خروج از اتکای خارجی راه‌حل بن‌بست لبنان

میشل عون در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲ بعبدا، کاخ ریاست جمهوری لبنان، را ترک کرد و از آن موقع تاکنون، نمایندگان پارلمان نتوانسته‌اند فردی را برای جانشینی او به این کاخ بفرستند. تاکنون ۱۱ جلسه پارلمان در این خصوص تشکیل شده که آخرین آن‌ها پنج شنبه گذشته بود و عدم توافق نمایندگان به حدی بود که نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان، تصمیم گرفت جلسه دوم برای رأی‌گیری را به دلیل به حد نصاب نرسیدن نمایندگان تعطیل کند. حالا برخی از نمایندگان تصمیم گرفته‌اند در ساختمان پارلمان تا مشخص شدن پرونده ریاست جمهوری و تعیین یک نفر برای بعبدا تحصن کنند. این جریان از ملحم خلف و نجات صلیبا شروع شد که از نمایندگان مستقل پارلمان هستند و تا جمعه گذشته ۱۲ نماینده دیگر نیز به آن‌ها پیوسته‌اند، اما آیا این حرکت راهی برای خروج از بن‌بست خواهد بود؟
نتایج شمارش آرا روز پنج‌شنبه ۳۷ برگ سفید، ۳۰ رأی باطله، ۳۴ رأی برای میشل معوض، ۱۴ رأی برای لبنان جدید، هفت رأی برای لبنان جدید، دو رأی برای زیاد باروی، یک رأی نیز برای صلاح حنین و میلاد ابوملهب بود. آرای برگ سفید و باطله نشان می‌دهد که از ۱۲۸ کرسی پارلمان فقط ۶۷ نماینده رأی خود را بدون ذکر نام نامزدی دادند که همین مقدار یا دست کم نیمی از آن می‌توانست جریان جلسات پارلمان را تغییر دهد و باعث شود سرانجام فردی به مقام ریاست جمهوری لبنان برسد. معلوم است که خودداری این نمایندگان در مشارکت برای انتخاب ریاست جمهوری عملاً پارلمان را در انجام این وظیفه خطیر زمینگیر کرده و بدتر اینکه روی ۳۰ برگ باطله عباراتی در ارتباط با پرونده انفجار بندر بیروت در ۴ اوت و گفتگو و اولویت‌های ریاست جمهوری نوشته شده بود که نشان می‌دهد این نمایندگان یا قصد دارند موضوع انتخاب رئیس‌جمهور را به مسائل خارج از پارلمان گره بزنند یا اینکه با طرح گفتگو و بررسی اولویت‌های نامزدان ریاست جمهوری جریان تعیین رئیس‌جمهور را طولانی‌تر از این بکنند.
قبل از هر چیز، باید توجه داشت که لبنان سابقه طولانی شدن فرایند انتخاب ریاست جمهور را داشته چنان که خود عون بعد از ۳۰ ماه خلأ منصب ریاست جمهوری در نهایت از سوی نمایندگان پارلمان در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۶ به این مقام انتخاب شد. بنابراین، اصل مسئله بی‌سابقه نیست و حدود سه ماه خلأ فعلی در مقایسه با آن مشکل چندانی به نظر نمی‌رسد. با این حال، باید توجه داشت که لبنان بعد از بحران‌های مالی و اقتصادی اخیر دیگر شرایط آن موقع را ندارد و خالی ماندن بعبدا می‌تواند منجر به تشدید این بحران‌ها شود، به‌خصوص اینکه لبنان در کنار پنج کشوری قرار گرفته که به دلیل عدم پرداخت بدهی از حق رأی در مجمع عمومی سازمان ملل محروم شده است. هرچند که وزارت خارجه لبنان در واکنش به این تصمیم سازمان ملل اعلام کرد که با همکاری نجیب المیقاتی، نخست‌وزیر و وزیر دارایی، تمامی حق عضویت لبنان پرداخت خواهد شد، اما این موضوع نمادی از بحران‌های لبنان است که باعث شده این کشور در وضعیت به خصوصی قرار بگیرد. از این رو، یافتن برون‌رفت از این بن‌بست ضروری به نظر می‌رسد، اما همچنان که نبیه بری، رئیس پارلمان، متذکر شده، نمی‌توان در این خصوص انتظاری از بازیگران خارجی داشت، زیرا آن‌ها «اقدامی برای لبنان انجام نمی‌دهند، بلکه راه‌حل در داخل و نیازمند گفت‌وگویی حقیقی است، هرچند که تاکنون پاسخ مثبتی در خصوص انجام گفتگو دریافت نشده است.»‌این سخن بری راه برون‌رفت را به روشنی نشان می‌دهد و باید برای نجات لبنان از گرفتاری فعلی گفت‌وگوی جدی میان فراکسیون‌ها و نمایندگان انجام شود تا با نزدیک کردن دیدگاه‌های‌شان به یکدیگر زمینه‌های اختلاف را به حداقل برسانند و بتوانند با تعیین رئیس‌جمهور، تکلیف دولت و وزرای آن را نیز مشخص کنند و در نهایت، سر و سامانی به اوضاع آشفته موجود بدهند.