از تحدید جایگاه تقنینی مجلس تا راهی برای جبران کسری بودجه

آرمان ملي- حميد شجاعي: «مولدسازي اموال دولت» مصوبه‏‌‏‌اي است که چندماه پيش از سوي سران قوا در شوراي‌عالي هماهنگي اقتصادي به تصويب رسيد و بر اساس آن مقرر شد هيأتي 7 نفره با نام هيأت عالي مولدسازي اموال دولت که رياست آن با معاون اول رئيس‏‌جمهور است، تشکيل شود. هر چند که جداي از نفس قضيه که انتقاداتي بدان وارد مي‏‌آيد برخي موارد در اين مصوبه آمده که موجبات تعجب برخي را فراهم آورده است. از «مصونيت قضائي» که اعضاي هيات عالي از آن برخوردار مي‏‌شوند و طبق اين مصوبه «اعضاي هيات نسبت به تصميمات خود در موضوع اين مصوبه از هر گونه تعقيب و پيگرد قضائي مصون هستند و مجريان تصميمات اين هيات نيز در چارچوب مصوباتي که هيات تعيين کرده است، از همين مصونيت برخوردارند گرفته تا بحث لغو قوانين متعارض که مي‏‌گويد: قوانين و مقررات مغاير با اين مصوبه به مدت 2 سال موقوف‏‌الاجرا خواهد بود. يعني هر قانون و مقرراتي که در تضاد با اين مصوبه باشد، لغو شده و تا دو سال آينده نبايد اجرا شود؛ دو سالي که اين مصوبه زمان اجرا دارد. همين مساله است که باعث شده انتقاداتي به اين مصوبه وارد شود و حاميان دولت به ويژه نمايندگان مجلس نيز انتقاداتي به اين مصوبه وارد کنند. در همين خصوص «خراسان» نوشت: «اين در حالي است که در پاراف مقام معظم رهبري خطاب به رئيس‏‌جمهور آمده «آنچه که جناب‌عالي و روساي محترم دو قوه ديگر تشخيص داده و لازم دانسته‏‌ايد تاييد مي‏‌شود با اين ملاحظه که مراقبت لازم نسبت به عملکرد هيأت مزبور که داراي اختيارات وسيعي است حتما انجام گيرد.» در واقع در حالي‌که ايشان مراقبت از عملکرد هيأت 7 نفره را امري حتمي و ضروري مي‏‌دانند، چرا آقايان متولي امر براي هيأت مزبور مصونيت قضائي قائل شده‏‌اند؟» هر چند که بسياري پا را فراتر گذاشته‏‌اند و اساسا جايگاه صدور اين مصوبه را محل مناقشه دانسته‏‌اند. جايگاهي به‌نام شوراي‌عالي هماهنگي اقتصادي که به قرائت برخي اساسا در قانون اساسي نيامده و وظيفه‏‌اي براي آن تعريف نشده است. اينجاست که به دو نوع رويکرد در خصوص اين مصوبه بر مي‏‌خوريم. رويکرد مخالفان که اساسا اين مصوبه را خلاف قانون اساسي و محدودکننده اختيارات مجلس مي‏‌دانند و رويکرد موافقان که آن را فرصتي براي احياي اموال راکد و غيرمولد در راستاي گشايش اقتصادي دولت قلمداد مي‏‌کنند. اما رئيس‏‌جمهور در اين خصوص مي‏‌گويد: «هدف مولدسازي دارايي‏‌هاي دولت اين است که در اجراي قانون، از ثروت‏‌هاي بلااستفاده و متوقف مانده در دستگاه‏‌ها براي رونق توليد و تسريع پيشرفت کشور استفاده بهينه شود.» حال بايد ديد که در نهايت اين مصوبه به کجا خواهد انجاميد و چه نتايجي در برخواهد داشت.
تحديد جايگاه مجلس؟
طي چند وقت اخير و در پي مطرح شدن مصوبه مولدسازي اموال دولت بسياري از چهره‏‌هاي سياسي و نمايندگان مجلس نسبت به جايگاه مجلس در خصوص قانونگذاري واکنش نشان دادند. پرسش اينجاست که اگر قرار باشد تمامي تصميمات مصوبات و قانونگذاري کلان اقتصادي به شوراي‌عالي هماهنگي اقتصادي سران قوا و تمامي مسائل و قانونگذاري در امور فرهنگي به شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي سپرده شود و در نهايت کليه طرح‏‌ها و مصوبات مجلس شوراي اسلامي نيز در هيأت عالي نظارت مجمع تشخيص بررسي شود اساسا جايگاه قانونگذاري مجلس به‌عنوان تنها نهاد قانونگذاري کشور که در قانون اساسي بدان تصريح شده کجاست؟ اگر بر مبناي قانون نيز بخواهيم عمل کنيم اصل 85 قانون اساسي مي‏‌گويد: «مجلس نمي‏‌تواند اختيار قانون‏‌گذاري را به شخص يا هياتي واگذار کند.» حال نکته اينجاست که با اين تفاسير هيأت‏‌ها و شوراهاي عالي بر چه مبنايي به تصويب قوانين مي‏‌‏‌پردازند؟ علي مطهري در واکنش به اين مساله و مصوبه اخير در مورد مولدسازي اموال دولت در توئيتي نوشت: «مصوبه «مولدسازي اموال دولت» گذشته از اينکه نقض قانون اساسي و برخي قوانين عادي است، از سوي «شوراي‌عالي هماهنگي اقتصادي سران قوا» صادر شده که کارش هماهنگي بوده نه قانون‏‌گذاري، آن‌هم براي مدت موقت و در دوره تحريم حداکثري ترامپ. اين شورا و مصوباتش مجلس را به‌عنوان نماينده مردم به حاشيه رانده است.» پيش از اين محمدرضا صباغيان، نماينده مجلس با اشاره به مصوبه فوق‏‌الذکر در اخطار قانون اساسي گفته بود: «قانون مولدسازي اموال دولتي که توسط سران قوا تصويب شده سبب شده تا حق نظارت را از مجلس شوراي اسلامي و رسيدگي را از قوه قضائيه سلب کند. قبلا شوراهاي مختلف قانون‏‌‏‌گذاري کرده و امروز شاهد هستيم که سران قوا اين کار را انجام مي‏‌دهند.»
مصوبه مولدسازي دارايي‏‌هاي دولت کاپيتولاسيون ايراني است


يک عضو هيأت‌رئيسه کميسيون شوراها و امور داخلي مجلس با اشاره به تصميم سران قوا درباره مصوبه مولدسازي دارايي‏‌هاي دولت اظهارداشت: بنده معتقد هستم تصميمي که سران قوا درباره مولدسازي انجام دادند اعتراض مردم را به‌دنبال دارد. محمدحسن آصفري، گفت: در حقيقت مي‏‌توان گفت که مولدسازي کاپيتولاسيون از نوع ايراني است چراکه براساس اين تصميم دست افراد تا اين اندازه باز مي‏‌شود که در قالب کميته 6، 7 نفره 99 هزار ميليارد تومان از شرکت‏‌ها را به فروش برسانند و بعد دستگاه قضائي اجازه ورود نداشته باشد. وي ضمن غيرقانوني خواندن تصميم سران قوا درباره مولدسازي بيان کرد: لذا مولدسازي خلاف قانون اساسي و رويه تصميم‏‌گيري در کشور است چراکه اگر قرار باشد در حوزه مولدسازي تصميمي گرفته شود اين تصميم‏‌گيري در حوزه اختيارات مجلس است. در مجموع اين اقدام سران قوا مخالف شفاف‌سازي است. نماينده مردم اراک يادآور شد: مجلس تذکرات لازم را به سران قوا داده و ما به‌دنبال قانوني هستيم که اختيارات سران قوا کاهش پيدا کند.