آینده مبهم قانون تعرفه‌گذاری پرستاران
مدت‌ها بود ماجرای تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری خبر اول اخبار حوزه سلامت بود. پرستاران بر این موضوع تاکید داشتند که چرا خدماتی که آنها به‌صورت مداوم در بیمارستان‌ها ارائه می‌دهند، تعرفه درستی ندارد.
این ماجرا وقتی با اعتراض‌های بیشتر جامعه پرستاری همراه شد که تعرفه‌گذاری خدمات پزشکان اعلام شد و قیمت‌گذاری خدمات پزشکی و پرستاری از هم فاصله بیشتری گرفت. این ماجرا سبب شد طرح تعرفه‌گذاری پرستاران که سال‌ها بود در مجلس شورای اسلامی مطرح شده و به تصویب رسیده بود، پس از سال‌ها در دستور کار دولت جدید قرار بگیرد. طرح اجرایی شد، اما در حال حاضر، امین کوهساریان بر این باور است که اجرای این قانون با چالش‌هایی روبه‌رو شده است.
او به «شهروند» می‌گوید: «پرستاران از اجرای اولیه قانون تعرفه‌گذاری راضی نبودند و اخبار این عدم‌رضایت به هیأت مدیره شورای‌عالی نظام پرستاری رسید و قرار شد این ماجرا دوباره مورد واکاوای قرار بگیرد.»
کوهساریان با بیان اینکه برای اجرای درست قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری زمان لازم است تا برخی اصلاحات در مسیر اجرایی‌شدن صورت بگیرد، تاکید می‌کند: «روند اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری با این روش فعلی، حرکت زیرساخت‌سازی و اصلاحات را بسیار کُند کرده و این انتقاد به قسمت‌های مرتبط وزارت بهداشت وارد است که باید در این زمینه سرعت عمل بیشتری برای مراکز فراهم کنند. البته پرستاران و مسئولان پرستاری نیز باید بر روش درست ثبت موارد مرتبط دقت و اهتمام لازم را داشته باشند.»
تعرفه‌گذاری نیاز به برنامه‌ریزی بیشتر داردماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت، با اشاره به تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری توضیح می‌دهد: «از اول فروردین‌ماه سال 1401 قرار شد تعرفه پرستاران محاسبه و واریز شود، منتها، چون سال اول اجراست، نیاز به زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دارد.»
او اشاره می‌کند: «از اول فروردین امسال قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در کشور اجرایی شد. البته مصوبه قانونی برای سال ۱۳۸۶ بود، ولی دولت سیزدهم آن را به شکل رسمی و جدی عملیاتی کرد. اعتبار و ردیف خاصی در بودجه ۱۴۰۱ دیده شد و ما از اول فروردین‌ماه پرداخت را آغاز کردیم. منتها، چون سال اول اجراست نیاز به زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دارد. به علاوه اینکه اولین تجربه و تجربه منحصربه‌فردی است، ما می‌دانیم پول دریافتی‌مان همیشه با تاخیر انجام می‌شود، پرداختی همکاران آبان‌ماه صورت گرفت، علی‌الحساب حداقل سه ماه، منتها برخی از دانشگاه‌ها اندکی بیشتر یا کمتر آن را پرداخت کردند. به خاطر اینکه این کار تسهیل شود، باید نرم‌افزاری در آن بنویسیم که در حال طراحی و اتمام است. ما در آن مقطع چاره‌ای نداشتیم که بخشی از اعتبار مربوط به تعرفه‌گذاری را به شکل علی‌الحساب پرداخت کنیم و مبنایش هم بر این بود که همکاران ما در سه ماه قبلش چه مبلغی گرفته بودند که با مدل قبلی ضرب در یک ضریب افزایشی کردیم و پرداخت شد.»
دکتر عبادی تاکید می‌کند: «امسال چون سال اول اجرا بود، فقط یک ردیف معادل ۵هزار میلیارد تومان در ردیف‌های وزارت بهداشت آمد، ولی به‌طور کلی مدل پرداخت تعرفه‌های گروه پزشکی باید در سرانه سلامت ایرانیان بیاید و امیدواریم امسال این ماجرا به طور کامل حل‌وفصل شود.»
تعرفه‌گذاری به درستی اجرا نشدمحمدرضا شریفی‌مقدم، رئیس خانه پرستار، بر این موضوع تاکید دارد که به نظر ما تعرفه‌گذاری شروع نشد که بخواهد متوقف شود.
او توضیح می‌دهد: «این قانون مصوب سال 1386 مجلس شورای اسلامی بود، یعنی باید در دولت‌های قبلی انجام می‌شد، اما هیچ کدام آن را اجرایی نکردند، ولی با روی کار آمدن رئیس دولت سیزدهم اجرای قانون تعرفه‌گذاری پرستاران به اجرا درآمد.»
رئیس خانه پرستار با اشاره به اینکه اجرای این قانون با اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پزشکی کاملا متفاوت است، تاکید می‌کند: «اینکه خدمات پزشکی نسبت به خدمات پرستاری قیمت بیشتری دارد، موضوعی است که بر کسی پوشیده نیست، حتی در خدمات مشابه مانند رادیولوژی و دیالیز یا قرار دادن لوله معده و بخیه‌کردن یا خدماتی که ممکن است یک پزشک یا پرستار یا هر دو بتوانند آن را انجام دهند، قیمت خدمات متفاوت است، آن هم به خاطر میزان تحصیلات پزشک است.»
او به موضوع مهم دیگری اشاره می‌کند و می‌گوید: «در تعیین تعرفه‌گذاری میزان خطر خدمات ارائه‌شده برای بیمار و خود فردی که این خدمات را ارائه می‌دهد، محاسبه می‌شود و در واقع این موضوع که خدمت ارائه‌شده چقدر ضریب اصطکاک دارد، مورد توجه قرار می‌گیرد.»
در قانون تعرفه‌گذاری پرستاران ضریب k در عدد 14هزار و 900 تومان ضرب می‌شود. در بخش پرستاری بیش از 600 خدمت احصا شده که در این فرمول قرار می‌گیرد و براساس خدماتی که فرد انجام می‌دهد، باید به او پرداخت شود. اما نکته اینجاست که هیچ کدام از این موارد در حال حاضر اجرایی نشده و تعرفه‌گذاری در همان چند دانشگاهی که برای پرستاران پرداخت شد، براساس تخت بوده، به این معنا که تمامی کارهای پرستاران فارغ از خدماتی که ارائه می‌کنند، محاسبه شده و این به ضرر پرستاران است. در واقع اجرای درستی از این قانون را شاهد نبوده‌ایم و باید منتظر باشیم و ببینیم در بودجه سال آینده چه مبالغی برای اجرای این قانون در نظر گرفته می‌شود.
هزینه‌ای که برای پرستار هزینه نمیشوددکتر فرشید الازمنی نوده، معاون اجرایی نظام پرستاری تهران، به «شهروند» توضیح می‌دهد: «پرستاران در بیمارستان کار سرم‌تراپی، نوار قلب، سونداژ بیمار، پانسمان، بخیه و مراقبت‌های دیگر را انجام می‌دهند، اما چنین کارهایی به اسم پزشک محاسبه و هزینه آن به این افراد داده می‌شود که این اقدام از نظر عرفی و شرعی درست نیست.»
او با بیان اینکه طرح تعرفه خدمات پرستاری اگر به‌درستی اجرا شود، به نفع پرستار، بیمار، خانواده و سیستم‌های درمانی است، ادامه می‌دهد: «دریافتی پرستاران نسبت به رده‌های هم‌سطح خودشان در ادارات با توجه به حجم کاری و فشار کرونا تناسب و سنخیتی ندارد.»
قانون تعرفه‌گذاری پرستاران اجرایی نشده استمحمد میرزابیگی، رئیس نظام پرستاری کشور، درخصوص تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری می‌گوید: «عملیاتی‌کردن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری یکی از اقداماتی بود که با ورود مقام معظم رهبری و پیگیری‌های صورت‌گرفته، انجام شد. آیین‌نامه‌ها و تعریف K پرستاری، ارزش نسبی خدمات و تعریف بسته‌های خدمتی پرستاری انجام شد. K پرستاری برابر با سایر گروه‌های پروانه‌دار است که امسال ۱۴۹۵۰ تومان بود. ارزش نسبی مبتنی بر این K در بخش‌های بالینی و بستری طبق قانون، بسته خدمتی است. ارزش نسبی در بخش‌های ستاره‌دار مانند بخش‌های دیالیز، آنژیوگرافی، شیمی‌درمانی و… به صورت تخت_بیمار است و در بخش‌های سرپایی به‌صورت موردی و به‌ازای هر خدمت است. این امر در آیین‌نامه‌ها آمد و دستورالعمل‌ها به بیمارستان‌ها صادر شد که شامل دستورالعمل رسیدگی به اسناد، دستورالعمل ثبت خدمات پرستاری در HIS بیمارستانی و دستورالعمل بازتوزیع بود.»
او تاکید می‌کند: «این دستورالعمل‌ها با همکاری بیمه‌ها تدوین و از تیرماه ابلاغ شد، اما نقد جامعه پرستاری این است که چرا ثبت خدمات پرستاری درHIS های بیمارستانی که کاری ساده است، تاکنون در هیچ‌کدام از بیمارستان‌های دانشگاهی عملی نشده است؟ اگر کمیته نظارتی تشکیل می‌شد یا این کار برون‌سپاری شده بود، حتما کار تمام شده بود. چندین بار به وزارت بهداشت این گلایه را کردیم و حتی گفتیم برای تقویتHIS ها کمک‌شان می‌کنیم، اما اتفاقی نیفتاد. آیا همان عزم ۱۵ساله که برای نهایی‌نشدن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری وجود داشت، اکنون این مشکل را سبب شده است؟ اکنون چرا دستورالعمل‌های ابلاغی اجرا نمی‌شود؟ این چه عزمی است که قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری حتی با دیده‌شدن اعتبارات بازهم درست اجرا نمی‌شود؟»
او ادامه می‌دهد: «در مقابل عزم ۱۵ ساله عدم اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری باید بگوییم که اراده‌ای وجود دارد که اگر این مشکل ۱۰۰ سال هم طول بکشد، پیگیری خواهیم کرد. بدانند جوانانی که به این حرفه آمده‌اند، کوتاه نمی‌آیند.»
