روابط عمومی، ماشین جوابیه؟!

هوشمند سفیدی
بی تردید، افراط و تفریط و خروج از دایره اعتدال در هر کاری، رویه ای ناصواب محسوب می شود؛ اگرچه ماده 23 قانون مطبوعات، این فرصت را به سازمانها و افراد داده تا در صورت درج مطالب خلاف واقع و یا توهین آمیز درباره آن ها، بتوانند پاسخ و جوابیه خود را به رسانه ها ارسال کنند و مطبوعات را هم موظف به درج مطلب کرده است، و از طرف دیگر، دادن پاسخ به رسانه ها را باید یکی از شیوه های پاسخگویی در خور تحسین توسط روابط عمومی سازمان ها دانست، اما افراط در این زمینه و غفلت از وظیفه و رسالت اصلی خود - که همانا تعامل رسانه ای و ارتباط حسنه و متقابل با رسانه هاست - متأسفانه روابط عمومی ها را به "ماشین جوابیه نویسی" تبدیل کرده است و هر روز جوابیه های متعدد از طرف آنها به رسانه ارسال می شود.
مدیران روابط عمومی باید این نکته راهبردی را در نظر بگیرند که "ارتباط با رسانه ها"، یک اقدام ویژه ارتباطی است که نباید از آن غافل شوند و این اقدام، اولی و مقدم بر جوابیه دادن است، چه بسا، جوابیه ها و پاسخ ها، هیچوقت اثربخشی مطلب انتقادی یا خدای نکرده خلاف واقع، مبهم و یا توهین آمیز را ندارند و معمولاً دچار فرسایش محتوایی و زمانی می شوند؛ از این روست که ایجاد تعامل و فضای صمیمانه با مطبوعات و رسانه ها، از شاخص های بارز یک روابط عمومی کاربلد و متخصص است وگرنه، جوابیه دادن -که به جای خود ارزشمند است – به هیچ وجه جای آن را پر نمی کند.
واقعاً مایه تأسف است و جای سئوال دارد چرا اکثر روابط عمومی ها، از ایجاد ارتباط با رسانه ها به ویژه مطبوعاتی که نسبت به آن ها، نگاه انتقادی دارند، سرباز می زنند و به یک کار ساده جوابیه دادن روی می آورند، گویی ظاهراً مسابقه جوابیه دهی میان آن ها برپاست.


از شورای اطلاع رسانی دولت انتظار می رود در این زمینه، سیاستگذاری بهتری را در پیش بگیرد و روابط عمومی را به ایفای تقش تعاملی با رسانه ها توصیه کند که این ثمره بیشتری را برای نظام اطلاع رسانی دولت در پی خواهد داشت، ضمن اینکه کمی انتقادی پذیری هم می تواند روابط عمومی ها را به ماهیت اصلی و ذاتی آن ها سوق دهد.
نهایت آنکه رسم ارتباط با رکن چهارم دموکراسی، شیوه ای کارآمدتر از جوابیه صرف دادن را می خواهد، روابط عمومی ها بهتر است از رویه انعکاسی دست بردارند و به تبیین روی آورند و این صرفاً در یک بستر تعاملی اتفاق می افتد نه رویه یکسویه ارسال جوابیه.
نکته پایانی اینکه بی تردید، دست اندرکاران روابط عمومی به این واقعیات واقفند و اینجانب از باب یادآوری نکات مذکور را مطرح کردم.
*رئیس خانه روابط عمومی ایران