سفرگروسی و فرصتی مناسب

سیدجلال ساداتیان سفیر اسبق ایران در بریتانیا  
 
 
 


ايران در گذشته شروطي را براي احياي برجام گذاشته بود. از جمله اينکه تمامي مسائل پادماني و فراپادماني بين ايران و آژانس بسته شود آنگاه مذاکرات براي گام نهايي يعني بازگشت به برجام ادامه يابد. البته ايران بر رفع تحريم‌هاي سپاه تاکيد داشت که اعلام شد تحريم سپاه مربوط به مباحث هسته‌اي نيست. آژانس در مورد سه سايت سوالاتي داشت که گويا اين سه سايت نظامي بود و ايران اجازه بازديد از آنها را نمي‌دهد اما آنها مدعي بودند که گزارش‌هايي در مورد رگه‌هايي از اورانيوم در اين سايت‌ها دريافت کرده‌اند. البته پرونده‌هايي در مورد در اختيار نگذاشتن موارد ضبط شده از سايت‌هاي ايران که فيلم آن در اختيار آژانس قرار نگرفته هم وجود دارد. از سوي ديگر درخواست‌هايي در مورد فعاليت فردو وجود دارد. اين سري از مسائل از چالش‌هاي موجود و حل نشده باقي مانده است و با اتفاق افتادن جنگ اوکراين و برخي اتهام‌ها مبني بر اينکه روس‌ها با توسل به پهپادهاي ايران به اوکراين حمله کرده‌اند، شرايط براي احياي توافق هسته‌اي با توجه به اينکه اروپايي‌ها عملا در جنگ پشت اوکراين را گرفتند، سخت‌تر شد. از اين منظر مشکلات در احياي برجام با وساطت اروپايي‌ها حل نشد و با واکنش‌هايي که بعد از جريان‌هاي اخير در داخل ايران اتفاق افتاد به اضافه موضوع اوکراين، تحولات جديدي در پرونده هسته‌اي ايران به وجود آمد. از جمله اينکه اروپايي‌ها تصميماتي در ارتباط با تحريم ايران و فراخواندن اتباع خود از تهران گرفتند. از اين منظر ايران بايد به سمت ايجاد راهکارهايي براي توافق با آژانس براي حل و فصل مسائل باقي مانده باشد تا از شرايط کنوني خارج شده و وضعيت براي احياي برجام در آينده نزديک فراهم شود. از اين منظر شايد بتوان سفر آقاي گروسي به تهران را براي مذاکرات فني و حل و فصل برخي از پرونده‌هاي باقي مانده مثبت ارزيابي کرد زيرا نبايد اجازه داد بر عمق شکاف بين ايران و آژانس افزوده شود. البته سفر آقاي گروسي در چه زمينه‌اي خواهد بود و قرار است دقيقا چه مسائلي مورد حل و فصل قرار گيرد و چه موضوعاتي قرار است در مذاکره با وي مورد بحث قرار گيرد تا مسائل حل نشده بين ايران و آژانس حل شود، مشخص نيست و تنها در اين زمينه حدس و گمان‌هايي صورت مي‌گيرد. با اين وجود بايد از اين سفر کمال استفاده صورت گيرد و گام‌هايي براي برداشته شدن برخي موانع بين ايران و آژانس در سطح سياسي و فني برداشته شود. نبايد اجازه داد بر حجم چالش‌هاي بين ايران و آژانس افزوده شود و بايد کوشيد در سفر اخير برخي موانع اتمام و بسته شدن پرونده ايران در آژانس برداشته شود.