معجزه نجات‌یافتگان

رنج ناتمام بازماندگان زمین‌لرزه مخوف در دو کشور ترکیه و سوریه از زمان وقوع حادثه شروع شده‌است و ناتمام باقی خواهد ماند. بازماندگانی که در کنار از دست دادن سرپناه در سرمای دشوار این‌روزها، اعضایی از خانواده‌های خود را هم از دست داده‌اند و ادامه زندگی را باید با دشواری وصف‌ناپذیر سپری کنند. براساس آمار تا دیشب، زلزله ۸/۷ ریشتری در مجموع ۴ هزارو ۵۰۴ کشته و ده‌ها هزار زخمی از دو کشور بر جای گذاشته‌است، با این حال امدادرسانی به آسیب‌دیدگان و تلاش برای نجات افراد گرفتار از زیر آوار گسترده همچنان ادامه دارد. سازمان‌های بین‌المللی در حالی تلاش برای ارسال‌کمک‌های انسان‌دوستانه را آغاز کرده‌اند که تحریم‌های ظالمانه غرب مانع از ارسال کمک به کشور جنگ‌زده سوریه شده‌است. تصاویر منتشر‌شده از ترافیک کمک‌ها به سمت ترکیه و خلوتی مسیر سوریه حکایت دارد. به جز ایران و سه کشور دیگر، دولت‌های مدعی حقوق بشر غربی از ارسال کمک به زلزله‌زدگان سوری امتناع کرده‌اند.
طلوع و غروب آفتاب در دو کشور ترکیه و سوریه این روز‌ها و شب‌ها با اندوه‌های زیادی همراه است. تصاویر حکایت از مردمانی دارد سرگردان و بحران‌زده از آنچه به ناگاه برسرشان آوار شده‌است. امدادگران که از کشور‌های مختلف خود را به مناطق حادثه‌دیده رسانده‌اند نبرد با سازه‌های فروریخته را برای نجات افراد گرفتار شده آغاز کرده‌اند. فیلم‌ها و تصاویری که حکایت از عملیات‌های نجات‌بخش مردم خصوصاً کودکان دارد، به سرعت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود. با این حال پس‌لرزه‌هایی که هر لحظه مناطق حادثه‌دیده را تکان می‌دهد بر اندوه بازماندگان و رنج امدادگران اضافه می‌کند. روز گذشته هم پس‌لرزه‌های زیادی مناطق حادثه‌دیده را تکان داد از جمله دو پس لرزه به بزرگی ۴/۵ و ۶/۵ ریشتر. براساس فیلم‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی، همزمان با وقوع این پس‌لرزه‌ها بسیاری از ساختمان‌های بلندمرتبه به یک‌باره به تلی از خاک تبدیل می‌شوند. بارش باران و سردی هوا هم مشکلات زیادی را برای عملیات امداد و نجات ایجاد کرده‌است و امدادگران زیر بارش باران و در شرایط دشوار جوی در حال آوار‌برداری هستند. میزان آوار‌های به‌جا مانده آن‌قدر زیاد است که با شرایط امداد برابری نمی‌کند، مثل مورچه‌هایی که قصدشان جابه‌جا کردن کوه‌های سر به فلک کشیده است.
مقام‌های ترکیه روز گذشته خبر دادند ۱۶ هزار و ۴۰۰ نیروی جست‌وجو و نجات و حدود ۵ هزار خودرو و تجهیزات ساختمانی در منطقه مستقر شده‌اند. رئیس‌جمهور این کشور با اعلام یک هفته عزای عمومی، سه ماه را در مناطق حادثه‌دیده وضعیت اضطراری اعلام کرده‌است.
۵/۱۳ میلیون تحت‌تأثیر زلزله ترکیه


ساختمان پلاسکو که آوار شد، ۹ روز، تمام امکانات کشور برای آواربرداری آن به کار گرفته شد، حال با آواری که زمین‌لرزه در دو کشور برجای گذاشته‌است، مشخص نیست عملیات امداد و نجات تا چه زمان ادامه پیدا کند. وزیر شهرسازی ترکیه خبر داده که ۵/۱۳ میلیون نفر در ۱۰ استان این کشور تحت‌تأثیر حادثه قرار گرفته‌اند. امدادگران تا صبح روز گذشته موفق شدند بیش از ۸ هزار نفر را از زیر آوار نجات دهند و بیش از ۲۳۶ هزار زلزله‌زده را هم به صورت موقت اسکان دهند. گزارش‌های اولیه درباره میزان آوار به جای مانده حاکی است که ۵هزارو۷۷۵ ساختمان فروریخته و گزارش‌هایی از آوار شدن ۱۱هزارو۳۰۲ ساختمان دیگر هم اعلام شده که راستی‌آزمایی آن در حال بررسی است. ریزش ساختمان‌ها بعد از وقوع زلزله بزرگ همچنان ادامه دارد، به طوری که رسانه‌های ترکیه اعلام کردند وقوع پس‌لرزه‌ها منجر به ویران‌شدن بسیاری از ساختمان‌ها شده‌است. براساس گزار‌ش‌های منتشر شده در ۲۴ ساعت گذشته ۲۴۳ پس‌لرزه شدید بیشتر از ۶ ریشتری در مناطق حادثه‌دیده ثبت شده‌است.
سیل کمک به ترکیه
مقصد بسیاری از کشور‌های کمک‌کننده به حادثه‌دیدگان، کشور ترکیه است. فعال بودن رسانه‌ها در این کشور هم منجر شده فریاد کمک‌خواهی آسیب‌دیدگان با وضوح بیشتری شنیده شود. معاون رئیس‌جمهور ترکیه اعلام کرد تیم‌های نجات از ۱۴ کشور وارد این کشور شده و کار میدانی را آغاز کرده‌اند و تیم‌های ۷۰ کشور دیگر در راه ترکیه هستند. کمک‌های ارسالی از ایران، عراق، گرجستان، جمهوری آذربایجان، یونان، مالزی و ازبکستان به این کشور ارسال شده‌است. تیم‌‎های امدادی جمهوری چک خود را به ترکیه رساندند و روسیه دو فروند هواپیمای ترابری ایلوشین ۷۶ حامل ۱۰۰ متخصص جست‌وجو و نجات را برای کمک به ترکیه و سوریه فرستاد. تیم نجات بین‌المللی امداد ژاپن هم برای کمک به عملیات جست‌وجو و نجات عازم ترکیه شد.
آتش‌سوزی همزمان در بندر اسکندرون
ترکیه به جز امداد برای زلزله، بخشی از توان امدادگرانش را هم صرف مهار آتش‌سوزی در بندر اسکندرون کرده‌است. به دنبال وقوع زمین‌لرزه حادثه آتش‌سوزی مهیب در کانتینر‌های مستقر در این بندر اتفاق افتاده و تلاش برای مهار آن ناکام مانده‌است. آن گونه که رسانه‌های ترکیه گزارش داده‌اند، سقوط کانتینر‌ها منجر به حریق شده است. بندر اسکندرون به طور فعال به بسیاری از بندر‌های سراسر جهان، چه به صورت مستقیم و چه غیر‌مستقیم متصل است. این بندر در سواحل مدیترانه قرار دارد و یکی از بزرگ‌ترین بندر‌های کانتینری در منطقه مدیترانه شرقی به شمار می‌آید.
فشار غرب به سوریه زلزله‌زده
در سوریه به دلیل تحریم‌های صورت‌گرفته از سوی غرب، امکان ارسال کمک‌های بشردوستانه وجود ندارد، از همین‌رو هلال احمر سوریه خواهان رفع محاصره و تحریم اقتصادی علیه این کشور برای مقابله با پیامد‌های زلزله شده‌است. ایران از جمله اولین کشور‌هایی بود که به یاری آسیب‌دیدگان سوریه شتافت، به طوری که بامداد روز گذشته هواپیمای حامل کمک‌های بشردوستانه ایران در فرودگاه دمشق به زمین نشست و سفیر ایران خبر داد که دو هواپیمای حامل کمک در راه سوریه است. در حالی کمک‌های جهان به ترکیه سرازیر شده که بنا بر گفته رئیس سازمان هواپیمایی سوریه فقط پنج هواپیما حامل کمک‌های بشردوستانه از سوی ایران، امارات، روسیه و هند به همراه دو هواپیما از سوی عراق به سوریه اعزام شده‌اند. سوریه به دلیل بحران‌های ایجاد شده ناشی از تهاجم داعش به رهبری غرب با معضلات بسیاری مواجه بود و بروز این حادثه بر دامنه مشکلات موجود اضافه کرده‌است.
زلزله داعشی‌های زندانی را فراری داد
در جریان زمین لرزه عده‌ای از زندانیان داعش موفق به فرار از زندان شده‌اند. زندان مورد نظر که راجو نام دارد، در شمال غرب سوریه واقع شده‌است. یکی از مسئولان زندان اعلام کرده که حدود یک هزار و ۳۰۰ عضو گروه تروریستی داعش در آن نگهداری می‌شدند که همزمان با وقوع حادثه عده‌ای از آن‌ها موفق به فرار شده‌اند.
امداد‌رسانی با دست‌های خالی
زمین‌لرزه در سوریه به پنج استان از ۱۴ استان خسارت زیادی وارد کرده‌است. استان‌های حلب، حماه، لاذقیه، طرطوس و ادلب پنج استان درگیر زلزله هستند که دچار خسارت‌های زیاد شده‌اند. از لحظه وقوع زلزله، دولت و ارتش این کشور تمام توان خود را برای یاری رساندن به حادثه‌دیدگان وارد میدان کردند. رزمندگان جبهه مقاومت اسلامی و نیرو‌های مستشاری ایران هم وارد صحنه خدمت‌رسانی به مردم آسیب‌دیده در استان‌های یاد شده به غیر از ادلب شدند.
فاجعه انسانی در سوریه
نماینده سوریه هم برای پیدا کردن راهی که منجر به ارسال کمک به مردم آسیب‌دیده کشورش شود با دبیر کل سازمان ملل دیدار کرد. بعد از این دیدار سخنگوی سازمان ملل ابراز امیدواری کرد این سازمان بتواند به سراسر سوریه کمک کند. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ هم ضمن تأکید بر وخامت اوضاع انسانی در سراسر سوریه اعلام کرد، زلزله که تلفات بسیاری بر جای گذاشته به رنج و سختی‌های ۱۲ سال جنگ داخلی در این کشور افزوده است. وضعیت انسانی در سراسر سوریه وخیم است و این حقایق را نمی‌توان نادیده گرفت. در حالی که تعداد جانباختگان در سوریه به بیش از یک‌هزار و صد نفر رسیده و هنوز خبری از کمک‌های قابل‌توجه بین‌المللی نیست، صلیب سرخ معتقد است که چشم بستن بر مصائب بشری در سوریه ظالمانه و غیر‌انسانی است. سازمان بهداشت جهانی هم اعلام کرد ۲۳ میلیون نفر می‌توانند از زمین‌لرزه سوریه و ترکیه تأثیر بپذیرند که در میان آن‌ها ۵ میلیون نفر جمعیت آسیب‌پذیر هستند.
وزارت خارجه سوریه هم از کشور‌های عضو سازمان ملل، دبیرخانه این سازمان، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و سایر نهاد‌های دولتی و غیر‌دولتی درخواست کرد به سوریه و دولت این کشور برای حل فاجعه انسانی ناشی از زلزله اخیر کمک کنند. وزارت خارجه سوریه اعلام کرده که «این نهاد‌ها می‌توانند در زمینه نجات زلزله زدگان، بیرون کشیدن جنازه‌ها و ارائه کمک‌های غذایی و بهداشتی به شهروندان سوری کمک کنند.»
زلزله سوریه و بحرین را آشتی داد
تماس تلفنی پادشاه بحرین با بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه هم پس از ۱۲ سال قطع رابطه قابل‌توجه است. در این تماس تلفنی «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین، ضمن ابراز همدردی با بشار اسد، این حادثه را به دولت و ملت سوریه تسلیت گفت. حمد بن عیسی تأکید کرد که دولت و ملت بحرین در کنار سوریه هستند و آماده کمک رسانی به این کشور برای عبور از بحران ناشی از این حادثه می‌باشند. وزارت حمل‌ونقل سوریه اعلام کرد فرودگاه‌های این کشور در آمادگی کامل ۲۴ ساعته برای استقبال از هواپیما‌های کمک‌رسانی هستند. عکسی در شبکه‌های اجتماعی منتشر‌شده که نشان می‌دهد حریم هوایی ترکیه شاهد ترافیک است، اما حریم هوایی سوریه تقریباً خالی است. این نشان می‌دهد سرعت کمک‌رسانی در ترکیه عکس سوریه است.
جنگ زیرساخت‌ها را ویران کرده‌است
محمد از روستای اسطامو در حومه لاذقیه گفت: ساکنان خودشان با ابزار‌ها و امکاناتی که دارند برای نجات خانواده و همسایگان‌شان از زیر آوار تلاش می‌کنند. رئیس شورای شهر حلب از دشواری‌های برداشتن آوار‌ها و فراهم کردن تجهیزات و کادر نجات به‌خاطر میزان زیاد آسیب‌های وارده صحبت کرد. احمد رحمانی، معاون رئیس شورای شهر حلب گفت: درگیری‌های نظامی در حلب نقش اساسی در فروپاشی زیرساخت دارند. بحران آوارگی در سوریه به خاطر جنگ غیرنظامیان را وادار کرده تا در ساختمان‌های آسیب‌دیده یا تقریباً ویران‌شده زندگی کنند.
خطر شیوع بیماری
امدادرسانی میان ویرانه‌های مناطق زلزله‌زده در حالی ادامه دارد که به گفته یکی از مدیران شرایط اضطرار سازمان جهانی بهداشت با توجه به برودت هوا بیماری‌های تنفسی و عفونی زلزله‌زدگان را تهدید می‌کند. افرادی که نمی‌توانند به خانه‌های خود بازگردند، در مکان‌های عمومی دور هم جمع می‌شوند و این امر خطراتی را به همراه خواهد داشت، به ویژه اگر وسایل گرمایشی برای آن‌ها فراهم نشود و ازدحام جمعیت اتفاق بیفتد احتمال انتشار ویروس‌های تنفسی نیز وجود دارد.
شارلی ابدو زلزله را مسخره کرد
مجله فرانسوی «شارلی ابدو» که سابقه انتشار کاریکاتور‌های موهن علیه مقدسات مسلمانان و جوامع اسلامی را دارد، این‌بار با انتشار یک کاریکاتور در شبکه‌های اجتماعی با موضوع زلزله ترکیه، عمق نفرت خود را نشان داد. این رسانه در کاریکاتور خود نوشت: زلزله در ترکیه، نیازی به ارسال تانک نیست. پست این نشریه افراطی واکنش‌های زیادی را در شبکه‌های اجتماعی و جامعه ترکیه به همراه داشته‌است.
کاربران شبکه‌های اجتماعی جمله‌ای که در زمینه کاریکاتور نوشته‌شده را چنین برداشت کردند که منظور «شارلی ابدو» این است که برای کشتن ترک‌ها نیازی به ارسال تانک نیست، زیرا آن‌ها در جریان زلزله کشته شدند. در همین حال برخی نیز معتقدند که قصد این مجله از انتشار این کاریکاتور این است که نشان دهد ترکیه مانند اوکراین به میدان جنگ تبدیل‌شده بدون اینکه نیاز به ارسال تانک از فرانسه باشد. ««اوزنور» یکی از کاربران توئیتر نوشت: چگونه جرئت می‌کنی امروز رنج کل مردم ترکیه را مسخره کنی. واقعاً باید عاری از انسانیت باشی که این کار را انجام دهی، وقتی کودکان در زیر آوار منتظر کمک هستند.