ایران؛ پیشگام غرب‌زدایی در خاورمیانه

تقویت دیپلماسی با تمرکز بر محور شرق، از جمله چین و روسیه، نمونه‌ای از این رویکرد است. دولت سیزدهم علاوه بر تقویت  دیپلماسی منطقه‌محور، بر گسترش دایره همکاری با دو کشور چین و روسیه به عنوان راهبرد می‌نگرد. و نکته حائز اهمیت این است که در سال‌های اخیر در خاورمیانه شاهد افزایش حضور دو کشور روسیه و چین در عرصه اقتصادی – سیاسی بوده‌ایم و می‌توان گفت ایران در این رویکرد پیشگام بوده است.

از نتایج این تغییر رویکرد نیز می‌توان به قدرت‌بخشی به پیمان‌های منطقه‌ای همچون شانگهای اشاره کرد که جمهوری ‌اسلامی نیز به‌خوبی از آن بهره برده است. همچنین شاهد پیمان‌ها و توافقنامه‌های تجاری میان ایران و کشورهای منطقه بوده‌ایم که زمینه رشد سرمایه‌گذاری را در ایران محقق خواهد کرد.

سفر اخیر  «ایگور لویتین»، دستیار ویژه «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌ جمهوری روسیه، به تهران نیز از جمله فرصت‌های دیپلماسی به شمار می‌آید که می‌تواند بسترساز توسعه در کشور باشد. رشد همکاری در عرصه حمل‌ونقل با سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه، افزایش همکاری‌ها در عرصه بانکی، انرژی و دفاعی از جمله بخش‌های است که می‌توان از آن به عنوان نتیجه و ثمره این فرصت فراهم‌شده دیپلماتیک یاد کرد.

نکته حائز اهمیت دیگر مساله تحریم‌هاست که از سوی غرب علیه دو کشور اعمال شده است و بی‌تردید ارتباط دو کشور و وسعت‌بخشی به دایره‌ همکاری‌ها می‌تواند تاثیر این عمل را کاهش دهد. علاوه بر این، موضوع رشد سرمایه‌گذاری کشورهایی نظیر هند، چین و روسیه در خاورمیانه از لحاظ استراتژیک نیز دارای اهمیت است، چراکه این مساله می‌تواند پایانی بر یکه‌تازی غرب با سردمداری آمریکا در منطقه به شمار آید. این مساله علاوه بر تبعات سیاسی – امنیتی که به غرب تحمیل می‌کند، می‌تواند از لحاظ اقتصادی نیز آنان را با چالش مواجه سازد. به طور مثال، یکی از چالش‌های این برنامه‌ریزی برای غرب می‌تواند پایان سلطه دلار در مراودات مالی جهانی به شمار آید.