عربستان نگران جنگ ایران و اسرائیل

آرمان امروز: نشانه‌ها و سيگنال‌هاي ردوبدل شده طي هفته‌هاي اخير بين ايران و غرب حکايت از آن دارد که نبض توافق هسته‌اي 2015 به کندي مي‌زند. آمريکا بنا به روايت مقاماتش تصميمي براي بازگشت به برجام ندارد اما برخي رسانه‌ها از احتمال توافق موقت خبر داده‌اند. آنچنان که چندي پيش آکسيوس فاش کرد که ايالات متحده با شرکاي اروپايي و اسرائيلي خود درباره توافق موقت با ايران گفت‌وگو کرده است؛ توافقي که مشتمل بر رفع برخي از تحريم‌ها و آزادسازي دارايي‌ها در ازاي توقف يا معلق کردن بخش‌هايي از برنامه هسته‌اي ايران مي‌شود. توافقي که بعيد به نظر مي رسد ايران حاضر به پذيرش آن باشد. سوي ديگر دنياي ديپلماسي ايران تحت الشعاع بهبود رابطه ايران و عربستان و حرکت به سمت بازگشايي سفارتخانه هاي دو کشور است. اما اين توافق بين دو کشور چقدر براي ايران سودآور است؟ آيا توافق موقت احتمال عملياتي شدن دارد؟
فريدون مجلسي، کارشناس مسائل بين‌الملل، با اشاره به برخي تحليل ها درباره طرح امريکا براي توافق موقت با ايران گفت: نمي توان طرح توافق موقت را جدي گرفت، مطرح شدن طرح موقت به اين معناست که توافق برجام را منتفي مي بينند. مانند اين آتش بس هاي منطقه‌اي که هر هفته کشورهاي عربي مي دهند و در هفته بعد منتفي مي شود. مسئله اصلي که بين ايران و آمريکا وجود دارد، شعار نابود سازي اسرائيل است. مسئله انرژي هسته اي هم ناشي از اين شعار است که اهميت پيدا کرده است. جمهوري اسلامي علاقه اي براي بازگشت به عرصه بين المللي از خودش نشان نداده و براي پروتکل هاي بانکي بين المللي براي جلوگيري تراکنش هاي تروريسم بين المللي و مواد مخدر توافق نکرده است. حال توافق موقت را امضا مي کنند که چه اتفاقي بي افتد؟ توافق موقت بکنند که به عرصه بين الملل بدون بانک برگردنند؟  مجلسي با بيان اينکه فکر مي کنم که توافق موقت فقط در حد بازدارندگي اتمي است، گفت: يعني اين توافق در قالب NPT باشد که يک آرامش خاطري پيدا کنند و با ادامه جنگ فرسايشي ايران را تضعيف کنند و هزينه بسازند تا از توسعه اقتصادي و صنعتي ايران جلوگيري شود. اين کارشناس مسائل بين الملل با اشاره به بهبود روابط ايران با کشورهاي همسايه خاطر نشان کرد: اين روند بيشتر از جانب کشورهاي منطقه حالت توافقي دارد. آنان هميشه نگرانند که اگر جنگ بزرگ بين ايران، آمريکا و اسرائيل شکل بگيرد، مورد هدف تهاجم موشکي و پهپادي ايران قرار مي گيرند. به همين دليل در شرايطي که کشورهاي منطقه از بار سنگين جنگ يمن خسته شده اند، کوشيدند با حرکات صلح آميز به يک توافق برسند. توافق خوب مستلزم ارتباط اقتصادي و سرمايه گذاري است که در حال حاضر در ايران امکان پذير نيست.
ايران و اسرائيل همواره يکي از گزينه‌هاي روي ميز تهران و تل آويو بوده است و طرفين بارها اين تهديد را به طرق مختلف عليه يکديگر اعلام کرده‌اند. هم اکنون ميان ايران و اسرائيل جنگي برقرار است که بيش از آنکه شبيه جنگ‌هاي کلاسيک جهان باشد، از طريق خرابکاري در تاسيسات انجام مي‌شود و نوعي تخاصم جاري جمهوري اسلامي ايران و اسرائيل است که شامل شامل تهديدهاي عليه يکديگر نيز مي‌شود که هدف نهايي آن براي ايران در انحلال اسرائيل خلاصه مي‌شود. اين درگيري به تدريج از موضع منفي ايران در قبال اسرائيل پس از انقلاب 1357 ايران، در جريان درگيري‌هاي لبنان جنوبي (2000–1985) و در سال 2005 به يک درگيري منطقه‌اي نيابتي تبديل شد. در سال 2006، ايران در حمايت از حزب‌الله در طول جنگ اسرائيل و لبنان مشارکت داشت و به موازات آن حمايت از حماس و جهاد اسلامي فلسطين (PIJ) را آغاز کرد. از طرف ديگر، اسرائيل با استفاده از چندين شبه نظامي در داخل ايران، يک کمپين براي آسيب رساندن به برنامه هسته‌اي ايران آغاز کرد. با شروع جنگ داخلي سوريه، درگيري‌ها بالا گرفت و تا سال 2018 به درگيري ايران و اسرائيل تبديل شد. هسته اصلي درگيري شامل حمايت ايران از گروه‌هاي مخالف اسرائيل، حمايت اسرائيل از گروه‌هاي ضد شورشي ضد ايراني، برنامه هسته اي ايران و روابط اسرائيل با ديگر رقباي ايران مانند عربستان سعودي و ايالات متحده است.
 درگيري هر دو طرف در جنگ داخلي سوريه امکانات و موقعيت‌هاي ديگري جهت درگيري مستقيم بين دو کشور ايجاد کرد. يران از گروه‌هاي مبارز عليه اسرائيل همچون حزب‌الله، حماس و جنبش جهاد اسلامي فلسطين حمايت مي‌کند و اسرائيل نيز با حمايت از سازمان‌هايي همچون سازمان مجاهدين خلق و مريم رجوي ترور و حمله عليه اهداف ايراني را انجام داده‌است. اسرائيل همچنين جنگ سايبري عليه ايران را انجام داده و علناً از اقدام نظامي بين‌المللي عليه ايران دفاع مي‌کند. اسرائيل ايران را به تلاش براي ايجاد يک مسير حمل و نقل زميني مستقيم از عراق و سوريه به لبنان متهم کرده‌است، که اسرائيل آن را يک تهديد مهم استراتژيک مي‌داند. ايران نيز اسرائيل را «رژيم غيرقانوني» مي‌داند و رهبران اسرائيل را به همکاري با آمريکا جهت نابودي مسلمانان متهم مي‌کنند.


برخي تحليلگران جنگ اسرائيل و لبنان، جنگ اسرائيل و غزه، پروژه‌هاي جنگ سايبري مانند ساخت بدافزارهاي استاکس‌نت و شامون، بمب‌گذاري‌هاي منسوب به ايران عليه ديپلمات‌هاي اسرائيلي در کشورهاي ثالث و جنگ داخلي سوريه را در چارچوب اين جنگ نيابتي تفسير مي‌کنند. تحليلگران معتقدند در اين جنگ نيابتي اسرائيل از حمايت ايالات متحده آمريکا برخوردار است. برخي مقامات اسرائيل ادعا مي‌کنند که ايران در نزديکي در جنوب دمشق و در 50 کيلومتري مرز اسرائيل پايگاه نظامي مجهزي دارد. همچنين برخي مقامات آمريکايي نيز مي‌گويند ايران 10 پايگاه نظامي در سوريه دارد که شبه‌نظاميان وفادار به دولت بشار اسد را براي جنگ احتمالي با اسرائيل تعليم مي‌دهد که دو تأسيسات کليدي آن در نزديکي مرز اسرائيل قرار دارد. بنا به گزارش نيويورک تايمز، نزديک به 20هزار رزمنده از گروه‌هاي مختلف شبه‌نظامي در سراسر سوريه از سوي کارکنان نظامي ايراني آموزش ديده‌اند، که «بازوي واقعي» تهران در سوريه را تشکيل مي‌دهند. اسرائيل در سال 2019 در عراق با ايران روبرو شد. اين درگيري از ابتداي سال 2019 و با حمله اسرائيل به پايگاه‌هاي حشد الشعبي در عراق آغاز شد. يوسي کوهن رئيس موساد، اعلام‌کرد که رويارويي با ايران، در صدر برنامه‌هاي موساد است چون بنابر ادعاي او، برنامه‌هاي هسته‌اي و موشکي ايران، سياست منطقه‌اي و پشتيباني‌اش از گروه‌هاي مسلح، امنيت شهروندان اسراييلي را به‌خطر مي‌اندازد.