نگرانی بایدن؛ نباید برجام 2 بدون برجام احیا می شد

آرمان امروز-رضا پورحسين: وزير خارجه عربستان در جده با هماهنگ کننده شوراي امنيت ملي آمريکا در امور خاورميانه و شمال آفريقا ديدار و گفت و گو کرد.
در ديدار فيصل بن فرحان، وزير خارجه عربستان با برت مک‌ گورک، هماهنگ کننده شوراي امنيت ملي آمريکا در امور خاورميانه و شمال آفريقا، راه‌ هاي تقويت هماهنگي مشترک در راستاي خدمت به منافع دو کشور دوست و نيز تحولات منطقه‌ اي و بين المللي و تلاش‌هاي صورت گرفته درخصوص اين تحولات مورد بررسي قرار گرفت.
در اين ديدار، ريما بنت بندر بن سلطان بن عبدالعزيز، سفير عربستان در آمريکا و سعود الساطي، معاون وزير در امور  سياسي حضور داشتند.
اين ديدار در حالي صورت گرفته است که پس از توافق ايران و عربستان، رئيس سيا نيز به عربستان سفر کرده بود و با مقامات عربستاني در خصوص توافق با ايران گفت و گو کرده بود.


بر همين اساس ويليام برنز، رييس سازمان سيا که در سفري اعلام نشده به عربستان سفر کرده بود، در ديدار خود با مقامات سعودي ابراز نارضايتي کرده است.
رئيس سيا به محمد بن سلمان وليعهد عربستان سعودي گفته است که آمريکا از آشتي جويي و احياي روابط حسنه رياض با ايران و سوريه که همچنان تحت تحريم هاي شديد غرب هستند، غافلگير و شوکه شده است.
وزيران خارجه جمهوري اسلامي ايران و پادشاهي عربستان سعودي روز پنجشنبه 6 آوريل (17 فروردين ماه) در پکن با حضور و حمايت دولت چين و توافقات اعلام شده في ما بين براي ازسرگيري روابط دو کشور ديدار و گفت و گو کردند که بازتاب گسترده اي در محافل سياسي و رسانه اي جهان داشته است.
حسين اميرعبداللهيان وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، اين ديدار و گفت و گوي دوجانبه با همتاي عربستاني خود در پکن را در فضايي بسيار مثبت و سازنده توصيف کرد و با ابراز خرسندي از بازگشت روابط دو کشور همسايه، دوست و برادر به حالت طبيعي، تأکيد کرد جمهوري اسلامي ايران براي توسعه روابط با عربستان در تمامي زمينه‌هاي مورد علاقه آمادگي دارد.
وزير امور خارجه با تاکيد بر اهميت و ضرورت توسعه روابط در زمينه‌هاي اقتصادي و تجاري و نيز سرمايه گذاري، آمادگي جمهوري اسلامي ايران براي برگزاري کميسيون مشترک اقتصادي دو کشور را اعلام کرد.
وزيرخارجه عربستان نيز در اين ديدار گفت که روابط رياض- تهران فضاي مثبت جديدي در کل منطقه ايجاد کرد و عربستان سعودي آمادگي دارد تا با کمک و همکاري ايران فضاي مثبت يادشده در مناسبات منطقه اي را تقويت کند. فيصل بن فرحان از برگزاري اين نشست و فعال شدن روابط رسمي دو کشور در ماه مبارک رمضان ابراز خرسندي کرد و آن را زمينه ساز خير و برکت براي دو کشور و کشورهاي منطقه توصيف کرد.
وي گفت: روابط جديد ميان دو کشور، فضاي مثبت جديدي را در کل منطقه ايجاد کرد و عربستان سعودي آمادگي دارد تا با کمک و همکاري ايران فضاي مثبت يادشده در مناسبات منطقه اي را تقويت کند.
مرتضي مکي، تحليلگر ارشد مسائل بين الملل در اين خصوص مي گويد: توافق ايران و عربستان با ميانجيگري چين، در ابتدا با بي تفاوتي آمريکا مواجه شد و آمريکا در خصوص آن موضع گيري نکرد تا جايي که تصور مي شد آن ها از اين توافق ناراحت نباشند اما پس ازديدار وزراي خارجه ايران و عربستان بود که موضع گيري هاي آمريکا آغاز شد.
وي افزود: آمريکا نگران جايگاه خود است و اين مساله نيز براي آن ها اهميت دارد که براي نخستين بار به صورت جدي عربستان از چارچوب سياست خارجي آمريکا خارج شده است و به صورت جدي وارد بازسازي روابط خود با ايران شده بدون اين که با آمريکا هماهنگي کرده باشد و اين هماهنگي ها با رقيب آمريکا يعني چين انجام شده است.
مکي ادامه داد: توافق ايران و عربستان سبب شده تا نزديکي اسرائيل و کشورهاي عربي مختل شده و مشخصا آمريکا نگران سياست هاي عربستان است و نمي خواهد از عربستان فاصله گيرد. با اين وجود مشخصا عربستان از آمريکا دور نمي شود بلکه صرفا مي خواهد از جنگ اوکراين به نفع خود استفاده کند تا چشم انداز 2030 خود را محقق کند.
وي افزود: اين توافق به علت اين که با ميانجيگري چين صورت گرفته است مورد علاقه آمريکا نيست و آن ها نگران حضور چين در خاورميانه هستند و نمي خواهند در ميان مدت جايگاه خود را در خاورميانه از دست بدهند.
مکي در پاسخ به اين سوال که بهبود روابط ايران و عربستان تا حدودي برجام 2 که خواسته آمريکا بوده است را محقق مي کند، پس به چه علت آمريکا از آن راضي نيست، گفت: عادي سازي روابط ايران و عربستان تا حدودي برجام 2را محقق مي کند اما نگراني آمريکا از اين است که بدون برجام، برجام 2 احيا شده است.
وي افزود: آمريکا علاوه بر اين مي خواست امتيازات بيشتري از ايران بگيرد و امنيت اسرائيل را نيز تامين کند اما اين دو مساله رقم نخورد و ايران و عربستان به سمت آشتي سوق پيدا کردند و مشخصا در چنين شرايطي امکان گرفتن امتياز بيشتر براي آمريکا مهيا نيست.
اين تحليلگر ارشد مسائل بين الملل خاطرنشان کرد: مشخص نيست که برجام 2015 احيا شود يا خير اما مشخصا روابط ايران و عربستان بهبود يافته است و سفارت خانه ها بزودي بازگشايي مي شود. در اين ميان ايران اگر مي خواهد منافع اصلي را کسب کند و به داشته هاي بيشتري برسد بايد اصلاحي در سياست خارجي خود ايجاد کند تا برجام احيا شود و توازن در روابط بين الملل جمهوري اسلامي ايجاد شود.
مکي توضيح داد: در اين مقطع زماني دولت عربستان منفعت بيشتري از بهبود روابط با ايران بدست مي آورد زيرا جنگ خود را با يمن به اين شکل پايان مي دهد و ديگر از اين طريق ضربه نمي خورد و مي تواند با سرعت بيشتري به سمت توسعه حرکت کند و همزمان روابط خود را با ساير قدرت ها نيز متعادل مي کند. در مجموع آمريکا به علت اين که خود در اين روند نقشي نداشته دلخور است و آن ها از سفر به عربستان به دنبال اين هستند تا از صحنه خاورميانه حذف نشوند.