فرش قرمز آمریکا برای مذاکره

آرمان امروز- رضا پورحسين: وزير امورخارجه آمريکا در جديدترين اظهارات خود گفت آمريکا همچنان بر اين باور است که با توجه به برنامه هسته ‌اي ايران، موثرترين و پايدارترين راه براي مقابله با اين چالش از طريق ديپلماسي و مذاکره است.
آنتوني بلينکن، وزير امورخارجه آمريکا در يک کنفرانس خبري در آتن تلاش کرد در موضوع همکاري‌ هاي ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي توپ را به زمين تهران بيندازد و در اظهاراتي گفت که ايران بايد درخصوص برنامه هسته‌ اي خود تعامل کند.
صحبتي که بسياري آن را يک پالس براي ايران مي دانند که شايد پس از تعامل با آژانس مذاکرات احياي برجام از سر گرفته شود.
وي در ادامه گفت: دولت آمريکا همچنان بر اين باور است که با توجه به برنامه هسته ‌اي ايران، موثرترين و پايدارترين راه براي مقابله با اين چالش از طريق ديپلماسي و ميز مذاکره است اما در حال حاضر ايران در اين مسير ديپلماتيک گام بر نمي دارد و در ميز مذاکره حاضر نمي شود.


بلينکن افزود: اما درها براي پيشبرد ديپلماسي و مذاکره هميشه باز است. خيلي چيزها به اين بستگي دارد که ايران چه مي ‌گويد و چه مي‌ کند و اين که آيا تعامل مي ‌کند، يا نه.
تحليلگران به صورت مشخص اين صحبت ها وزيرخارجه آمريکا را مصداق يک سيگنال براي ايران مي دانند که پس از همکاري با آژانس بين المللي انرژي اتمي، راه مذاکرات باز مي شود.
علي اصغر زرگر در اين خصوص مي گويد: آمريکايي ‌ها و اروپايي ‌ها خواه‌‌ ناخواه در همان زماني که مذاکرات هم انجام مي ‌شد نظرشان بر اين بود که ايران را مجبور کنند بر اساس همان توافقاتي که در دولت آقاي روحاني شکل گرفته بود و با يکسري حذف و اصلاحاتي که مورد تاييد تروييکاي اروپايي و نماينده آمريکا قرار گرفت توافق را امضا کنند اما در آخرين لحظه‌ها موضوع دسترسي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي مطرح شد و ايران از اين جهت احساس خطر کرد که اگر آژانس پرونده ايران را تمام شده فرض نکند اين امکان وجود دارد که در هر زماني مجددا آمريکايي‌ها آن را علم کنند و باز هم اجراي برجام از طرف اروپا و آمريکا مشروط شود.
وي افزود: لذا به نظر مي ‌رسد که اکنون بخشي از اين فشارهاي وارده به افکار عمومي اروپايي مربوط مي ‌شود اما بخش ديگر به دليل فشاري است که مي‌ خواهند به ايران وارد کنند تا اجازه دسترسي به 3 سايت مورد نظر آژانس که نمونه‌ هايي از اورانيوم در آن ديده‌ اند و اصل آن نيز گزارشي بوده که اسرائيلي ها به آژانس داده‌ اند را از ايران بگيرند و ايران مجبور به همکاري با آژانس شود که به وضوح در صحبت هاي بلينکن نيز آمده است.
بنابراين به دنبال اين هستند تا قبل از اينکه قطعنامه‌ اي عليه ايران صادر شود ايران شفاف سازي کند . همانطور که 3 کشور اروپايي نيز قبل از اينکه موضوع را به آژانس ارجاع بدهند سعي کردند يک اعلاميه صادر کنند و از ايران بخواهند که تکليف اين موضوع را روشن کند. لذا غربي‌ها در نهايت مي‌خواهند مساله‌ پرونده هسته ‌اي ايران را حل و فصل کنند. علتش نيز اين است که اگر بخواهند به همين صورت فشار وارد کنند اين احتمال وجود دارد که اگر روس‌ها و چيني‌ها مساله‌اي نداشته باشند ايران به پيشروي خود ادامه دهد و به نحوي نشان دهد که اگر غربي‌ها بخواهند به ايران فشار وارد کنند و بعد هم بگويند که گزينه نظامي روي ميز است ما هم مساله هسته‌ اي خود را تاجايي که بخواهيم پيش خواهيم برد.
بنابراين اروپايي‌ها و آمريکايي‌ها از اين موضوع هراس دارند و دلشان مي ‌خواهد در يک جايي مساله ايران را حل و فصل کنند. در نتيجه اگر آمريکايي‌ ها سيگنال‌هايي به ايران مي‌ دهند و پيشنهادهايي از راه ‌هاي غيرمستقيم و پيام ‌هاي محرمانه مي ‌دهند به همين جهت است.
زرگر ادامه داد: يعني به رغم همه فشارهايي که وارد مي‌ کنند بر اين نظر هستند که ايران يک سري امتيازاتي بدهد و بر اساس توافقات سابق به توافق برسند. از سوي ديگر آمريکايي ‌ها واروپايي ‌ها به اين نتيجه رسيده‌ اند که با برخي اعتراضات خدشه و صدمه‌اي به برنامه هاي ايران وارد نمي‌ شود. لذا با فشارهاي سياسي مي ‌خواهند اين پالس را به مقامات ايران بدهند که تغييراتي در حکمراني داخلي انجام دهند و معترضان را راضي کنند.
از طرفي به رغم تهديدها و تحريم ‌ها غربي‌ها در اين مسير حرکت مي‌ کنند و مساله هسته‌اي براي‌شان در اولويت است که مهر خاتمه ‌اي به اين مساله بزنند. البته نبايد اين نکته مهم را نيز از قلم انداخت که اروپايي‌ها نمي ‌توانند بدون آمريکايي ‌ها سياست مستقلي در مورد احياي برجام داشته باشند. پس از خروج يک جانبه آمريکا از برجام اروپايي ‌ها خيلي دلشان مي ‌خواست که يک رويکرد مستقلي را در پيش بگيرند، به نحوي با ايران کنار بيايند و دريچه‌ اي به مسائل بازرگاني و اقتصادي باز کنند. ولي در عين حال نتوانستند هيچ کاري انجام دهند چرا که آمريکا حاضر نبود که با اروپايي ‌ها همگام شود ولي اگر آمريکا امروز تصميم داشته باشد که بخواهد مساله‌ هسته‌ اي را با ايران حل و فصل کند طبيعتا اروپايي‌ها حرفي براي گفتن ندارند و آنها نيز همگام با آمريکا پيش خواهند آمد و مساله ايران را حل و فصل خواهند کرد. لذا اروپا در مساله هسته‌ اي ايران از خود استقلال راي ندارد.
اين تحليل را تقريبا مي توان در صحبت هاي بسياري از تحليلگران ديگر نيز ديد. تحليلي که مشخصا منطبق با آخرين صحبت هاي وزير خارجه آمريکا در خصوص ايران است و به نحوي ساير صحبت ها در قبال برجام و مذاکره را تا حدود زيادي محو کرده است. از سوي ديگر اين باور نيز وجود دارد که آمريکا مشخصا در اين مقطع زماني به مذاکره مستقيم نه نخواهد گفت و تلاش مي کند تا با استفاده از ابزارهاي مختلف ايران را به اين سمت سوق دهد زيرا مشخصا در چنين وضعيتي بهتر مي تواند به خواسته هاي خود برسد و ساير اختلافات را نيز به حداقل برساند.
امري که تحليلگران بر اين بار هستند که دير يا زود بايد رقم بخورد در غير اين صورت باز هم تنش ها از محلي ديگر بيرون خواهد زد.