اولین گزارش وزارت بهداشت از مسمومیت‌ها

نتایج بررسی‌ها و جمع‌بندی کمیته علمی وزارت بهداشت در زمینه بروز مسمومیت‌ها در دانش‌آموزان اعلام شد. بر اساس این گزارش ماجرای مسمومیت‌های سریالی در مدارس دخترانه دارای چند بخش است؛ بخشی از دانش‌آموزان با یک ماده محرک تحریک‌کننده که عمدتاً استنشاقی است، مواجهه پیدا کردند. یک بخش دیگر مربوط به دانش‌آموزانی است که در کنار دانش‌آموزانی بودند که با ماده محرک مواجهه داشتند و اضطراب و نگرانی به آن‌ها منتقل شده است. بخش سوم هم مربوط به کسانی است که اصلاً در مدرسه‌ای که ماده محرک با تعدادی از دانش‌آموزان تماس پیدا کرده حضور نداشتند، اما در معرض اخبار این موضوع قرار گرفته و عوارض‌شان ناشی از آثار روحی روانی بوده است. بنا به تأکید معاون درمان از نظر پزشکی این مواد محرک معمولاً با آب شسته می‌شوند. طبق اطلاعیه وزارت کشور نیز تا این لحظه وجود مواد سمی و خطرناک در هیچ یک از دانش‌آموزان مراجعه‌کننده به مراکز درمانی یافت نشده است. همچنین در آزمایش‌های انجام شده درکمتر از ۵ درصد مراجعان مواد محرکی یافت شده که منجر به بدحالی دانش‌آموزان و بروز علایمی شده و بیش از ۹۰ درصد ابراز ناراحتی دانش‌آموزان ناشی از اضطراب و نگرانی‌های ایجاد شده در فضای کلاس و مدرسه بوده است.
دکتر سعید کریمی، معاون وزیر بهداشت درباره بررسی‌های وزارت بهداشت در خصوص بروز مسمومیت‌هایی در برخی مدارس، گفت: «به دنبال دستور وزیر بهداشت مبنی بر تشکیل کمیته علمی و بررسی مسمومیت‌هایی که در مدارس ایجاد شد، بلافاصله کمیته‌ای با بیش از ۳۰ نفر از بهترین دانشمندان مرتبط با این موضوع اعم از متخصصان ریه، سم‌شناسی، میکروب‌شناسی، عفونی، روانپزشک و بهداشت محیط تشکیل دادیم و این کمیته چند جلسه برگزار کرده است. گزارش‌های استان‌های مختلف در این کمیته بررسی شده و خود اعضا حضور میدانی پیدا کردند و به استان‌های مختلف رفتند و بیماران را شخصاً ویزیت و مدارک را بررسی کرده‌اند».
موضوعی چند بخشی
به گفته کریمی این قضیه دارای چند بخش است؛ بخشی از دانش‌آموزان با یک ماده محرک تحریک‌کننده که عمدتاً استنشاقی است، مواجهه پیدا کردند. این بخش قسمتی از مجموعه بچه‌هایی است که به اورژانس فرستاده شده‌اند.


یک بخش دیگر مربوط به دانش‌آموزانی است که در کنار دانش‌آموزانی بودند که با ماده محرک مواجهه داشتند و اضطراب و نگرانی به آن‌ها منتقل شده است. بخش سوم هم مربوط به کسانی است که اصلاً در آن مدرسه‌ای که ماده محرک با تعدادی از دانش‌آموزان تماس پیدا کرده، نبودند، اما در اخبار این موضوع را خواندند و عوارض‌شان ناشی از آثار روحی روانی بوده که بر آن‌ها گذاشته شده است.
کریمی ادامه داد: «دانش‌آموزانی که در معرض این ماده محرک قرار گرفتند، عمدتاً ابراز می‌کنند که ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بعد از استشمام یک «بو» که این بو متفاوت است و بو‌های مختلفی مطرح شده است، دچار علایم تحریکی تنفسی مانند سوزش گلو، سرفه، تنگی نفس و علایم اشک‌ریزش شدند و به دنبال این علایم تحریکی دیگر مانند دل‌درد، ضعف و بی‌حالی و در برخی از این بچه‌ها و افرادی که در معرض این ماده محرک بوده‌اند، بی‌حسی اندام‌ها بوده است که این‌ها علایم مواد محرک است».
گاز‌های خطرناک، جنگی و کشنده در کار نیست
طبق تأکید معاون درمان موادی که بچه‌ها با آن تماس پیدا کردند، اصلاً از نوع گاز‌های خطرناک، جنگی و کشنده نبوده است و تا به امروز خدا را شکر موردی از فوت نداشته‌ایم. همچنین علایم جسمی جدی و پایدار و نیازمند بستری طولانی در بیمارستان نداشتیم. عمده این بچه‌ها، بعد از مراجعه به مراکز درمانی، زیر شش ساعت درمان و مرخص شدند. البته تعدادی از بچه‌ها که به بیماری‌های زمینه‌ای مانند آسم مبتلا بودند یا سابقه تشنج داشتند، به بستری بیشتری نیاز داشتند.
به گفته کریمی ماده محرک که استنشاقی است، خودش حالت گازی دارد، اما لزوماً آن ماده اصلی ممکن است گاز نباشد، بلکه می‌تواند یک ماده جامد باشد؛ به صورت پودر یا خمیر یا حتی مایع باشد که وقتی روی شوفاژ یا بخاری ریخته می‌شود یا در اثر حرارت محیط می‌تواند تبخیر شود و بعد علایم تحریکی را ایجاد کند.
به گفته وی از نظر پزشکی این مواد محرک معمولاً با آب شسته می‌شوند؛ بنابراین اگر بچه‌ای علایم را داشت، بهتر است لباس‌ها عوض و شست و شو شوند و مایعات بنوشد. معمولاً بعد از چند ساعت علایم برطرف می‌شود و اگر نیاز به اقدامات بیشتر داشته باشند، در بیمارستان درمان انجام می‌شود
کریمی تأکید کرد: «معمولاً مواد محرک عوارض طولانی مدت ندارند و زودگذر هستند و به قصد ایجاد آسیب‌های پایدار استفاده نمی‌شوند.»
۹۰ درصد عوارض اضطرابی
وزارت کشور نیز در بیانیه‌ای درباره مسائل پیش‌آمده در برخی از مدارس کشور تأکید کرد: بنا بر گزارش‌های واصله تاکنون در ۲۵۰ کلاس از مدارس سراسر کشور، تعداد محدودی از دانش‌آموزان ابراز احساس عوارض و ناراحتی کرده‌اند.
خوشبختانه تا این لحظه وجود مواد سمی و خطرناک در هیچ‌یک از دانش‌آموزان مراجعه‌کننده به مراکز درمانی یافت نشده است.
طبق این بیانیه در آزمایش‌های انجام شده درکمتر از ۵ درصد مراجعان مواد محرکی یافت شده که منجر به بدحالی دانش‌آموزان و بروز علایمی شده است که خوشبختانه هیچ‌کدام منجر به مخاطرات و عوارض پایدار برای فرزندان‌مان نشده است، این می‌تواند یک اقدام عامدانه و جنایتکارانه باشد و تحقیقات در این زمینه توسط دستگاه‌های اطلاعاتی و انتظامی ادامه دارد.