بازار به درستی واکنش نشان می‌دهد

علی بیگدلی استاد دانشگاه  
 
 
 


مجموعه اقداماتي که اخيرا آمريکا و اتحاديه اروپا انجام دادند، رفته رفته به يک جداافتادگي در ايران نسبت به مسائل بين‌الملل مي‌انجامد. از طرف ديگر وقتي اين کارها را کنار هم مي‌گذاريم، اميدمان نسبت به شروع مذاکرات هسته‌اي دارد کاهش پيدا مي‌کند. با توجه به اظهارنظري که آقاي اسلامي مبني بر اينکه آقاي گروسي ابتدا بايد هدف و برنامه خود نسبت به ايران را مشخص کند تا اجازه دهيم به ايران بيايند، به نظر مي‌رسد مساله سفر آقاي گروسي هم تا حدودي با مشکل مواجه شده است. سفر آقاي رئيسي بيشتر بار سياسي دارد و بار اقتصادي ندارد. در قرارداد 25 ساله زمان روحاني و ظريف صحبت از سرمايه‌گذاري 400ميليارد دلاري چين در ايران بود درحالي که اصلا ساختارهاي ما توان پذيرش اين حجم از سرمايه‌گذاري را ندارد و مطلقا چيني‌ها به دنبال اين ميزان سرمايه‌گذاري در ايران نيستند. از آنجا که بسترها فراهم نيست چيني‌ها امکان سرمايه‌گذاري در اين حجم را نخواهند داشت. چين و روسيه ميلي به سرمايه‌گذاري کلان در ايران به دليل تحريم‌ها ندارند. از طرفي تعداد زيادي از نمايندگان کنگره از سازمان مجاهدين استقبال کردند که قبلا هم چنين بوده. اين موضوع هم سايه‌اي روي نشست اخير رضا پهلوي و هفت نفر ديگر انداخته و از طرف ديگر بيانيه سنديکا و شوراي کارگري و معلمان فضاي جديدتري ايجاد کرده است. سفر آقاي رئيسي به چين يک مانور سياسي بود اما بار اقتصادي نخواهد داشت. واقعيت اين است که در شرايط مطلوبي از لحاظ اقتصادي به سر نمي‌بريم و هر روز داريم دچار نوع جديدي از پيچيدگي در روابط خارجي نيز مي‌شويم. اين درحالي است که ممکن است ديپلماسي محرمانه هم صورت گرفته باشد اما غربي‌ها به اين نتيجه رسيده‌اند که حتي اگر مشکل برجام هم حل شود باز مشکلات ديگري با ايران دارند. بنابراين اگر پيغام و پسغام‌هايي هم وجود داشته باشد ناشي از اين است که آنها نيز بدشان نمي‌آيد مشکل هسته‌اي را حل کنند به شرط اينکه ايران برخي شروط را تعديل کند. مثلا خارج کردن سپاه از تحريم ذيل برجام و از جمله تحريم‌هاي ناشي از هسته‌اي نيست. از اين رو بايد به اين نتيجه رسيد که امکان ادامه چنين وضعي مقدور نيست و هر روز فضاي داخلي با نارضايتي از لحاظ اقتصادي مواجه خواهد شد و فضاي بين‌المللي هم عليه ما گره بيشتري خواهد خورد و ايران سعي مي‌کند هم براي حل مشکلات داخلي و هم نشان دادن به قدرت‌هاي خارجي سفري مديريت شده‌اي مثل سفر آقاي رئيسي صورت دهد گرچه نتايج اقتصادي ملموسي به‌همراه نخواهد داشت. واقعيت اين است که بازار به درستي واکنش نشان مي‌دهد اگر چين ميلي به سرمايه‌گذاري در ايران داشت قاعدتا بايد قيمت ارزهاي خارجي افت مي‌کرد.