روزنامه خراسان

شاعران فوتبال

 فوتبال را دوست داریم چون مملو از هیجان است، چون پر از شور است، چون در لحظه ممکن است جای برنده و بازنده‌اش عوض شود. چون اتفاقات جذاب در آن رقم می‌خورد. فوتبال را دوست داریم چون قابل پیش‌بینی نیست. مثل فینال جام 2006 که زیدان در آن لحظات حساس پنالتی را چیپ زد. مثل زمانی‌که رونالدینیو در محاصره چند بازیکن بود و از ترفند فریبنده‌اش استفاده  می کردیا مثل دفع توپ هیگوئیتا به‌روش عقربی که همین دو روز پیش به شکل ساده تری توسط حامد لک دروازه‌بان مس رفسنجان تکرار شد. هرچند حامد لک تخصص و  استمراری در این کار ندارد و کاملاً تصادفی توپ پشت سرش افتاد و او هم یک ضربه عقربی جالب زد تا بعد از مدت‌ها در لیگ‌مان شاهد یک حرکت غافل گیرانه و جالب باشیم. حرکاتی که نمونه‌های بین‌المللی‌اش اتفاقی و  جرقه ای نیست و بارها تکرار می‌شود تا حسابی لذت ببریم. مثل وقتی که حس می‌کنیم مودریچ هیچ راهی برای رساندن توپ به مهاجم ندارد اما او با ضربه بیرون پای عجیبی همه را غافل گیر می‌کند. مثل تغییر مسیرهای شگفت‌انگیز کریس رونالدو که گاهی دوربین را جا می‌گذارد یا در نمونه‌های قدیمی‌اش حرکت رولت مارادونا، دریبل کشویی گارینشا و لایی زدن‌های پله. اصلاً فوتبال را دوست داریم چون هم ورزش است، هم سرگرمی، هم صنعت، هم هنر. لحظات هنری‌اش می‌شود ضربات آزاد بکام و پیرلو یا قیچی برگردان‌های فان‌باستن و... در این پرونده مروری داریم بر همه خلاقیت‌های ویژه‌ای که مثل یک تابلوی نقاشی در ذهن‌ما ماندگار شدند، مثل یک شعر پر از احساس و لطافت هستند و خالقانش را می‌شود شاعران فوتبال نامید. می‌خواهیم بدانیم این لحظات زیبا را مدیون چه کسانی هستیم؟
الاستیکو
چه‌کسی؟ رونالدینیو
هروقت صحبت از یک حرکت خاص در فوتبال می‌شود ذهن همه سراغ رونالدینیو و حرکت معروفش یعنی الاستیکو می‌رود. این حرکت توسط بازیکنان زیادی در فوتبال استفاده شده بود اما هیچ‌کس مثل رونالدینیو نمی‌توانست آدرس اشتباه به بازیکن حریف بدهد. او با خونسردی تمام کمی توپ را به راست متمایل می‌کرد و وقتی مدافع حریف بدن می‌گذاشت در کسری از ثانیه که فقط تصاویر آهسته گویای ظرافت و زیبایی آن بودند جهت توپ را عوض می‌کرد تا بازیکن حریف در افق محو شود. بعد از رونالدینیو، تیاگو، پوگبا و خیلی‌های دیگر دریبل الاستیکویی زدند اما نمونه خوبش را بین امروزی‌ها هموطن رونالدینیو یعنی نیمار انجام می‌دهد.
پنالتی چیپ
چه‌کسی؟ آنتونین پاننکا


در جام ملت‌های 1976 میلادی آنتونین پاننکا هافبک گمنام چک، تصمیم گرفت برای اولین بار در یک مسابقه رسمی و مهم پنالتی را مقابل دروازه‌بان قهار تیم آلمان غربی به‌صورت چیپ بزند. جایزه این شجاعت، شهرت عجیب اوست. پاننکا بدون آن‌که نقش زیادی در فوتبال جهان داشته باشد اسمش همردیف بزرگان می‌آید. به‌خصوص هروقت در یک لحظه حساس پنالتی چیپ زده می‌شود. بعد از پاننکا، پیرلو، توتی، زیدان و بازیکنان بزرگ دیگری هم بودند که این روش پرریسک را برای زدن پنالتی انتخاب کردند.
 
چرخش کرایوفی
چه‌کسی؟ یوهان کرایوف
یوهان کرایوف نابغه فوتبال هلند و یک رهبر واقعی درون مستطیل سبز بود. او حرکتی را به فوتبال اضافه کرد که همیشه به‌نامش ماندگار شد. یوهان کبیر در کناره‌های زمین توپ را به‌طور معمول با پای راست جلو می‌داد، دست چپ را حائل می‌کرد و درحالی که گارد سانتر می‌گرفت مدافع حریف را با یک سرتوپ تماشایی می‌فرستاد قاطی باقالی‌ها. فیزیک خاص، قد بلند و هوش محیطی بالا به کرایوف اجازه می‌داد به‌راحتی با روح و روان حریف بازی و از تماشاگران دلبری کند.
 
حقه اوکوچایی
چه‌کسی؟ اوکوچا
بازیکن خوش تکنیک نیجریه در دهه 90 میلادی یک فوت کوزه‌گری جالب برای عبور دادن توپ از مقابل بازیکن حریف داشت. او وقتی در گوشه‌های زمین یا کنار خط طولی گیر می‌کرد یک شوک کوچک به توپ وارد می‌کرد، وقتی بازیکن حریف به‌واسطه این شوک کمی حرکت می‌کرد اوکوچا به‌راحتی و خیلی نرم پایش را زیر توپ می‌برد و توپ را از بالای سر حریف رد می‌کرد، گاهی با این حرکت چرخش انجام می‌داد و در مواردی هم توپ را به جلو هدایت می‌کرد. فراموش نکنید اوکوچا مثل تمام فوتبالیست‌های آفریقایی بدن ورزیده‌ای داشت که باعث می‌شد در کورس دو نفره و ... برتری فیزیکی داشته باشد و برای همین راحت می‌توانست از این حربه استفاده کند.

چاپتو
چه‌کسی؟ کریس رونالدو
بازیکنان زیادی در دنیای فوتبال سرتوپ می‌زنند اما هیچ‌کس مثل کریس رونالدو در حرکت با سرعت بالا نمی‌تواند این‌کار را انجام دهد. کریس با حرکت چاپتو همزمان هم سرتوپ می‌زند تا مدافع حریف را گمراه کند، هم به‌نحوی این کار را انجام می‌دهد که سرعت خودش و توپ کم نشود و مسیرش هم خیلی ناگهانی تغییر کند. پیش‌بینی این‌که کریس چه‌زمانی این کار را انجام خواهد داد برای مدافعان حریف دشوار است و شکل انجامش هم چنان کامل و بی‌نقص است که حریف کاملاً به سمت سرنوشت تازه‌ای می‌رود. کریس کار را با هر دو پا و البته بیشتر اوقات به سمت عرض زمین انجام می‌دهد.
 
ضربه عقربی
چه‌کسی؟ رنه هیگوئیتا
دروازه‌بان معروف و گیسو پریشان تیم‌ملی کلمبیا اگر به‌خاطر ماجرای قاچاق مواد و زندان توی چشم نبود و حتی اگر بازی‌های درخشانش در جام جهانی 90 هم نبود، به‌خاطر همین یک حرکت برای همیشه معروف می‌ماند. اولین بار در ورزشگاه ویمبلی لندن و در بازی حساسی مقابل انگلستان، توپ ساده‌ای را که می‌شد به‌راحتی دفع کرد با ضربه‌ای که بعدها به ضربه عقربی معروف شد از دروازه دور کرد تا حسابی به چشم بیاید.حامد لک در روز سه شنبه با یک پاعقربی زد و برای همین حرکتش مقابل هیگوئیتا معمولی محسوب می شود.
 
حقه ماتئوس
چه‌کسی؟ لوتار ماتئوس
هنوز خیلی‌ها ماتئوس را بهترین و کامل‌ترین هافبک دفاعی تاریخ می‌دانند. هرچند لوتار مثل هافبک‌های امروزی تکل نمی‌زد و اهل بازی تخریبی نبود اما به تیم نظم می‌داد، قدرت رهبری بالایی داشت و همین بس که در فینال جام 90 و مقابل مارادونا پیروز شد و جام قهرمانی را به‌عنوان کاپیتان بالای سر برد. یکی از ترفندهای جذاب ماتئوس تغییر جهت‌های جالب از کناره‌ها به سمت مرکز و شوت‌های ناگهانی بود. گل‌های او در جام 90 به‌خصوص گلی که به یوگسلاوی زد تا مدت‌ها تیتراژ برنامه‌های ورزشی کشورمان هم بود.
 
استپ اُور یا پا عوض کردن
چه‌کسی؟ رونالدو
رونالدوی برزیلی می‌توانست در یک ثانیه چندبار پا عوض کند و بلایی سرمهاجمان بیاورد که ندانند چه واکنشی نشان دهند. او سرعت خیره کننده، تکنیک بالا و هوش سرشاری داشت برای همین می‌توانست از هر خط دفاعی عبور کند. گاهی حس می‌شد خود رونالدو هم نمی‌داند چه زمانی می‌خواهد واقعاً توپ را لمس کند. هرقدر هم مدافعان سعی می‌کردند مقابل او ایستا باشند تا پای تکیه‌گاه‌شان جوری نباشد که او از سمت دیگر فرار کند، اما رقص پای سریع و ناب او هرمدافع باتجربه‌ای را فریب می‌داد. این روزها کینگزلی کومن وینگر فرانسوی بایرن چشمه هایی از جادوی رونالدو را اجرا می کند.
 رولت زیدانی
چه‌کسی؟   زیدان
هرچند رولت یا به‌قول ما ایرانی‌ها دریبل زیدانی به‌نام کاپیتان بی‌همتای تیم‌ملی فرانسه معروف شده، اما مارادونا بود که با گذاشتن کف پا روی توپ و چرخش 360 درجه مدافعان را محو می‌کرد.با پیشرفت تکنیک‌های تصویربرداری، زوم و  صحنه آهسته، وقتی زیدان این حرکت را اجرا کرد چنان همه به شعف آمدند که به‌نام زیدان ثبت شد. هرچند بعد از او هم زولا مهاجم تیم‌ملی ایتالیا این کار را با ظرافت جالبی انجام می‌داد اما حُسن زیدان این بود که مهارتش را در رقابت‌های حساسی مثل جام‌جهانی بروز می‌داد که مخاطب بیشتری دارد.
 
تریولا یا کات بیرون پا
چه‌کسی؟ کواریشما
ما به ضربات کات‌دار و قوسی که با بیرون پا زده می‌شود کواریشمایی می‌گوییم، دقیقاً مثل گلی که کواریشما در جام 2018 به تیم ملی ما زد. هرچند تریولا یا بیرون پا تخصص او بود اما لوکا مودریچ هم در ارسال پاس از این ترفند استفاده می‌کرد. هر دو بازیکن وقتی توپ روی پای مخالف‌شان بود به‌جای مکث، سرتوپ زدن و تغییر جهت، سعی می‌کردند پاس یا شوت‌شان را با بیرون پای موافق بزنند. ضرباتی مورب و دیدنی که متاسفانه یکی از بهترین‌هایش درون دروازه بیرانوند قرار گرفت تا تیم ملی ما در جام 2018 از صعود به دور بعدی بازبماند.
 
دریبل کشویی
چه‌کسی؟ پوشکاش
 فرانس پوشکاش مجارستانی را با حاشیه‌های مربوط به تغییر ملیت و گل‌های زیبایش می‌شناسیم. او قبل از علی دایی رکورددار گل‌های ملی بود و هنوز هم جایزه‌ای به‌نام او وجود دارد که هرساله توسط فیفا به زننده زیباترین گل سال اهدا می‌شود. اما پوشکاش فراتر از این چیزها مبتکر دریبل‌های کشویی ریزی بود که باعث می‌شد توپ در مالکیت خودش بماند و فرصت گلزنی در هجده قدم برایش فراهم شود. روش پوشکاش که بعداً توسط داوور شوکر، زیدان، مسی، رونالدوی برزیلی و حالا نیمار و امباپه هم استفاده می‌شود، گذاشتن پا روی توپ و کشیدنش به‌سمت بهتری بود که مدافع را گمراه کند و بازیکن را در موقعیت بهتر گلزنی قرار دهد.
 
ساندویچ‌کردن توپ
چه‌کسی؟ بلانکو
یک روش جالب برای فراری دادن توپ از بین دو مدافع که بلانکو مهاجم تیم‌ملی مکزیک در دهه 90 میلادی از آن استفاده کرد و متاسفانه چندان توسعه پیدا نکرد. بلانکو وقتی گوشه زمین بین دو بازیکن گیر می‌کرد توپ را بین دو پایش ساندویچ و با یک پرش آن را از بین دو مدافع خارج می‌کرد. ساده و راحت اما چشم‌نواز.
 
لایی
چه‌کسی؟پله
پله خونسرد و خوش‌فکر بازی می‌کرد، برای همین اول صبر می‌کرد مدافع به سمتش بیاید و او در یک لحظه وقتی مدافع پایش را برای تصاحب توپ دراز می‌کرد خیلی نرم به او لایی می‌زد. خاستگاه فوتبال ما گل‌کوچک و بازی‌های فانتزی در محلات است برای همین کارهایی مثل لایی زدن خیلی جذاب است اما در فوتبال دنیا چندان پرکاربرد نیست.
 
کات داخل پا
چه‌کسی؟ بکام
دیوید بکام سلطان بی‌چون و چرای ضربات ایستگاهی بود. برخلاف امثال روبرتو کارلوس و رونالد کومان که از بیرون پا برای زدن ایستگاهی‌های قدرتمند استفاده می‌کردند، بکام با داخل پای راستش ضربات دقیق و محکمی می‌زد. بعدها آندرا پیرلو هافبک وسط تیم ملی ایتالیا این مسیر را ادامه داد. اما هنوز هم بکام را باید بهترین ایستگاهی زن دانست. آلکس فرگوسن درباره بکام می‌گوید: «مردم طوری درباره ضربات او صحبت می‌کنند انگار معجزه کرده، درحالی‌ که صدها بار یک ضربه را تمرین کرده تا به آن شکل بزند».
 
پاس تو در
چه‌کسی؟ ژاوی
تیم رویایی پپ گواردیولا با وجود مهاجمانی سریع و گلزن یک هافبک وسط باهوش می‌خواست که در لحظه درست، با نبوغش مهاجم را درون محوطه جریمه صاحب موقعیت کند و فرمانده این ارکستر باشکوه ژاوی بود. هربار که به‌پاس‌های تو در یا به‌اصطلاح در عمق او نگاه کنیم به شدت ساده به نظر می‌رسد؛ اما این‌که چطور، در چه لحظه‌ای، با چه شدتی و با چه درکی از مهاجم خودی چنین پاسی بدهی، هنری بود که ژاوی داشت. هرچند مسی هم شمه‌هایی از توانایی در پاس دادن را بعدها بروز داد؛ اما همچنان ژاوی سلطان پاس‌های خارق‌العاده است.

 گل رباح ماجری
چه‌کسی؟ رباح ماجر
رباح ماجر بازیکن تیم ملی الجزایر در دهه 80 میلادی بود که به‌خاطر گلزنی با پشت پا مشهور شد و هنوز هم وقتی بازیکنی در محوطه جریمه به‌جای استپ و چرخش، در لحظه با پشت پا گل می‌زند می‌گویند گل رباح ماجری زده. بد نیست بدانید این نوع گل زدن در بین هواداران فوتبال کشور ما خیلی خاص و پرطرفدار است و در دنیا چندان به این نام شناخته نمی‌شود.

 رابونا
چه‌کسی؟ اینفانته
وقتی یک بازیکن برای دریبل، سانتر یا حتی گلزنی ناگهان پای مخالف توپ را پشت  پای جلوی توپ ببرد و ضربه ناگهانی به آن بزند یک شوت یا پاس رابونایی زده. این شیوه از ضربه به توپ هم ابتکار یک بازیکن گمنام به‌نام ریکاردو اینفانته است که هیچ ربطی به اینفانتینیو رئیس فیفا ندارد. بازیکنان بزرگ به‌طور معمول از رابونا استفاده نمی‌کنند چون دقت لازم را ندارد اما اگر ضربه رابونایی بگیرد خیلی زیبا می‌شود.
 
قیچی برگردون
چه‌کسی؟ فان باستن
از هوگو سانچز مکزیکی تا فان‌باستن هلندی، بازیکنان بزرگی بودند که گل‌های آکروباتیکی را زدند که در کشور ما به قیچی برگردون معروف است. اما فان‌باستن این شانس را داشت که با حضور در جام‌ملت‌های اروپای 1988 و بعدها تیم رویایی میلان ایتالیا با چنین گلزنی‌هایی بهترین زننده گل‌های آکروباتیک جهان باشد و ابتکارش را به نام خودش تمام کند. فان‌باستن قامت بلند و ورزیده‌ای داشت، خوب روی هوا بلند می‌شد و خوراکش چنین گل‌هایی بود.پله هم در فیلم «فرار به سوی پیروزی» یک بر گردان زیبا زد که هنوز در خاطر ماست.
 
اورلیو
چه‌کسی؟ مارکو تادی
این حرکت ترکیبی از رابونا و دریبل رونالدینیویی است که به سبک سالنی‌بازها توسط مارکو، هافبک سابق رم ایتالیا انجام می‌شد. برای این تکنیک دشوار که نمونه‌اش کم دیده شده باید توپ را با داخل پا به سمت پشت پای دیگر برد و بعد با حرکتی مشابه رابونا یک تغییر جهت ایجاد کرد تا مدافع حریف افسردگی بگیرد. البته توپ‌های کوچک‌تر سالن و شرایط خاص فوتسال، به سالنی‌بازها به‌خصوص بازیکنان تیم ملی فوتسال کشورمان اجازه می‌دهد این حرکت را به زیبایی انجام دهند اما مشابهش در حد یک جرقه گاهی در چمن ظهور می‌کند.

لاکروکتا یا یه‌پا دوپا
چه‌کسی؟ آندرس اینیستا
البته اینیستا مبتکر یه‌پا دوپا نبود؛ اما این تکنیک جالب را به بهترین شکلش انجام می‌داد. هافبک باهوش بارسا و تیم ملی اسپانیا مهارت خاصی برای خارج شدن از بازی فشرده و پرس حریف داشت. به‌خصوص وقتی دفاع یا هافبک تیم مقابل روی پایش تکل می‌زد او با یه‌پا دوپا بازیکن را از مقابل محو می‌کرد. زوج رویایی ژاوی  در خط هافبک بارسااز معدود بازیکنانی بود که می‌توانست هدفمند از این تکنیک استفاده کند و حتی به‌کمک آن پاس بدهد.
 
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
وزیر کار:یارانه ثروتمندان به تدریج حذف می‌شود (شهروند) اتمام حجت هسته‌ای تهران (جوان)فرصت‌هاي ترامپيزم (اعتماد) اخبار ویژه (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
فروش 400 هزار میلیاردی دانش بنیان ها شاعران فوتبال تضمین سوناک برای پیروزی کی یف پیشنهاد برگزاری پولی کلاس های جبرانی در پنج شنبه ها ! روایت مظاهری از دستور جنجالی احمدی نژاد سلاخی گوشی های سرقتی در خانه مالخر ! نطق بایدن وآمریکای دوپاره اتحادملی؛ نیاز و راهبرد کشور متحد برای ایران خداحافظ بلاژویچ، بازی متفاوت دولتشاهی و نطق جنجالی بایدن گارد همچنان بسته گروسی دست بالای علم وتوان پزشکی ایرانی کارنامه یک ساله دستور خودرویی رئیسی