روزنامه وطن امروز
1401/12/15
تفاهم در چارچوب راهبرد مجلس
گروه سیاست‌خارجی: پایان سفر 2 روزه گروسی به تهران با حواشی‌ای درباره توافق در برخی امور فنی هسته‌ای همراه بود. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به خبرهایی مبنی بر افزایش سطح بازرسی بویژه دسترسی به افراد، این موضوع را رد کرد و تنها بر افزایش بازرسی‌های درباره روند غنی‌سازی 60 درصد در فردو تاکید کرد. به نظر می‌رسد در سفر گروسی ۲ طرف به یک چارچوب همکاری برای بازتعریف همکاری‌های فنی دست یافته‌اند اما در عین حال محمد اسلامی تاکید کرده است همکاری‌ها فقط در محدوده پادمان ادامه پیدا می‌کند. رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از 2 دور ملاقات و مذاکرات فشرده در یک نشست خبری مشترک شرکت کردند. محمد اسلامی در نشست خبری مشترک با رافائل گروسی گفت: آنچه برای ما حائز اهمیت است اینکه بتوانیم به صورت اطمینان‌بخش با پرهیز از ورود دادن و نفوذ دادن عناصر و عواملی که نیت و هدف آنها بر هم زدن یک روابط عادی و حرفهای است، مسائل را حل و فصل کنیم، به گونه‌ای که این شیوه تعامل پایدار بماند و همواره آژانس بتواند وظایفش را در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران در چارچوب ضوابط پادمان پابرجا و اطمینان‌بخش نگه دارد. اسلامی درباره احتمال صدور قطعنامه علیه ایران در نشست بعدی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و عکس‌العمل ایران هم گفت: جمهوری اسلامی ایران برای پیشبرد اهداف توسعه خود که واضح و روشن است، مصمم بوده و منافع ملی و امنیت خودش را با هیچ چیز جابه‌جا نمی‌کند. اگر قرار باشد قطعنامه‌ای صادر شود، حتما مراجع ذی‌ربط تصمیم‌گیری می‌کنند و ما طبق تصمیمات عمل خواهیم کرد. وی ادامه داد: نکته‌ای که بین من و آقای گروسی در این مقطع وجود دارد، این است که آنچه را در چارچوب پادمان است، برای اطمینان‌بخشی به آژانس دقیقا اجرا کنیم و به آن پایبند بودیم و خواهیم بود و اجازه نمی‌دهیم عناصر و عواملی یا نوعا اقداماتی، این انطباق با ضوابط را زیر سوال ببرد. رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین به فشار 3 کشور اروپایی عضو برجام به ایران در شورای حکام اشاره کرد و افزود: ۳ کشور اروپایی به طور ویژه و کسانی که با آنها همکاری می‌کنند، بر تعهدات برجامی تمرکز می‌کنند اما این تعهدات صفحه مقابل دارد که تعهدات طرف مقابل است. نمی‌توانند وقتی به تعهدات‌شان عمل نمی‌کنند، به ما و آژانس فشار بیاورند ما به تعهدات‌مان عمل کنیم. به همین دلیل برای گام‌های اطمینان‌بخش با آقای گروسی تفاهم کردیم که در چارچوب پادمان روابط خودمان را تنظیم کنیم. این باعث میشود مادامی که آنها به تعهدات‌شان بازنگشته‌اند، آژانس به این شکل از عملکرد ما اطمینان داشته باشد. این نکته حائز اهمیتی است که مورد توافق ما قرار گرفت. از سویی گروسی بعد از پایان سفر به تهران، یک نشست خبری در وین برگزار کرد که به گفته بسیاری از تحلیلگران نشان از یک توافق ضمنی و مثبت بین ایران و آژانس بود. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شامگاه شنبه پس از بازگشت از تهران در فرودگاه وین گفت: با ایران توافق کردیم اجازه دسترسی به اطلاعات و مکان‌ها به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده شود. وی افزود: نشست‌های فنی با طرف ایرانی بزودی برگزار خواهد شد و برخی تجهیزات نظارتی در ایران بزودی راه‌اندازی میشود. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اضافه کرد: سایت فردو به بازرسی بیشتر نیاز دارد و ما شدت بازرسی در آنجا را افزایش خواهیم داد. بازرسی‌ها از سایت فردو 50 درصد افزایش خواهد داشت که پیشرفت بسیار مهمی از نظر شفافیت به شمار می‌آید و تجهیزات نظارتی فعالیت‌های هسته‌ای در تعدادی از اماکن دوباره نصب میشود. گروسی گفت: تلاش خواهیم کرد در سریع‌ترین زمان ممکن تحقیقات درباره ذرات هسته‌ای پیدا شده در سایت‌های اعلام نشده انجام شود. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اضافه کرد: چیزی که مهم بوده این است که ما روی بازرسی‌ها، دسترسی به افراد و دسترسی به مواد بخصوص توافق کردیم که این یک تغییر است.گروسی درباره پیدا شدن ذرات اورانیوم 84 درصد غنی‌شده هم گفت: توجه به این نکته مهم است که هیچ تولید یا انباشتن اورانیوم غنی‌شده در این سطح وجود نداشته است. این بسیار مهم است و مردم نباید گمراه شوند. وی افزود: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک روندی با ایران خواهد داشت و این زمانبر خواهد بود. مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اضافه کرد: من معتقدم یک پیشرفت قابل توجه، حداقل از نظر گفت‌وگوی من با دولت ایران ثبت شده است. فکر می‌کنم شنیده شدم و امیدوارم بزودی نتایج را ببینیم. خواهیم دید. در این میان، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این صحبت‌ها در گفت‌وگویی اعلام کرد ایران هیچ چیز غیر از قاعده قانونی به آژانس ارائه نکرده است. بهروز کمالوندی درباره برخی ادعاها پیرامون اعطای دسترسی به افراد در گفت‌وگوهای ایران و آژانس گفت: در طول ۲ روزی که آقای گروسی و هیات همراه در ایران بودند، هیچگاه بحث دسترسی به افراد مطرح نشد و هیچ متنی هم حاکی از این موضوع نوشته نشده است. وی ادامه داد: البته حتی اگر چنین درخواستی مطرح می‌شد، به طور قطع ما با آن مخالفت می‌کردیم. سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره نصب دوربین‌های جدید در تاسیسات هسته‌ای نیز تاکید کرد: درباره نصب دوربین‌ها صحبت یا توافقی انجام نشده است. وی درباره ادعای افزایش ۵۰ درصدی بازرسی‌های آژانس از مکان‌های هسته‌ای ایران هم گفت: از آنجا که برای نخستین‌بار در مجتمع فردو غنی‌سازی ۶۰ درصد آغاز شده بود، بر اساس رویکرد پادمانی بازرسی‌ها باید افزایش می‌یافت، چرا که اصولا با افزایش سطح غنی‌سازی یا ورود مواد حساس‌تر به موسسه، میزان بازرسی‌ها با توافق طرفین افزایش می‌یابد. کمالوندی تاکید کرد: بر همین مبنا تعداد بازرسی‌های فردو پیش‌تر ۸ مورد بوده که با توجه به سطح غنی‌سازی بالاتر، به ۱۱ مورد افزایش یافته است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین در واکنش به برخی اخبار مبنی بر توافق با آژانس برای دسترسی به 3 مکان ادعایی بر اساس میزان درخواست آژانس گفت: هیچ بحثی درباره میزان دسترسی بدون محدودیت به 3 مکان ادعایی مطرح نشده است و با توجه به دسترسی قبلی به این مکان‌ها اصولا لزومی به دسترسی بیشتر دیده نمی‌شود و آژانس نیز تاکنون چنین درخواستی نداشته است. وی درباره دسترسی به نقشه جامع هسته‌ای کشور هم گفت: آنچه مهندس اسلامی در طول مذاکرات یک نسخه از آن را تحویل طرف مقابل داد، چارچوب برنامه ملی همکاری‌های فنی (سی‌پی‌اف) بود که نوع همکاری‌های آژانس و ایران در حوزه‌های کمک‌های فنی و توسعه‌ای را مشخص می‌کند. این چارچوب، بر اساس برنامه جامع ۲۰ ساله هسته‌ای تهیه شده است. کمالوندی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا این تفاهمات مغایر قانون راهبردی مجلس شورای اسلامی است؟ گفت: این تفاهمات هیچ گونه مغایرتی با قانون راهبردی مجلس ندارد و کاملا در راستای این قانون دنبال خواهد شد. این صحبت‌ها در راستای همان بخش‌های بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود. در این بیانیه آمده سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره موارد زیر به توافق رسیدند: تعاملات بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران با روحیه همکاری و با رعایت کامل صلاحیت‌های آژانس و حقوق و تعهدات جمهوری اسلامی ایران بر اساس موافقتنامه‌های جامع پادمانی صورت خواهد گرفت. درباره مسائل پادمانی باقیمانده مربوط به ۳ مکان، ایران آمادگی خود را برای ادامه همکاری و ارائه اطلاعات و دسترسی بیشتر به منظور رسیدگی به مسائل پادمانی باقیمانده اعلام کرد. ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد چنانچه مقتضی باشد، فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند. روش اجرای آن طی یک نشست فنی که بزودی در تهران برگزار میشود، میان ۲ طرف مورد توافق قرار خواهد گرفت. البته صحبت‌های اخیر گروسی در ایران مبنی بر غیر قانونی بودن حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران به مذاق اسرائیلی‌ها بویژه نتانیاهو خوش نیامد. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که از حرفهای مدیرکل آرژانتینی آژانس نگران شده است، اعلام کرد برای مقابله با پرونده صلح‌آمیز هسته‌ای ایران هر کاری خواهد کرد. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی دیروز به اظهارات مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که گفت «هر گونه حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای غیرقانونی است» واکنش نشان داد. به گزارش رویترز، گروسی این اظهار نظر را در پاسخ به سوال یک خبرنگار درباره تهدیدهای رژیم موقت صهیونیستی و آمریکا برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران در صورتی که «دیپلماسی برای ممانعت از دستیابی ایران به بمب اتم به بن‌بست بخورد» بیان کرد. طبق این گزارش، بنیامین نتانیاهو دیروز در اظهاراتی تلویزیونی به کابینه خود گفت: «رافائل گروسی فردی شایسته است که اظهارات نامناسبی را بیان کرد». وی افزود: «خارج از چه قانونی؟ آیا برای ایران که آشکارا خواستار نابودی ما است، جایز است ابزار کشتار برای نابودی ما را سازماندهی کند؟ آیا ما از دفاع از خود منع شده‌ایم؟ بدیهی است مجاز به انجام این کار هستیم».