هلال احمر در صد سالگی‌اش به چه چیزهایی نیاز دارد؟
[فاطمه عسگری نیا] هلال احمر در سال 1401 به صد سالگی رسید. در طول یکصد سالی که از عمر فعالیت‌های جمعیت هلال‌احمر در کشور می‌گذرد، امدادگران، نجاتگران، مربیان، مسئولان و مدیران این جمعیت فرازوفرودهای بسیاری را در بخش‌های مختلف تجربه کرده‌اند. خیلی از آنها معتقدند در دنیای پیشرفته امروزی حتی در حوزه امدادونجات هم باید به‌روز بود و خود را به تجهیزات پیشرفته مجهز کرد تا در سریع‌ترین زمان، بیشترین کمک را به حادثه‌دیدگان کرد. افزایش ماموریت‌های جمعیت هلال‌احمر در طول این سال‌ها و حتی رخت قانون پوشیدن برخی از این ماموریت‌ها باعث شده این جمعیت یک پای ثابت مدیریت بحران باشد. به بهانه صدسالگی هلال احمر با تعدادی از پیشکسوتان جمعیت درباره نیازهای پیش‌روی سرخ و سفیدپوشان به گفت و گو نشستیم.
انگیزه برای جوان‌ها ایجاد کنیم
بیگی از پیشکسوتان هلال‌احمر در حوزه امدادونجات است. او سال‌های کاری خود را در لرستان پشت‌سر گذاشته و از همان روزهای نخست تشکیل هلال‌احمر بعد از انقلاب در این مجموعه حاضر بوده است: «زمان جنگ که نیروهای امدادی کار خود را شروع کردند، هر امدادگر یک آچار فرانسه بود. بچه‌ها در همه بخش‌ها کار می‌کردند، از امدادرسانی پشت جبهه تا پشتیبانی گردان‌ها و انتقال شهدا و حتی خاکسپاری آنها. البته فعالیت‌های داوطلبانه آنها هم حسابی دیده می‌شد و بعد‌ها هم همین بچه‌ها در جمعیت هلال‌احمر جذب شدند. اما به نظر من امروز اگر هلال‌احمر روی جذب نیروهای جوان تمرکز کرده است، باید این را هم بداند که برای جذب باید انگیزه ایجاد کند و مطمئن باشد بدون ایجاد انگیزه نمی‌تواند در ماندگاری و جذب نیروها موفق عمل کند.» او با اشاره به اقدامات موثر حمایتی اخیر جمعیت هلال‌احمر برای ساماندهی امدادگران گفت ما نیازمند افزایش این حمایت‌ها هستیم تا بتوانیم حوزه‌های امدادی را تقویت کنیم.
حفظ اعتماد
عبدالحمید جعفرزاده از پیشکسوتان مازندرانی، هم با وجود بازنشستگی همچنان در هلال‌احمر فعال است، هم ناجی دوم کشور است و هم در زمان وقوع بحران‌ها پای کار: «پیشکسوتان در تمام طول این صد سال گذشته اعتماد مردم را نسبت به هلال‌احمر جلب کرده‌اند، الان وظیفه جوانان است که هم این اعتماد را حفظ کنند و هم در جهت تقویتش بکوشند.» او در ادامه با تاکید بر ضرورت تقویت تجهیزات و امکانات امدادی جمعیت هلال‌احمر می‌گوید: «زمانی ما با بیل و کلنگ در هنگام بحران‌ها برای کمک و آواربرداری می‌رفتیم، امروز با سیستم‌های پیشرفته زنده‌یاب و تیم‌های آنست و... بنابراین باید نسبت به تقویت این امکانات اقدام کنیم تا هنگام بحران در کمترین زمان بیشترین خدمات را ارائه کنیم.»
به‌روز شویم
محمد جواد صادقیان، از مسئولان پیشکسوت امدادونجات هلال‌احمر زاهدان، معاون امداد و رئیس شعبه چابهار، حرف‌های عبدالحمید را تایید می‌کند و می‌گوید: «هر چه جلو می‌رویم، بر پیچیدگی عملیات‌های امدادونجات در زمان بحران هم افزوده می‌شود، زلزله‌ای که امروز می‌آید با زلزله 40سال گذشته از لحاظ نوع آوار و شرایط بحران فرق می‌کند، بنابراین ما چاره‌ای جز به‌روزرسانی امکانات نداریم. از طرفی باید در هلال‌احمر از ظرفیت پیشکسوتان و تجارب آنها بیشتر استفاده شود، این افراد تمام عمر خود را در عملیات‌های امدادی بودند و می‌توانند آموزش‌های خوبی را در اختیار جوان‌ها قرار دهند.» او معتقد است در تمام طول این صد سال آنچه باعث شد کارنامه این جمعیت همیشه موفق و پیروز باشد، توجه به مباحث آموزشی است: «ما همیشه نیازمند توجه به بخش‌های آموزشی در هلال‌احمر هستیم و اگر در این بخش ضعیف عمل کنیم، نمی‌توانیم انتظار کسب موفقیت در بخش‌های مختلف را داشته باشیم. برای مثال اگر به حوزه آموزش در امدادونجات خوب نپردازیم یا در حوزه آموزش کمک‌های اولیه، خوب وارد نشویم، قطعا در جذب داوطلبان هم نمی‌توانیم موفق عمل کنیم.» او آموزش را یکی از مهم‌ترین نیازهای همیشگی هلال‌احمر می‌داند و معتقد است سده دوم فعالیت‌های هلال‌احمر را باید با تمرکز بر این مهم پیش ببریم: «خیلی از چالش‌های امروز ما در زمان بحران به خاطر ضعف در برخی مسائل آموزشی است، مثلا اگر در زمان توزیع اقلام امدادی هنگام وقوع سیل و زلزله با هجوم مردم روبه‌رو هستیم، چون در حوزه آموزش به این مسأله خوب نپرداخته‌ایم تا هم تیم امدادی نحوه شناسایی مردم نیازمند واقعی را بلد باشند و هم مردم در این مواقع بدانند باید چه کنند.»
هلال احمر نیازمند تامین مالی
حیدر زائری هم از پیشکسوتان بوشهری است. او در ادامه حرف‌های همکارانش می‌گوید درست است که آموزش و جذب امدادگران و داوطلبان نیاز امروز جمعیت است، اما به عقیده من مهم‌ترین موضوع امروز هلال‌احمر تامین منابع مالی با توجه به گستردگی ماموریت‌هایش است: «امروز ماموریت‌های زیادی برعهده جمعیت هلال‌احمر گذاشته شده است، اما مطابق این ماموریت‌ها، اعتبارات کافی اختصاص نمی‌یابد. انتظاراتی که از جمعیت هلال‌احمر در زمان بحران در کشور وجود دارد، مطابق داشته‌های این جمعیت نیست. ما نیازمند تجهیز و تکمیل تجهیزات به‌روز در هلال‌احمر هستیم، اما امکان به‌روزرسانی این امکانات به‌خاطر نبود اعتبارات نیست.»
جایگاه کار داوطلبی را مشخص کنیم
فریبا شاه‌محمدی که هم از مربیان پیشکسوت جمعیت هلال‌احمر است و هم در دوره جوانی و داوطلبی مدال فلورانس را از آن خود کرده، با دوستانش هم‌عقیده است و ضمن تایید حرف‌های آنها می‌گوید نکته‌ای که باید در جمعیت هلال‌احمر امروز به آن توجه کنیم این است که اولا جایگاه کار داوطلبی را تعریف کنیم و ارتقا دهیم و دوما به مبحث آموزش بیش از پیش توجه کنیم: «ما در بخش آموزش امروز با یک چالش روبه‌رو هستیم و آن این است که بین مدرسان و امدادگران فاصله افتاده است، در واقع آنقدر به مباحث علمی توجه کرده‌ایم که از مباحث عملیاتی غافل شده‌ایم. از یک پزشک برای آموزش‌های تئوری کمک می‌گیریم، درحالی‌که امدادگران باید در صحنه آموزش ببینند. مدرسان باید مسلط به امور آموزش عملیاتی باشند وگرنه مباحث تئوری در اینترنت هم قابل جست و جو است و این انگیزه بچه‌ها را برای شرکت در دوره‌های آموزشی کم می‌کند.»
او در ادامه با تاکید بر ضرورت بهره‌گیری از راهکارهای فناورانه برای جذب جوانان در بخش‌های مختلف هلال‌احمر می‌گوید: «تنها راه جذب، پرداخت حقوق نیست، گاه با امتیازهای معنوی هم می‌توان این کار را انجام داد. ما باید فرهنگ کار داوطلبانه را بین داوطلبان رواج دهیم و امتیازات ویژه‌ای را برای امدادگران در نظر بگیریم، نمی‌توان انتظار داشت یک داوطلب که دلبخواه فعالیت انجام می‌دهد با امدادگری که موظف به شیفت‌داری است، یکسان باشند و هر دو را داوطلب نامید.»
افسانه چهره‌آزاد
فرصت همراهی
طرح «با مهر تا مهر» بهانه‌ای شد برای اینکه در سال 1398 پای «افسانه چهره‌آزاد»، بازیگر سینما و تلویزیون، به مناطق سیل‌زده باز شود و همراهی‌اش را با جمعیت آغاز کند. این بازیگر که حالا دیگر نامش در میان داوطلبان جمعیت به چشم می‌خورد، می‌گوید:«در باغ کتاب بچه‌ها را می‌دیدم که با ذوق و محبت برای کودکان مناطق سیل‌زده خرید می‌کردند و آن را به غرفه هلال‌احمر می‌سپردند. همانجا بود که تصمیم گرفتم خودم هم به مناطق سیل‌زده سر بزنم و هدایایی را که برای بچه‌ها خریده‌ام، به دستشان برسانم.» از آغاز فراخوان‌ها تا رسیدن روز موعود مدت کوتاهی می‌گذشت. آق‌قلا مقصدی بود که این بازیگر برای همراهی با هلال‌احمر انتخاب کرده بود. او می‌گوید: «شاید خودم هم می‌توانستم به صورت شخصی به این مناطق بروم و از آنجا بازدید کنم. اما فکر کردم هلال‌احمر به دلیل وظیفه ذاتی که دارد، می‌تواند فرصت بهتری برای این کار فراهم کند. این ارگان از زمان وقوع سیل در مناطق سیل‌زده حضور داشت و با شرایط منطقه به خوبی آشنا بود. از طرفی می‌دانست که امکانات و لوازم اهدا شده باید به دست چه کسانی و در کجا برسد.»
شهرزاد کمال‌زاده
مشوق مردم هستیم
علاقه به مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی «شهرزاد کمال‌زاده» را به عضویت داوطلبانه در هلال‌احمر کشانده است. فعالیت در فضای مجازی برای جلب کمک‌های مردمی در حوادث و حضور در طرح نذر آب از جمله همراهی‌های او با هلال‌احمر است. جلب مشارکت‌های مردمی برای اهدای خون هم از دیگر حوزه‌هایی است که شهرزاد کمال‌زاده به آن پا گذاشته است. او می‌گوید: «مردم معمولا از دوستان و اطرافیان خود الگو می‌گیرند. وقتی فردی در حوزه‌های عام‌المنفعه و بشردوستانه اقدامی انجام می‌دهد، می‌تواند تاثیر بیشتری روی اطرافیانش داشته باشد. در این میان هنرمندان و چهره‌هایی که در فضای مجازی دنبال‌کنندگان بیشتری دارند، طبعا می‌توانند روی تعداد بیشتری از افراد تاثیرگذار باشند، برای همین من شرکت در فعالیت‌های بشردوستانه و صحبت در مورد آن را یکی از رسالت‌های هنرمندان می‌دانم.»
سید جوادهاشمی
تجربه اتفاقات خوشایند
«من از سال‌های گذشته با طرح ملی نذر آب که توسط جمعیت هلال‌احمر در مناطقی که دچار تنش کم‌آبی و با خشکسالی مواجه هستند و خدمات بشردوستانه و عام‌المنفعه ارائه می‌شود، آشنایی مختصری داشتم.» این را سیدجواد هاشمی، هنرمند سینما و تلویزیون، می‌گوید و ادامه می‌دهد: «کام تشنه مناطق بحران‌زده کم‌آب در منطقه خاش با طرح ملی نذر آب سیراب شد. نذر آب اتفاقی بسیار مهم برای مردمانی خواهد بود که با مهم‌ترین معضل حیات (بی‌آبی و خشکسالی) دست‌وپنجه نرم می‌کنند.» او می‌گوید: «کودکان و اهالی این منطقه با مصرف آب‌های آلوده که از بارش باران در برکه‌ها جمع‌آوری شده، دچار مشکلات و بیماری‌های مختلفی می‌شوند. این موضوع بسیار دردآور است، اما خوشبختانه جمعیت هلال‌احمر با اجرای نذر آب و ارائه خدمات بهداشتی، درمانی، معیشتی و تامین آب شرب سالم در این مناطق الگوی بسیار خوبی در مشارکت سایر دستگاه‌های متولی خواهد بود.»
کامبیز دیرباز
خوشحالم که هلال‌احمر را همراهی می‌کنم
برگزاری مسابقه فوتبال بین تیم‌های هنرمندان و پیشکسوتان، یکی از رخدادهایی بود که در ماه گذشته تعداد زیادی از هنرمندان، بازیگران و فوتبالیست‌ها را با هلال‌احمر همراه کرد. «کامبیز دیرباز» یکی از چهره‌های آشنایی است که در این مسابقه دوستانه حضور داشت. جلب توجه خیران و مردم برای کمک به مردم زلزله‌زده خوی، هدفی بود که این مسابقه آن را پیگیری می‌کرد. دیرباز درباره این حضور و همراهی گفت: «خوشحالم که در جمع هلال‌احمر حضور دارم. کمک به مردم زلزله‌زده خوی، دلیل اصلی این حضور بوده و همه ما از دعوت هلال‌احمر برای برگزاری این مسابقه دوستانه تشکر می‌کنیم.»
فرزاد مجیدی
با افتخار
«فرزاد مجیدی»، پیشکسوت فوتبال ایران، عضو داوطلب جمعیت هلال‌احمر شد. او همچنین برای کشف استعدادهای ورزشی اعضای جوانان، به هلال‌احمر قول همکاری داد. جوانان ورزشکار هلال احمر این روزها انگیزه بیشتری برای تمرین‌های آمادگی جسمانی و حضور فعال در مسابقات ورزشی دارند. مجیدی درباره عضویتش به عنوان یک داوطلب گفت: «با افتخار عضو داوطلب شدم و خودم را هلال‌احمری می‌دانم.»
سالار عقیلی
گسترش فرهنگ بشردوستی
سالار عقیلی بعد از یکی از اجراهای زنده در حضور جامعه پزشکی، لباس هلال‌احمر را بر تن کرد و گفت: «امیدوارم بتوانم در زمینه گسترش اقدامات داوطلبانه و بشردوستانه نقش بیشتری ایفا کنم.» این خواننده موسیقی سنتی ایران، در سال‌های عضویت خود در هلال‌احمر در مراسم و برنامه‌های بسیاری برای اعضای جمعیت اجرای زنده برگزار کرده و به عنوان یک همراه، دغدغه‌های جمعیت هلال‌احمر را به طرفدارانش منتقل می‌کند.
