که روی جهش‌های جدید کار می‌کنند، مطالعات خود را براساس سویه‌های جدید به‌روزرسانی می‌کنند که در کشور ما نیز این کار انجام می‌شود.

واکسن‌ها شاید در همه دنیا نتوانستند جلوی ابتلا به کرونا را بگیرند، اما نکته قابل توجه این است که تا حدود زیادی مانع بروز عوارض شدید و بستری‌شدن در آی‌سی‌یوی بیمارستان‌ها شدند و جلوی مرگ‌ومیرها را گرفتند.  دکتر ابوالحسن صفدری، متخصص بیماری‌های عفونی، به «شهروند» توضیح می‌دهد که برخی از کشورها مدام در مورد زیرسویه‌های جدید کرونا هشدار می‌دهند. این هشدارها نشان‌دهنده این است که زیرسویه‌های XBB  و  BQ۱ در حال افزایش است، بنابراین طبیعی است که به دنبال آن موارد بستری و مرگ‌ومیر نیز افزایش یابد.  او تاکید می‌کند که پیش از این و در سویه‌های دیگر  مطرح می‌شد که هر فرد مبتلا می‌تواند سه نفر دیگر را مبتلا کند، اما درباره این زیرسویه جدید وضعیت متفاوت است و هر فرد می‌تواند تا 16 نفر را به کرونا مبتلا کند. این ماجرا نشان می‌دهد که در این سویه سرعت انتقال ویروس به‌شدت بالاست.  این متخصص بر این باور است که با وجود واکسن‌هایی که در کشور داریم، تقریبا بعید است با افزایش آمار ابتلا مانند سویه دلتا یا آلفا روبه‌رو شویم، اما این نکته هم اهمیت دارد که همه سویه‌ها به یک شکل عمل نمی‌کنند، اصولا هر موجی که رخ داده موارد ابتلا بستگی به ماهیت و قدرت آن سویه داشته است.

آمارهای جهانی که منتشر شده است، نشان می‌دهد سویه جدید بچه‌ها را بیشتر درگیر می‌کند. دکتر صفدری معتقد است در دو سالی که کرونا شیوع شدیدی داشت، کودکان بیشتر از سایر افراد در قرنطینه و از کرونا و سایر ویروس‌ها دور بودند. از سوی دیگر بسیاری از خانواده‌ها از زدن واکسن برای بچه‌ها سر باز زدند که سبب شد ایمنی لازم را به دست نیاورند، به همین دلیل این سویه جدید بچه‌ها را بیشتر درگیر می‌کند، اما خوشبختانه شدت بیماری در کودکان کمتر است.

با وجود آنکه واکسن کاملا در کاهش شدت بیماری و مرگ‌ومیر تاثیرگذار است، اما به این معنا نیست که آمار کرونا را به صفر می‌رساند. این متخصص بیماری‌های عفونی می‌گوید که در کشور ما نیز شرایط به همین منوال است. ما افرادی هم داشتیم که حتی چهار دُز واکسن زده بودند، اما همچنان به اُمیکرون مبتلا می‌شدند، ولی این به معنای عدم‌کارایی واکسن نیست. ممکن است ما واکسن اختصاصی برای XBB و BQ۱ نداشته باشیم، اما واکسن‌هایی که براساس سایر زیرسویه‌ها ساخته شده، می‌تواند از بروز عوارض شدید، بستری‌شدن در آی‌سی‌یو و مرگ‌ومیر جلوگیری کند.