روزنامه خراسان
1402/01/16
اول آبگیری بعد راستی آزمایی!
غفوریان- انتشار خبر آبگیری سد «چم‌شیر» در استان کهگیلویه و بویراحمد در 26 دی ماه گذشته تا حدود زیادی بی‌توجهی به ابهام سازمان محیط زیست و هشدارهای فعالان محیط زیست درباره تبعات راه اندازی این سد بود. اگرچه وزارت نیرو معتقد است، احداث این سد با مجوزهای پیشین محیط زیستی پیگیری شده است، اما مسئولان فعلی سازمان محیط زیست معتقدند که با توجه به گذشت زمان، این بررسی ها و مجوزها باید روزآمد شود. با همه این حرف و حدیث ها، حجم آبگیری این سد تاکنون(اواسط فروردین) به بیش از 445 میلیون مترمکعب رسیده و معادل 20 درصد حجم ذخیره سد است. مخالفان آبگیری چه می گویند؟ فعالان محیط زیست و کارشناسان حوزه آب، معتقدند: با توجه به قرارگیری بستر این سد روی سازند نمکی گچساران و مشاهده رخنمون نمکی در نزدیکی مخزن چم‌شیر، در صورت آبگیری این سد، میزان شوری رودخانه زهره چند برابر خواهد شد و کیفیت آب آن به حدی پایین می‌آید که دیگر حتی برای کشاورزی مناسب نخواهد بود. آن ها می گویند: این اتفاق آثار زیست‌محیطی جبران‌ناپذیری را بر مناطق پایین‌دست سد وارد خواهد کرد و می‌تواند این مناطق را در درازمدت به شوره‌زار و کانون ریزگرد تبدیل کند. علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست نیز در 30آذر که آبگیری این سد را محتمل می‌دانست اعلام کرده بود، فعلا با آبگیری مخالفیم و اجازه ایجاد گتوند دوم را نمی‌دهیم و فعلا قرار نیست هیچ گونه آبگیری انجام شود. اگرچه به نظر سازمان محیط زیست توجه نشد و فقط چند روز بعد از این اظهارنظر صریح، چم‌شیر آبگیری شد، اما فعالان محیط زیست از پیگیری و هشدارهایشان دست برنداشتند. انجام بررسی ها با کارشناسان نهاد ریاست جمهوری با افزایش نسبی بارندگی در ماه اخیر و تداوم آبگیری چم‌شیر، طبق گزارش خبرگزاری استانی تسنیم در کهگیلویه و بویراحمد، آبگیری این سد هم‌اکنون به حجم20 درصد از مخزن سد رسیده است. در تازه‌ترین اظهارنظر، 14 فروردین یعنی دو روز قبل، آرش مصلح مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: براساس آخرین اندازه‌گیری‌ها، شوری و تلخی آب سد چم‌شیر گچساران از حد استاندارد هم کمتر است و هیچ نگرانی درباره کیفیت آب سد چم‌شیر وجود ندارد. شرکت آب استان مهر تایید بر کیفیت آب می زند طبق گزارش تسنیم، مصلح این را هم گفته که آزمایش‌های اخیر از آب سد چم‌شیر گچساران میزان مواد محلول در آب این سد را نه تنها کمتر از حد مجاز نشان داده بلکه مهر تاییدی هم بر کیفیت مطلوب آب سد چم‌شیر زده و آب این سد قابل مصرف برای مصارف شرب و کشاورزی است. وی حجم ذخیره فعلی سد چم‌شیر را 445 میلیون متر مکعب اعلام کرد و افزود: EC (مقدار املاح هدایت الکتریکی موجود در آب یا مقدار شوری) سد چم‌شیر 1200 است که به نوعی باید گفت بهترین وضعیت را در این زمینه دارد. مصلح این را هم گفته که به دلیل حساسیت موضوع، اندازه‌گیری اخیر با حضور کارشناسان اعزامی از نهاد ریاست جمهوری انجام شده است. بررسی های مستقل چه می گوید؟ با وجود این که بررسی های اخیر شرکت آب کهگیلویه و بویراحمد، از سلامت آب می گوید، روزهای قبل از پایان سال ، دکتر جهانشیر محمدزاده هابیلی دانشیار بخش مهندسی آب دانشگاه شیراز نیز شخصا در محل سد و رودخانه بالادست آن یعنی «زهره» حاضر می شود و میزان EC و شوری آب را پایش می کند که ویدئوی آن نیز در رسانه ها منتشر شد. او پس از پایش خود گفت: EC آب در بالادست در ایستگاه حاج قلندر، 1500 میکروموس، در داخل مخزن روی 2100 میکروموس و در بخش خروجی آب از سد روی 2700 میکروموس است و این یعنی، آب در ابتدای مسیر خود روی زون های شور و چشمه های آب شور کف مخزن، از 1500 به 2700 میکروموس رسیده است. ما مسیر پایین دست و پس از زون های شور را هم پایش کردیم که EC آب روی 4هزارو100 میکروموس بود و این نشان می دهد، هشدارهای ما مبنی بر بازنگری در آبگیری این سد درست بوده است و به نظر می رسد این حجم EC در آب، پایین دست را به شوره زار تبدیل خواهد کرد. سازمان محیط زیست:ابهام داریم اما هنوز نمی توان اظهارنظر قطعی کرد سعید کریمی، سرپرست دفتر ارزیابی زیست‌محیطی سازمان محیط زیست، در گفت وگو با خراسان می گوید: ما نظرمان را به طور صریح به وزارت نیرو اعلام کردیم و معتقد بودیم که آبگیری تا رفع ابهام ها متوقف شود. البته این الزاما به این معنا نیست که حتما مشکلی در آبگیری وجود دارد؛ چراکه ما در این مرحله و ابتدای کار نمی توانیم اظهارنظر قطعی کنیم. در عین حال وزارت نیرو اعلام کرد با توجه به فصل آورد آب در رودخانه زهره که زمستان و بهار است، این آبگیری باید انجام شود، چرا که بعد از این زمان عملا آبی برای آبگیری وجود ندارد. سرپرست دفتر ارزیابی زیست‌محیطی سازمان محیط زیست ادامه می دهد: البته به طور کل EC آب در سد چم‌شیر و پایین دست آن بالاست و به نوعی یکی از اهداف این سد، تنظیم گری میزان EC آب در پایین دست است و امیدواریم درعمل هم این هدف محقق شود که بررسی آن به پایش های مداوم نیاز دارد. در عین حال، ما پایش روزانه آب در سد و پایین دست را همزمان با آبگیری آغاز کردیم و نیازمند گذر زمان و پر شدن سد هستیم تا بتوانیم به جمع بندی کامل از وضعیت آب و شوری آن برسیم. آن چه مشخص است این که الان زود است و نمی توان درباره میزان EC آب در سد و پایین دست آن اظهارنظر قطعی و قضاوت کرد. در این باره وزارت نیرو موکدا معتقد است که آب در چم‌شیر از استاندارد خارج نخواهد شد و ما هم امیدواریم که این گونه باشد که این سرمایه ملی به هدر نرود. کریمی می گوید: درباره این موضوع، از روی احساس نمی توان نظر داد، چراکه با مسئله ای کاملا تخصصی مواجهیم که نیازمند پایش های مداوم است. برخی ممکن است در این امر کارشناس باشند و اظهارنظر کنند اما در این باره ما نیازمند آزمایش ها و نمونه برداری های مستمر هستیم. ضمن این که فرایند کیفیت آب، فرایند یکباره نیست، بلکه انحلال توده های زمین شناسی در آب و گردش آب و تغییر شرایط لایه های نمکی، بعضا در گذر زمان رخ می دهد؛ از این روست که شاید با چند مورد نمونه برداری در یک یا دو ماه نتوان به نتیجه درست رسید. همچنین مطالعات اخیر درباره چم شیر می گوید که لایه های نمکی در کف دریاچه وجود ندارد و به گونه ای نیست که رخنمون داشته باشد؛ یعنی به زمان بیشتری نیاز است که این لایه ها در آب حل و موجب نگرانی شود. به همین دلیل است که می گوییم شاید اکنون زود باشد درباره نگرانی های مطرح شده، اظهارنظر قطعی کرد. در عین حال ما از باب نظارت حاکمیتی و قانونی ، نظرمان را مبنی بر توقف آبگیری و الزام رفع ابهام به وزارت نیرو به صورت کتبی اعلام کردیم و اکنون نیز با پایش آب، در حال انجام نقش نظارتی خود هستیم.
سایر اخبار این روزنامه
«نهی از منکر» آری «نفرت پراکنی» هرگز
وعده های تو خالی مدیران آبی برای خرید زمان!
تغییر نرخ؛ بلبشوی پلاستیکی!
موتورهای محرک جهش بهاری بورس
درس‌هایی از غیراخلاقی‌ترین آزمایش روان شناختی تاریخ
تله ای به نام « توافق موقت »
ماموریت های کارگزاران نظام
نگاه روحانی به انتخابات 1402 و بده بستان نفتی السودانی
ایده توافق موقت دوباره روی میز
اول آبگیری بعد راستی آزمایی!
غرور مرگبار فکل جاهلی!
تحول اساسی در اینترنت با وب 3
