روزنامه آرمان امروز
1402/01/22
نرخ واقعی ارز؛ اسم رمز فرار از واقعیت
کشورها براي تسهيل در مبادلات تجاري خود از ارز معتبر و جهاني استفاده مي‌کنند که مورد پذيرش طرفين باشد. در حال حاضر بيشتر کشورها از دلار در مبادلات خود بهره مي‌گيرند و تقريبا 60 درصد ذخيره ارزي جهان نيز به آن است. از همين روي، نرخ دلار در ايران مانند ساير کشورها تاثير بسيار مهم در صادرات، واردات و در نتيجه نرخ تورم دارد.در واقع، تاثيرگذاري نرخ ارز شايد بيش از ساير متغيرهاي اقتصادي باشد. بنابراين حساسيت آحاد جامعه به نرخ آن هميشه از سطح بالايي برخوردار بوده و مشاهده مي شود در شرايط جهش ارزي که معمولا در کشور مشاهده مي‌شود، از مسکن گرفته تا گوشي همراه به آن واکنش فوري نشان مي‌دهند. در واقع نرخ ارز تعيين کننده متغيرهاي ديگر اقتصاد نيز است.
اما کدام نرخ؟ معمولا در کشورهاي توسعه يافته بازار ارز تک‌نرخي بوده و مرجع تصميم‌گيري نيز همان است اما در کشورهاي درحال توسعه مانند ايران گاها شاهد چندين نرخ هستيم که بخشي از آن بصورت يارانه در اختيار واردکنندگان قرار مي‌گيرد مانند نرخ ارز ترجيحي. اما تجربه نشان داده که بازار ارز چندنرخي از شفافيت کافي برخوردار نبوده و در نتيجه به فساد و رانت منجر مي‌شود. حال در اين شرايط، پرسش اصلي اين است که نرخ ارز واقعي تاثيرگذار است يا نرخ بازار آزاد که مسئولان بارها اعلام کرده‌اند آن را به رسمي نمي‌شناسند. اما نرخ ارز واقعي چگونه محاسبه مي‌شود؟
يکي از روش‌هاي که در بدست آوردن نرخ ارز واقعي استفاده مي‌شود، استفاده ازاختلاف نرخ تورم در دو کشوري است که مورد بررسي قرار گيرند. و نرخ واقعي دلار دو کشور بر اساس اين فرمول به دست مي‌آيد: حاصل‌ضرب نرخ ارز در نسبت تورم‌هاي دو کشور. يکي ديگر از روش‌هاي بدست آوردن قيمت واقعي ارز استفاده از اختلاف رشد نقدينگي و رشد توليد ناخالص داخلي است. به عنوان مثال اگر رشد نقدينگي در پايان سال قبل در ايران 20 درصد بوده باشد و رشد توليد ناخالص داخلي نيز 5 درصد باشد مي‌توان با کمک گرفتن از اختلاف اين دو شاخص اقتصاد کلان، قيمت واقعي دلار را تعيين کرد.در اين حالت، اختلاف رشد نقدينگي و رشد توليد ناخالص داخلي 15 درصد است. با توجه به مثال قبل که بصورت فرضي قيمت دلار در بازار را 30 هزار تومان در نظر گرفتيم، قيمت واقعي دلار پس از يک سال بايد 15 درصد بيشتر از قيمت آن در ابتداي سال باشد.
اما اين گفته مسئولان پولي کشور مبني بر اينکه ما نرخ بازار ازاد را نمي پذيريم به نوعي فرار از برخي واقعيت هاي جامعه است. چون براي نمونه انتظارات تورمي که بشدت به نرخ ارز حساس است در نتيجه همين نوسانات شکل مي‌گرد و دست آخر تاثير خود را بر متغيرهاي اقتصادي ميگذار. بنابراين، در اقتصاد ايران استناد سياست‌گذار پولي تنها به نرخ 28500 توماني يا 40 هزار توماني در مرکز مبادله نمي تواند باري از دوش مردم ايران بردارد.
سایر اخبار این روزنامه
دکترشریعتی : به کدام درد علی(ع) می گرییم؟
استاد رفیعی: دینداری با اجبار حاصل نمی شود
چرا شعار سال؟
دولت تلاش خود را نشان دهد
زنان و دختران با حجاب‌های گوناگون در مراسم «احیا»
مصائب آقای رئیس!
تبادل زندانیان؛ مامور انتقال فعال شد
سرنخ مجهول مسمومیت‌ها
نرخ واقعی ارز؛ اسم رمز فرار از واقعیت
وعده های مسکن محقق نمی‌شوند
هنر در کلام خدا
