روش‌های کلاهبرداری از خرید اینترنتی به روز شد!

نه‌تن‌ها هر دوره زمانی، مقتضیات خاص خود را دارد، بلکه زندگی در شهر‌های بزرگ نیز با خودش برخی از رفتار‌ها را می‌آورد. اگر زمانی بازارگردی یکی از تفریحات بخش زیادی از افراد و مخصوصاً خانم‌ها بود و مردم لازم می‌دانستند کالای مورد نظرشان را در میان اجناس مختلف ببینند و انتخاب کنند، ولی الان در زندگی کارمندی که حتی بسیاری از خانم‌های شهری نیز به آن مشغول هستند، موجب شده خیلی فرصت این کار‌ها را نداشته‌باشند. از سوی دیگر بالاخره زندگی کردن در شهر یعنی تأمین کالا از بازار و شما امکانات و زمان زیادی ندارید کالای مورد نظرتان را در منزل تهیه کنید. همچنین بازار هم دیگر یک محل کوچک نیست که با یک بار رفت و آمد سر و ته آن تمام شود، بلکه شما باید آماده طی مسافت بسیار و صرف هزینه و زمان قابل‌توجه برای رسیدن و بازدید از بازار باشید. بازار امروز از سراسر کشور شروع می‌شود و امکان دارد در مواردی به سراسر دنیا نیز گسترش پیدا کند. اینترنت و خرید مجازی، اما همه این مفاسد را برچیده‌است و مفاسد جدیدی را پدید آورده‌است. در چنین شرایطی، کلاهبرداری‌های اینترنتی هم بیشتر از قبل شده‌است. به رغم اطلاع رسانی هر روزه در این رابطه، ولی هنوز هم آمار قربانیان کلاهبرداری‌های اینترنتی زیاد است و زیادتر هم می‌شود.      ما در زندگی امروز خواه ناخواه به سمت خرید اینترنتی کشیده شده‌ایم؛ اتفاقی که هر چند از یک طرف موجب تسریع در جست‌وجو و یافتن کالا، امکان مقایسه بهتر کالا، کاهش هزینه‌های حمل ونقل و کم کردن مدت جست‌وجو می‌شود ولی با خود مخاطرات مختلفی را به همراه دارد که به عنوان کلاهبرداری در زمان خرید اینترنتی معروف است.   انواع کلاهبرداری‌ها در خرید اینترنتی در عصر حاضر کلاهبرداری در خرید اینترنتی در تمام کشور‌هایی که این روش معمول است، اتفاق می‌افتد و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.  یکی از روش‌های کلاهبرداری در خرید اینترنتی پیامک‌های کلاهبردارانه است، در این نوع از کلاهبرداری، افرادی که به دنبال کلاهبرداری هستند، پیامک‌هایی به شماره همراه یا ایمیل شما ارسال می‌کنند که به نظر می‌رسد از بانک یا اپراتور ارسال شده‌است. در این پیامک‌ها از شما خواسته می‌شود که برای تأیید حساب بانکی یا اطلاعات شخصی خود، یک لینک را کلیک کنید، اما در واقع، این لینک‌ها به سایت‌های کلاهبرداری منتهی و اطلاعات شما دزدیده می‌شود.  روش دیگری که برخی مواقع اتفاق می‌افتد، فروش کالا‌های تقلبی است. در این نوع از کلاهبرداری، ممکن است فروشنده به شما کالایی تقلبی بفروشد که شبیه به کالای اصلی است. برای جلوگیری از چنین کلاهبرداری، بهتر است که قبل از خرید، از فروشنده و محصولاتش تحقیق و اطمینان حاصل کنید که محصول اصلی است.  فروش کالا‌هایی که هیچ‌گاه تحویل داده نمی‌شوند نیز نوعی کلاهبرداری است. در این نوع از کلاهبرداری، فروشنده پس از دریافت پول شما، هیچ کالایی به شما تحویل نمی‌دهد و شما نمی‌توانید با او تماس بگیرید. برای جلوگیری از چنین کلاهبرداری، بهتر است از فروشندگان معتبر و قابل اعتماد خرید و از روش‌های پرداخت امن استفاده کنید.  این‌ها نمونه‌ای از مواردی بود که در خصوص کلاهبرداری اینترنتی مطرح می‌شود، ولی کلاهبرداران همیشه روش‌های جدیدی را ارائه می‌کنند که طبیعتاً برملا شدن آن‌ها زمان بر است، در یکی از موارد اخیر رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات پایتخت از شناسایی و دستگیری فردی خبر داده‌بود که با جعل هویت یک شخص مشهور مجازی اقدام به راه‌اندازی یک صفحه اینستاگرامی کرده بود و از کاربران فضای مجازی کلاهبرداری می‌کرد.  سرهنگ داود معظمی گودرزی، رئیس پلیس فتا تهران بزرگ در خصوص این پرونده گفته بود: یکی از اشخاص مطرح مجازی در کشور به پلیس فتا مراجعه و عنوان کرد یک صفحه جعلی با نام و تصاویر وی در شبکه‌های اجتماعی ساخته شده و اقدام به دریافت وجه و کلاهبرداری از شهروندان می‌کند. کارشناسان پلیس فتا تهران بزرگ تحقیقات خود را آغاز کردند و در بررسی‌های انجام‌شده مشخص شد یک صفحه اینستاگرامی با بیش از ۶۰ هزار نفر دنبال‌کننده با سوءاستفاده از جایگاه اجتماعی شاکی با جعل هویت وی با استفاده از تصاویر آرشیوی و ترفند کمک به افراد بی‌بضاعت از کاربران کلاهبرداری می‌کند که با به دست آمدن اطلاعات هویتی وی پس از تشریفات قضایی متهم در یکی از مناطق جنوبی تهران بزرگ دستگیر شد.     پیشگیری از کلاهبرداری در خرید‌های اینترنتی از آنجایی که پیشگیری بهتر از درمان است برای پیشگیری از کلاهبرداری در خرید‌های اینترنتی، لازم است برخی از راهکارها را در نظر بگیرید.  اول اینکه از فروشگاه‌هایی معتبر و قابل‌اعتماد خرید کنید. در این صورت، اطمینان دارید که محصولی که خریداری کرده‌اید، اصلی و با کیفیت است. همچنین قبل از خرید، نام فروشگاه را در موتور‌های جست‌وجوی اینترنتی بررسی کنید. در صورت وجود نظرات منفی و شکایاتی مبنی بر کلاهبرداری، بهتر است از خرید از آن فروشگاه خودداری کنید.  یکی دیگر از روش‌ها استفاده از روش‌های پرداخت امن است؛ در هنگام خرید، باید از روش‌های پرداخت امن مثل کارت بانکی، درگاه‌های پرداخت امن یا پرداخت از طریق سیستم‌های رمزنگاری شده استفاده کنید. همچنین در صورتی که می‌خواهید از یک فروشنده خرید کنید، لازم است نام و شماره تلفن فروشنده را بررسی کنید. اگر از یک شرکت بزرگ خرید کنید، بهتر است، چون به راحتی می‌توانید با آن‌ها تماس بگیرید.  استفاده از نرم‌افزار‌های آنتی‌ویروس مؤثر در جلوگیری از ورود ویروس‌ها و نرم‌افزار‌های مخرب به سیستم شما مؤثر است، چون این ویروس‌ها و نرم‌افزار‌های مخرب می‌تواند امکان کلاهبرداری را به شیادان بدهد.  راهکار دیگر که البته نیاز به سطحی از دانش فنی دارد، بررسی گواهینامه‌ها و نشان‌های امنیتی پیش از خرید است. برخی از فروشگاه‌ها و سایت‌های اینترنتی گواهینامه‌ها و نشان‌های امنیتی مانند SSL را در اختیار دارند. این‌ها نشان می‌دهند که اطلاعات شما در حین انتقال رمزنگاری شده و سایتی که از آن بازدید می‌کنید، قابل اعتماد است.  بررسی قیمت محصول هم می‌تواند راهنمای خوبی برای جلوگیری از کلاهبرداری باشد. در صورتی که قیمت یک محصول بسیار پایین باشد، باید به این فکر کنید که این قیمت زیر قیمت واقعی است و احتمال کلاهبرداری وجود دارد. بهتر است با قیمت‌های پایه مشابه در سایر فروشگاه‌ها مقایسه کنید و در صورت تفاوت قیمت‌ها دقت بیشتری را لحاظ کنید.  شرایط بازگشت کالا را هم حتماً بررسی کنید، در صورتی که محصولی خریداری شده، با کیفیت نبود یا نیاز به مرجوع کردن داشتید، باید بدانید که فروشگاه شما را در این مورد پشتیبانی می‌کند یا خیر، قبل از خرید، شرایط بازگشت کالا را بررسی کنید.  مورد بعدی این است که سعی کنید کلاً از پسورد‌های قوی و منحصر به فرد استفاده کنید و البته برای اطمینان از امنیت حساب خود در سایت‌های خرید اینترنتی نیز باید از این نوع پسورد‌ها داشته‌باشید. به روز کردن نرم‌افزار‌ها را هم باید برای جلوگیری از نفوذ ویروس‌ها و نرم‌افزار‌های مخرب مدنظر داشت.  یکی از جا‌هایی که در فضای مجازی توصیه‌شده هویت خود را مخفی نکنید، همین زمان خرید اینترنتی است. در صورتی که نیاز به ارسال اطلاعات شخصی خود دارید، بهتر است از سایت‌هایی که اطلاعات خود را به صورت رمزنگاری شده تحویل می‌دهد، استفاده کنید. همچنین، هویت خود را مخفی نکنید و در صورت نیاز، اطلاعات لازم را به فروشنده ارائه کنید.   قوانین کشور درباره خرید اینترنتی در بسیاری از کشورها، قوانین مربوط به خرید اینترنتی کالا‌ها شامل مواد مختلفی مانند قوانین حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، قوانین تجارت الکترونیک، قوانین حق تعویض و بازگشت کالا و قوانین حفاظت از اطلاعات شخصی می‌شود. در کشور‌های مختلف این قوانینی ممکن است با نام‌ها و مواد مختلفی در قوانین مربوطه مطرح شوند.  به عنوان نمونه، در ایالات متحده، کمیسیون تجارت فدرال یا FTC مسئول نظارت بر قوانین مربوط به فروش اینترنتی است و قوانینی مانند قوانین تجارت الکترونیک، قوانین حفاظت از اطلاعات شخصی و قوانین حقوق مصرف‌کنندگان در این زمینه وجود دارند.  در اروپا، مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها یا GDPR یک قانون مهم برای حفاظت از اطلاعات شخصی در کشور‌های عضو اتحادیه اروپاست. همچنین، قانون حمایت از مصرف‌کنندگان در اتحادیه اروپا نیز برای حفظ حقوق مصرف کنندگان در خرید اینترنتی وضع شده‌است، البته در هر کشوری، قوانین مربوط به خرید اینترنتی با توجه به شرایط مختلفی مانند قوانین مربوط به تجارت، حقوق مصرف‌کنندگان و حفاظت از اطلاعات شخصی، متفاوت است.     قوانین ایران درباره خرید اینترنتی در جمهوری اسلامی ایران قوانین مربوط به خرید اینترنتی کالا‌ها شامل قوانین حفاظت از حقوق مصرف‌کنندگان، قوانین تجارت الکترونیک، قوانین حق تعویض و بازگشت کالا و قوانین حفاظت از اطلاعات شخصی می‌شود.  یکی از مهم‌ترین قوانین مربوط به حقوق مصرف‌کنندگان در ایران، قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان مصوب سال ۱۳۶۲ است که در آن حقوق و مزایای مصرف‌کنندگان در قبال کالا‌هایی که خریداری می‌کنند، تضمین شده‌است. همچنین در سال ۱۳۹۵، قانون تجارت الکترونیک در ایران تصویب شده‌است که به فروشندگان و خریداران در فضای مجازی کمک می‌کند تا بهتر و با اطمینان‌تر در این فضا فعالیت کنند. مثلاً در مورد حفاظت از اطلاعات شخصی نیز در ایران، قانون حفاظت از اطلاعات شخصی مصوب سال ۱۳۹۲ و قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان مصوب سال ۱۳۶۲ وجود دارد که به مصرف‌کنندگان حق حفاظت از اطلاعات شخصی خود را می‌دهد.     امکان بازگرداندن کالا در خرید اینترنتی اگر بعد از خرید اینترنتی قصد بازگرداندن کالای خریداری شده را داشته باشید، بهتر است بدانید که قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان مصوب سال ۱۳۶۲ به مصرف کنندگان حق تعویض کالا‌ها را می‌دهد. بر اساس این قانون، اگر کالایی که خریداری کرده‌اید با توصیفات فروشنده مطابقت ندارد، حق دارید تا در مدت هفت روز پس از دریافت کالا، به فروشنده اعلام کنید که می‌خواهید کالا را تعویض کنید.  در صورتی که فروشنده قادر به تعویض کالا نبود می‌توانید از او خسارتی دریافت کنید. همچنین، در صورتی که کالایی که خریداری کرده‌اید و حین حمل و نقل خراب شده‌باشد، نیز می‌توانید از فروشنده خواستار تعویض کالا باشید.  بنابراین اگر از کالایی که خریداری کرده‌اید، راضی نیستید، به فروشنده خبر دهید و در صورت عدم رضایت، حق تعویض کالا را دارید، اما بهتر است قبل از خرید، شرایط و قوانین مربوط به تعویض و بازگشت کالا را با دقت مطالعه کنید.     شکایت از فروشندگان اینترنتی امکان دارد به دلایل مختلف به این نتیجه برسید که لازم است از فروشندگان اینترنتی شکایت کنید برای این کار از چند راه می‌توانید اقدام کنید.  شکایت از طریق دادگاه یکی از اولین مواردی است که به ذهن انسان می‌رسد، در صورتی که با فروشنده از طریق تماس تلفنی و ایمیل به توافق نرسیدید، می‌توانید از طریق وکیل یا به صورت شخصی برای دادگاه دادخواست بدهید. البته تماس با سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت راهکار راحت تری به نظر می‌رسد و می‌توانید با تماس با این سازمان، شکایت خود را از فروشنده مورد نظر به آن‌ها اعلام و درخواست کمک کنید. با وجود این موارد، بهتر است قبل از اقدام به شکایت تلاش کنید با فروشنده به توافق برسید.