کوه واردات خودرو موش زایید حالا کلاف سردرگم قیمت‌گذاری

همواره در ایام پایانی سال به دلیل افزایش سفر‌ها و تقاضا قیمت خودرو در بازار آزاد گران می‌شود، دولت از شش ماه قبل وعده داد که قیمت خودرو نه تنها گران نشود، بلکه قیمت‌ها پایین‌تر از نرخ تورم باشد، ضمن اینکه با واردات خودرو‌های ارزان‌قیمت به کشور بازار شب عید به تعادل برسد. اکنون در روز‌های پایانی بهمن ماه قرار داریم. تعداد اندکی خودرو‌های خارجی وارد کشور شده است و به عبارتی کوه واردات خودرو موش زایید، چه آنکه در قبال آن همه شعار و وعده و وعید، صرفاً تعداد محدودی خودرو وارد کشور شده است و با این حساب باز هم سر قیمت و نحوه عرضه همین تعداد اندک بلاتکلیفی وجود داد. در هفته‌های اخیر با ورود شورای رقابت و تأکید بر عرضه خودرو در سامانه یکپارچه خودرو، نقشه دلالان و فرصت‌طلبان نقش بر آب شده است، اما به دلیل کشمکش‌هایی که میان خودروسازان، دولت، واردکنندگان، شورای بورس و رقابت وجود دارد، بازار خودرو بار دیگر دچار نابسامانی و قیمت خودرو‌های داخلی به شدت گران شده است. به عبارت دیگر بازاری که قرار بود در آرامش باشد، به دلیل انزوای وزارت صمت و تأمین منافع برخی از گروه‌ها و جناح‌ها با گرانی قیمت‌ها مواجه شده و باز هم دودش به چشم مصرف‌کنندگان خودرو رفته است.
عقب‌نشینی از عرضه خودرو در بورس
اگرچه طبق آیین‌نامه مجلس، عرضه خودرو‌های وارداتی باید الزاماً در بورس کالا صورت می‌گرفت، اما طبق آخرین ابلاغیه هیئت دولت، بورس کالا تنها بستر عرضه خودرو‌های وارداتی نخواهد بود. در مصوبه جدید هیئت دولت که در تاریخ ۲۴ بهمن‌ماه ابلاغ شده است، دو عبارت «خودرو‌های وارداتی صرفاً در بورس کالا عرضه شود» و «بورس کالا» حذف شده‌اند. تاکنون مشخص نیست که چه بستری برای عرضه این خودرو‌ها قرار است فراهم شود و نحوه قیمت‌گذاری آن‌ها چگونه خواهد بود، اما آنچه از این ابلاغیه برداشت می‌شود، حذف قید «صرفاً» است، به این مفهوم که بورس کالا را نمی‌توان دیگر به عنوان تنها بستر عرضه خودرو‌های وارداتی دانست.
به نظر می‌رسد احتمالاً وزارت صمت بعد از ورود شورای رقابت و فشار‌هایی که برای لغو عرضه خودرو‌های داخلی در بورس کالا آورده است، تا تعیین تکلیف وضعیت خودرو‌های داخلی، نمی‌خواهد عرضه خودرو‌های خارجی وارداتی را نیز به بورس کالا ببرد. از طرفی دیگر، قیمت‌گذاری این خودرو‌ها خارج از بورس کالا احتمالاً چالشی جدی برای دولت باشد، البته خلف وعده وزیر صمت در بخش خودرو‌های وارداتی و تعادل بازار می‌تواند بار دیگر صندلی وزارتش را متزلزل کند، از این رو باید هر چه زودتر تکلیف وارداتی‌ها روشن و خودرو‌های اقتصادی در اختیار عموم مردم قرار گیرد.


۱۰ هزار‌میلیارد تومان عایدی ایران‌خودرو از پیش‌فروش بهمن ماه
زمانی که دولت سیزدهم شروع به کار کرد، واریز پیش‌پرداخت را برای ثبت‌نام خودرو حذف کرد تا شانس ثبت‌نام‌کنندگان بالا برود، ضمن اینکه خودروسازان پول متقاضی را ماه‌ها در حساب خود بلوکه نکنند. اکنون بعد از یک‌ونیم‌سال به بهانه اینکه متقاضیان واقعی وارد مرحله ثبت‌نام و قرعه‌کشی شوند و دست دلالان کوتاه و کارت ملی‌های اجاره‌ای فرصت ثبت‌نام نداشته باشند، با تأیید وزارت صمت اعلام شد باید پیش‌پرداخت خودرو‌ها در حساب ثبت‌نام‌کنندگان موجود باشد. اگر چه مردم نسبت به این طرح اعتراض‌هایی داشتند و معتقد بودند بسیاری از مردم عادی و اقشار متوسط پیش‌پرداخت را ندارند و باید در صورت برنده شدن در قرعه‌کشی، طلا یا خودروی مستعمل خودر ا بفروشند و وجه خود را واریز کنند، اما وزارت صمت و خودروسازان به هیچ کدام از این انتقادات توجهی نکردند و همچنان به کار خود ادامه دادند.
طبق اطلاعات فارس، در سی‌ودومین پیش‌فروش محصولات ایران‌خودرو به مناسبت دهه فجر که ثبت‌نام آن در ۱۳ بهمن آغاز و ۲۲ بهمن به اتمام رسید، در مجموع ۱۰۰‌هزار خودرو به متقاضیان عادی، حمایت از جوانی جمعیت و خانواده و همچنین جایگزینی خودرو‌های فرسوده عرضه شد که موعد تحویل این خودرو‌ها از تیر تا اسفند‌۱۴۰۲ تعیین شده است. بر اساس اعلام این شرکت خودروساز، قیمت خودرو مطابق قیمت زمان تحویل مندرج در قرارداد خواهد بود که فرد منتخب مبلغ پیش‌پرداخت علی‌الحساب خود را از طریق سایت فروش اینترنتی محصولات ایران‌خودرو واریز می‌کند و الباقی وجه خودرو پس از تعیین قیمت نهایی در زمان ارسال دعوتنامه با لحاظ هزینه‌های قانونی تعیین و دریافت می‌شود. همچنین افراد برنده از زمان اعلام قرعه‌کشی حداکثر طی پنج روز کاری مهلت دارند نسبت به تکمیل موجودی به میزان پیش‌پرداخت خود اقدام کنند.
با توجه به اینکه ظرفیت پیش‌فروش وانت آریسان دوگانه‌سوز در طرح اخیر پیش‌فروش برخی محصولات ایران‌خودرو ۳۰‌هزار دستگاه خودرو بوده است و این متقاضیان باید مبلغ ۱۱۴ میلیون تومان را به عنوان پیش‌پرداخت به حساب خودروساز واریز کنند، در مجموع متقاضیان خرید این نوع از خودرو باید مبلغ ۳‌هزارو ۴۲۰‌میلیارد تومان به عنوان پیش‌پرداخت علی‌الحساب به حساب این خودروساز واریز کنند.
همچنین در طرح اخیر در مجموع ۹‌هزار خودروی پارس سفارشی xu۷p عرضه شد که برندگان در قرعه‌کشی باید مبلغ ۹۰ میلیون تومان را به عنوان پیش‌پرداخت به حساب این خودروساز واریز کنند که بر اساس این تعداد از متقاضیان، در مجموع باید مبلغ ۸۱۰‌میلیارد تومان به حساب ایران‌خودرو واریز شود.
بر اساس این گزارش با توجه به اینکه ۳۰‌هزار دستگاه رانا پلاس در طرح اخیر توسط ایران‌خودرو عرضه می‌شود، این ۳۰‌هزار برنده نیز در مجموع باید ۲‌هزارو ۷۰۰‌میلیارد تومان را به حساب این شرکت خودروساز واریز کنند.
همچنین ۳۱‌هزار متقاضی و برنده سورن پلاس بنزینی نیز باید هر کدام مبلغ ۱۱۴ میلیون‌و ۶۰۰‌هزار تومان به عنوان علی‌الحساب پرداخت کنند که بر این اساس متقاضیان این نوع خودرو نیز در مجموع مبلغ ۳‌هزارو ۲۴۲‌میلیاردو ۶۰۰ میلیون تومان به حساب این خودروساز واریز می‌کنند. بر این اساس متقاضیان خرید ۱۰۰‌هزار دستگاه خودرو از ایران‌خودرو به عنوان پیش‌پرداخت باید در مجموع ۱۰‌هزارو ۱۷۲‌میلیاردو ۶۰۰ میلیون تومان به حساب این خودروساز واریز کنند که این مبلغ به عنوان نقدینگی در اختیار این خودروساز قرار می‌گیرد. این در حالی است که موعد تحویل این خودرو‌های پیش‌فروش شده از تیر تا اسفند ۱۴۰۲ تعیین شده است.
بر این اساس کل ثبت‌نام‌کنندگان در این دوره یک‌میلیون‌و ۸۱۴‌هزارو ۵۷۹ نفر بوده‌اند. با توجه به اینکه شرط ثبت‌نام و شرکت در قرعه‌کشی برای خریداران عادی واریز و بلوکه شدن مبلغ حداقل ۹۰ میلیون تومان بود، بر این اساس کل پول‌های بلوکه‌شده برای خرید از ایران‌خودرو ۸۶‌هزار‌میلیارد تومان بود و این در حالی است که ارزش سهام ایران‌خودرو در بورس اوراق بهادار ۸۸‌هزار‌میلیارد تومان است. در واقع کل پول‌های بلوکه‌شده برای قرعه‌کشی اخیر ایران‌خودرو تقریباً معادل ارزش سهام این شرکت در بورس بود و کل پول‌های دریافتی به عنوان پیش‌پرداخت علی‌الحساب از ۱۰۰‌هزار متقاضی خرید و برنده در قرعه‌کشی نیز ۱۰‌هزارو ۱۷۲‌میلیاردو ۶۰۰‌میلیون تومان خواهد بود.