آن سوی «مغایرت» ۴۰۰ همتی بودجه

لایحه بودجه ۱۴۰۲ در حالی در مجلس چکش‌کاری می‌شود که موضوع تغییر سقف بودجه بازهم باعث اختلاف‌نظر مسئولان پاستور و بهارستان‌نشینان شده است، چه آنکه به رسم منازعه قدیمی، دولت همواره از تغییر ارقام لایحه بودجه گلایه می‌کند و در مقابل نمایندگان مجلس آن را اجتناب‌ناپذیر می‌دانند، البته طبق قانون، تغییر لایحه دولت نباید به گونه‌ای باشد که ماهیت آن را تغییر دهد، در غیر این صورت با استناد به قانون اساسی، مورد ایراد شورای نگهبان قرار می‌گیرد. غالباً رئیس سازمان برنامه و بودجه به عنوان نماینده اصلی دولت در جلسات بررسی لایحه بودجه در صحن علنی مجلس حضور می‌یابد تا از لایحه ارسالی دفاع کند، البته مسئولان بخش‌های مختلف نیز به فراخور بحث امکان حضور و صحبت در فرایند بررسی بودجه را دارند. سیدمسعود میرکاظمی روز‌های پایانی بهمن‌ماه در حاشیه یکی از جلسات کمیسیون تلفیق لایحه بودجه۱۴۰۲ ابراز امیدواری کرده بود «تغییراتی در مصارف بودجه نباشد.» معنی دیگر این سخن آن است که نمایندگان مجلس، به دلیل تقاضا‌های منطقه‌ای و بعضاً محلی، بودجه را دستکاری و مصارف را دستکاری نکنند. به رغم تلاش دولت و مجلس برای بررسی کم‌حاشیه سند دخل و خرج کشور، روز گذشته اختلاف نظری منتشر و البته با توضیحات تکمیلی نماینده دولت برطرف شد. ابتدا به نقل از رئیس سازمان برنامه و بودجه مطرح شد که «مجلس از صبح ۴۰۰ هزارمیلیارد تومان مغایرت تصویب کرده است.» محمدباقر قالیباف که اداره نشست علنی نوبت صبح روز سه شنبه مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت، در واکنش به اظهارات سیدمسعود میرکاظمی گفت: «شما اشاره کردید که مجلس از صبح ۴۰۰ هزارمیلیارد تومان مغایرت تصویب کرده است و من سؤال می‌کنم آیا مجلس چنین کاری کرده است؟ در کمیسیون تلفیق نیز چنین اتفاقی رخ نداده است، در حالی که شما نامه‌ای به آقای رئیس‌جمهور نوشته‌اید و این نامه به من منتقل شده است و من نیز پاسخی تنظیم کرده‌ام و آن را ارسال خواهم کرد و آن جدولی که داده‌اید، آن جدول نیز این عدد نیست»، البته رئیس قوه مقننه به این نکته نیز اشاره کرد که «ما نمی‌خواهیم این مسائل را در اینجا بحث کنیم، اما، چون مردم از بیرون مذاکرات را می‌شنوند، احساس می‌کنند ما به موضوعات توجه نداریم، ولی ما می‌دانیم که اگر سقف بودجه بالا برود، تورم ایجاد شده و ناترازی به وجود می‌آید و قطعاً ما متوجه این هستیم و به همین دلیل است که پیشنهادات توسط نمایندگان مطرح نمی‌شود و همکاران از طرح پیشنهادات انصراف می‌دهند.»
مسعود میرکاظمی نوبت عصر جلسه علنی مجلس نسبت به برداشت از اظهاراتش توضیح ارائه کرد و گفت: «از آنجا که رسانه‌ها از عنوان ناترازی استفاده کرده‌اند، باید تأکید کنم مغایرت با ناترازی بسیار متفاوت است، لذا باید بگویم که رسانه‌ها بدانند عدد مذکور مغایرت با لایحه داشته است نه ناترازی. همچنین در جریان بررسی بندی از تبصره ۱۶ درباره اینکه بانک‌های دولتی مجاز شدند در سال آینده ۵۰ هزارمیلیارد تومان اوراق مالی با سررسید پنج سال با ضمانت اصل و سود توسط دولت منتشر کنند، تأکید کردم ما هر روز تغییرات لایحه را ثبت می‌کنیم و چند روز یک بار هم گزارش می‌دهیم، ضمن آنکه من نگفتم ناترازی، بلکه گفتم «مغایرت با لایحه» را هر روز ثبت می‌کنیم و حتی اگر رئیس مجلس اجازه دهد، می‌توانیم منتشر کنیم تا در اختیار نمایندگان قرار گیرد، بنابراین لازم به تأکید است عددی که من اشاره کردم ۴۴۳ همت مغایرت با لایحه دولت است و کلمه ناترازی را به کار نبردم.»
اختلاف نظر‌های دولت و مجلس در حالی است که غالباً قوه مجریه اقدام به بیش‌برآورد در درآمد و کم‌برآورد در هزینه می‌کند. مثلاً اگر درآمد مالیاتی دولت در سال جاری حدود ۴۳۰ همت باشد، دولت در بودجه سال بعدی آن را ۴۵۰ همت در نظر می‌گیرد. از این جهت نمایندگان آن را بیش‌برآورد تلقی کرده‌اند که امکان وصول ندارد و منجر به کسری بودجه می‌شود، بنابراین عمر چنین اختلاف نظر‌هایی احتمالاً به درازی عمر بررسی بودجه سنواتی است.