رمز گشایی از توافق با عربستان برای قیمت نفت
گروه انرژی: بازارهای انرژی هفته جاری را با کاهش قیمت آغاز کردند و نفت روز دوشنبه، درست چند روز پس از اعلام توافق ایران و عربستان و پایان یافتن اختلاف هفت ساله دو طرف، افت قابل توجهی پیدا کرد. اما این کاهش قیمت ارتباطی به احیای روابط دیپلماتیک ایران و عربستان نداشت و ناشی از نگرانیها نسبت به ورشکستگی بانک سیلیکونولی و بروز یک بحران مالی جدید بود. با این حال، تحلیلگران پیش بینی کردند که ترمیم روابط میان دو کشور، میتواند با تحکیم ثبات در منطقه، نرخ پریمیوم ژئوپلیتیکی که گاهی در بازار نفت به دلیل تنش میان ایران و عربستان ایجاد میشد را ملایم کند. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا هم از این توافق استقبال کرد. توافق ایران و عربستان، جدیدترین مورد از سلسله توافقهای ژئوپلیتیکی است که این اواخر در خاورمیانه در جریان بوده است. بیش از یک سال است که ترکیه و عربستان سعودی بیسر و صدا، سرگرم مذاکره برای عادی سازی روابط دو کشور هستند که پس از واقعه قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار سعودی منتقد برجسته ریاض در استانبول، تیره شده بود. قطر هم اختلاف پنج ساله با همسایگان خود در خلیج فارس را پشت سر گذاشت. همزمان، رژیم صهیونیستی روابط عربی خود را در شرایطی که منازعه با فلسطینیها تشدید شده است، عمیقتر میکند. عربستان با هشدار برای کاهش تولید اوپک پلاس، بدون نام بردن از ایران، به آمریکا در مورد توافق با ایران و عواقب بازگشت نفت این کشور به بازار هشدار داده است.
فایننشیال تایمز طی گزارشی نوشت، ظاهرا هدف هشدار عربستان در این هفته در مورد اینکه اوپک پلاس میتواند تولید نفت را کاهش کند، تاجران نفتی بوده است، اما در حقیقت ریاض مخاطب دیگری را در ذهن خود داشت که آن دولت بایدن بود که خود را برای توافق با ایران آماده میکند. عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان، مراقب بود که نامی از رقیب خود نبرد و در عوض بر «بی ثباتی» بازار تمرکز کند که قیمت ها را از اوایل ماه ژوئن ۲۵ دلار کاهش داده است.
صادرات نفت ایران به رکورد بالایی میرسد
صادرات نفت ایران سال گذشته به بالاترین رکورد از زمان وضع تحریمهای آمریکا در سال ۲۰۱۸ رسید. به گفته جواد اوجی، وزیر نفت، ایران ۸۱ میلیون بشکه نفت بیشتری از ۲۱ مارس ۲۰۲۲ (سال ۱۴۰۱) صادر کرده که بیشتر از مدت ۱۲ ماه قبل و ۱۹۰ میلیون بشکه بیشتر از هر یک از دو سال قبل است. صادرات گاز ایران هم بر مبنای سال به سال، ۱۵ درصد رشد کرده است. هر چند افزایش صادرات نفت ایران، ممکن است تعادل بازارهای نفت که هم اکنون شاهد توازن ظریفی است را برهم بزند اما رشد صادرات ایران به عواملی نظیر رفع تحریمها نیاز دارد تا روند پایداری پیدا کند. بر اساس گزارش اویل پرایس، اما حتی در صورت لغو تحریمها هم توازن کلی بازار ممکن است تغییرات چشمگیری پیدا نکند زیرا دادههای منابع رصد نفتکش نشان میدهد که صادرات نفت ایران به کشورهایی نظیر چین، در حال حاضر به حد کافی بالا بوده و ممکن است حتی در صورت بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی، افزایش عظیمی مشاهده نشود.
آینده بازار نفت پس از توافق
حسن قمصری، مدیر اسبق امور بینالملل شرکت ملی نفت نیز با بیان اینکه توافق ایران و عربستان در سطح بینالملل آثار مثبتی دارد، گفته بود: «ایران و عربستان دو تولیدکننده بزرگ نفت هستند و همکاری این دو کشور، قطعاً آثار و بار مثبتی در بازار نفت خواهد داشت و این موضوع قابل کتمان نیست. همانگونه که این توافق اثر روانی در بازار داشته و در کاهشی و افزایشی شدن قیمت نفت اثرگذار بوده است.» او ادامه داد: «در بازار نفت، موضوع مهم، مباحث بازاری و رقابتی است که پشتپردههای بسیاری دارد و نمیتوان با این مبحث ساده برخورد کرد. برای نمونه ما سالهاست با عراق و روسیه روابط حسنه و دوستانه داریم، اما در پشتپرده در بحث بازار بهشدت با این کشورها رقیب هستیم. روسها در یک دهه اخیر تلاش کردهاند بازارهای نفت ایران را تصاحب کنند که موفق بودند. این رقابت با کشور عربستان به لحاظ بازاری نیز وجود دارد و این کشور، ایران را رقیب خود را میداند. عراق، عربستان یا روسیه هر سه میدانند که در صورت بازگشت ایران به عرصه صادرات نفت، سهم آنها کاهش مییابد؛ بنابراین کشورهای عضو اوپک و غیراوپک برای اینکه توافقات تحریمی به سرانجام نرسد، شیطنت خواهند کرد. این واقعیت عریانی است که ایران میتواند با حضور در بازارهای نفتی، سهمیه فروش نفت عربستان را کاهش دهد. بهخصوص که ایران نسبت به عربستان نفت خام با پریمیر به فروش میرساند.»