روزنامه وطن امروز
1401/11/19
وحشت آمریکا از نظم جدید منطقه
دبیر شورای عالی امنیت ملی که برای شرکت در پنجمین نشست گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای به مسکو سفر کرده است، در گفت‌وگویی درباره این سفر بیان کرد: روابط ایران و روسیه در ابعاد مختلف اعم از علمی، صنعتی، ترانزیت، کریدور، زیرساخت‌ها، روابط امنیتی، مبارزه با تروریسم در سوریه و روابط دفاعی و نظامی رو به توسعه و عمیق‌تر و بنیادی‌تر شدن است. علی شمخانی افزود: برای بررسی این نقشه راه در حوزه‌های مختلف و حوزه‌های انرژی لازم بود آنچه را رهبران‌مان تصمیم گرفتند مرور کرده و آن را با مقامات روسیه در میان بگذاریم. همزمان با آن آقای پاتروشف همکار من در روسیه چندی پیش سفر دوجانبه‌ای به تهران داشت و باید این سفر را باز پس بدهیم و آنچه را درباره آن تصمیم گرفتیم مرور کنیم. شمخانی با اشاره به نشست گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای درباره افغانستان نیز اظهار داشت: سمیناری هم برگزار میشود درباره مهم‌ترین موضوعی که کشورهای پیرامون افغانستان در ارتباط با امنیت دارند و مشکلات و مصایبی که بر مردم افغانستان وارد آمده که ناشی از ناکارآمدی اشغالگران در اداره افغانستان در زمان حضورشان در این کشور، همچنین رهاسازی آن است و این موارد امروز دشواری‌هایی را ایجاد کرده که می‌تواند به نقطه بحران منطقه‌ای تبدیل شود. شمخانی در بدو ورود به مسکو گفت: روابط ایران و روسیه در ابعاد مختلف از جمله اقتصادی، دفاعی، امنیتی، علمی و تجاری، بنیادی‌تر از گذشته رو به توسعه است. وی افزود: برای توسعه پایدار روابط دوجانبه در حوزه‌های گوناگون، لازم است آنچه رهبران ۲ کشور به عنوان نقشه راه تعیین کرده‌اند به صورت مستمر در سطوح عالی بازخوانی و بر اجرای آن نظارت شود. او به سفر آبان‌ماه «نیکلای پاتروشف»، دبیر شورای امنیت ملی روسیه به تهران اشاره کرد و گفت: تصمیماتی که در تهران گرفته شد در مسکو پیگیری و مراحل اجرای آنها به دقت بررسی خواهد شد. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به برگزاری نشست گفت‌وگوهای منطقه‌ای با حضور دبیران، مشاوران و نمایندگان نهاد امنیت ملی کشورهای همسایه افغانستان اشاره و تأکید کرد: در این نشست، تحولات سیاسی، اقتصادی و امنیتی این کشور مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. شمخانی با بیان اینکه مشکلات و گرفتاری‌های مردم افغانستان ناشی از ناکارآمدی اشغالگران و رویدادهای پس از اشغال است، گفت: با توجه به اینکه افغانستان می‌تواند به یک نقطه بحران منطقه‌ای تبدیل شود از این رو کشورهای پیرامون افغانستان در این اجلاس راه‌های کمک به حل مشکلات در افغانستان را بررسی می‌کنند. دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: فهرست دخالت‌های فرامنطقه‌ای در کشورهای پیرامون ایران نشان می‌دهد مشکلات موجود در این کشورها ناشی از ۲ موضوع محوری شامل اختلاف‌افکنی و جلوگیری از حل بحران‌های منطقه‌ای با مشارکت کشورهای منطقه است. دیدار و گفت‌وگوهای راهبردی ایران و روسیه باعث نگرانی شدید آمریکا شده است. این سفر شمخانی در پاسخ به سفر دبیر شورای امنیت ملی روسیه به تهران بود. بعد از انتشار مطلب ادعایی یک روزنامه آمریکایی مبنی بر تولید مشترک هواپیماهای بدون سرنشین توسط ایران و روسیه، واشنگتن از همکاری نظامی تهران و مسکو ابراز نگرانی کرد. «جان کربی» هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی در شورای امنیت ملی کاخ سفید شامگاه دوشنبه ضمن اشاره به نگرانی واشنگتن از خطر همکاری نظامی ایران و روسیه برای شرکای آمریکا، مدعی شد مسکو همچنان از تهران پهپاد دریافت می‌کند. به نوشته رسانه‌های آمریکایی، کربی طی نشست خبری در کاخ سفید گفت تقویت همکاری‌های نظامی - فنی بین ایران و روسیه می‌تواند به شرکای واشنگتن در منطقه آسیب بزند. وی در این باره اظهار داشت: «روابط بین ایران و روسیه در حوزه دفاعی در حال گسترش و تعمیق است. آنها آشکارا اعلام می‌کنند می‌خواهند تبادلات بیشتری با یکدیگر [در حوزه نظامی] داشته باشند». طبق این گزارش، این مقام کاخ سفید با تکرار اتهام‌زنی‌های بی‌اساس علیه تهران و مسکو، ادعا کرد: «واشنگتن شکی ندارد که روسیه همچنان به دریافت پهپاد از ایران، برای استفاده در جنگ اوکراین ادامه می‌دهد. به همان اندازه این نگرانی وجود دارد که روسیه ممکن است به‌دنبال راه‌هایی برای تقویت توانمندی‌های [نظامی] ایران در خاورمیانه باشد». کربی در ادامه ادعاهای خود افزود: «این روابط رو به توسعه در حوزه دفاعی، نه‌تنها برای اوکراین بد است، بلکه می‌تواند چیز بدی برای شرکا و دوستان ما در خاورمیانه نیز باشد، البته اگر واقعا مشخص شود روسیه می‌تواند توانمندی‌های بیشتری به نیروهای مسلح ایران بدهد». نشریه «وال‌استریت ژورنال» روز گذشته در گزارشی به نقل از منابعی که مدعی بود از یک کشور همسو با آمریکا هستند، نوشت: مسکو و تهران در حال همکاری برای ساخت کارخانه جدیدی در روسیه برای تولید پهپاد طراحی ایران هستند. پایگاه خبری واشنگتن فیری بیکن بر اساس یک اطلاعیه غیرعلنی ارائه‌شده به کنگره آمریکا که به آن دست یافته است، گزارش داد: دولت جو بایدن یکسری از معافیت‌های تحریمی را تمدید کرده است که به تهران و مسکو اجازه همکاری هسته‌ای در سایت‌های غنی‌سازی ایران، از جمله تاسیسات فردو و نیروگاه هسته‌ای بوشهر را می‌دهد. بنا بر این گزارش، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا ۳۱ ژانویه مجوز معافیت‌ها را صادر کرده اما کنگره از این تصمیم تا اواخر ۳ فوریه مطلع نشده و پس از آن فری بیکن شروع به بررسی معافیت‌ها کرده است. منابع ارشد کنگره گفتند دولت بایدن در بحبوحه نگرانی‌های مجدد درباره همکاری نظامی ایران و روسیه تلاش می‌کند معافیت‌های تحریمی را از میان بردارد. به گزارش فری بیکن، این معافیت‌های تحریمی که بخش باقیمانده از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ است، اجازه ادامه همکاری هسته‌ای ایران و روسیه در سایت‌های هسته‌ای ایران همچون فردو و نیروگاه هسته‌ای بوشهر را می‌دهد. از این‌رو منتقدان می‌گویند که با ارائه این مجوز دولت بایدن به تهران اجازه توسعه برنامه هسته‌ای‌اش را می‌دهد و مسکو نیز امکان بهره‌مندی اقتصادی از طریق تجارت با سازمان‌های تحت کنترل دولت، همچون روس اتم را به دست می‌آورد. فری بیکن در ادامه گزارش داد که در اطلاعیه وزارت خارجه آمریکا به کنگره در این‌باره آمده است: محدود کردن معافیت از این طریق منافع مهم منع اشاعه و ایمنی هسته‌ای ایالات‌متحده و جامعه بین‌المللی را برآورده می‌کند و در عین حال، فعالیت‌های مربوط به ساخت واحدهای رآکتور جدید در بوشهر را که برنامه هسته‌ای ایران را گسترش می‌دهد و همکاری بین ایران و روسیه را در شرایط کمک نظامی تهران به مسکو بیشتر می‌کند، شامل نمی‌شود. بنا بر گزارش این پایگاه خبری، به نظر می‌رسد دولت بایدن قصد دارد این بار با وجود تمدید معافیت‌های تحریمی، تحریم‌های خاصی را برای ساخت ۲ نیروگاه هسته‌ای جدید در ایران توسط روسیه اعمال کند با این هدف که همکاری‌های تهران و مسکو را محدود کند.
