روزنامه آرمان امروز
1402/02/07
«انتخابات دگرگون‌ساز»؛ فرصتی برای تازه گردانی
آرمان امروز،گروه سياسي: «انتخابات اسفند ماه سال جاري يکي از فرصت‌هاي است که نظام مي‌تواند براي تقويت «سرمايه اجتماعي» و برطرف‌کردن «چالش مشارکت» از آن استفاده کند. انتخابات سال جاري از اين روي بسيار مهم است که در دو دوره گذشته انتخابات، ميزان مشارکت نگران کننده بود. بسياري از کارشناسان و تحليلگران سياسي معتقدند که اگر فضاي باز در کارزار انتخابات وجود داشته باشد چهره‌هايي مي‌تواند به بهارستان راه پيدا کنند که از رقابتي تنگاتنگ، موفق به پيروزي شده‌اند. اين مي‌رساند که در اين خصوص نياز است تا همه گرايش‌ها و طيف‌هاي مختلف سياسي حتي از طيف منتقد در اين کارزار حضور داشته باشند. باتوجه به بيانات رهبر انقلاب که بر برگزاري يک انتخابات آزاد، فراگير و رقابتي تاکيد داشتند برخي از واژه «انتخابات دگرگون‌ساز» براي کارزار اسفند ماه استفاده مي‌کنند. براي شفاف‌تر شدن اين واژه که به تازگي وارد ادبيات سياسي ايران شده با چهره‌هاي صاحب‌نظر «اصلاح‌طلب» و «اصولگرا» گفت‌وگويي انجام داده‌ايم که در ادامه مي‌خوانيد. اين صاحب‌نظران تاکيد دارند مجلسي که با ترکيب شايستگان، نخبگان و ... تشکيل شود مي‌تواند موانع و چالش‌ها را پشت سر بگذاريم که البته در ابتدا نياز به برگزاري انتخاباتي دگرگون‌ساز و باز شدن فضاي انتخاباتي داريم.فضاي انتخابات بازتر شود
اخيرا «محمدرضا باهنر»، دبيرکل جامعه اسلامي مهندسين در پاسخ به اين سوال که پيش‌بيني شما از انتخابات پيش رو يعني انتخابات دوازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي چيست؟ به خبرگزاري مهر گفت: «انتخابات آينده اصلاً قابل پيش‌بيني نيست که چه کساني چطور برنده خواهند شد يا جناح‌ها چه خواهند کرد. اصولگرايان و اصلاح‌طلبان از همين حالا مذاکرات را درون خودشان آغاز کرده‌اند. نکته مهم آن است که فضاي انتخابات بايد کمي بازتر شود. بايد بدانيم «رقابت» شاخصه‌اي است که مشارکت را در انتخابات افزايش مي‌دهد. اگر افرادي به علت زور و فشار گروهي يا حتي با تصميم شوراي نگهبان يا ساير مسائل از چرخه رقابت حذف شوند، قطعاً بخشي از جامعه نسبت به حضور در انتخابات دلسرد خواهند شد و در اين رويداد شرکت نخواهند کرد، در حالي که اگر قرار است انتخابات پرشور باشد بايد رقابت جدي در آن ايجاد شود. صلاحيت‌هاي اصلي بايد از سوي شوراي نگهبان مورد بررسي قرار بگيرد و به آن‌ها رسيدگي شود. نکته مهم آن است که تعيين سلامت افراد نبايد به سلايق برگردد. نبايد طوري باشد که بر اساس پسنديدن يا نپسنديدن يک فرد، درباره حضور او در عرصه رقابت تصميم‌گيري صورت بگيرد. مردم نبايد احساس کنند انتخابات دو مرحله‌اي است که يک مرحله آن شوراي نگهبان افراد را انتخاب مي‌کند و بعد از آن نوبت به مردم مي‌رسد که به فرد مورد علاقه خود رأي بدهند.»
الزامات انتخابات مشارکتي و رقابتي
«علي دارابي»، تحليلگر مسايل سياسي در ياداشتي که در اختيار «آرمان امروز» قرار داده است در رابطه با الزامات انتخابات مشارکتي و رقابتي مي‌نويسد: يازدهم اسفند 1402، دوازدهمين دوره انتخابات مجلس شوراي اسلامي و ششمين دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبري است. رهبري در ديدار با کارگزاران نظام در ماه مبارک رمضان، انتخابات آخر سال را «خيلي مهم»، «مظهر قدرت ملي» و «بازدارنده از فشار دشمنان» بر شمردند. ايشان در بيان ويژگي هاي انتخابات خوب «سالم بودن، رقابتي بودن، مشارکت بالا» را مورد توجه قرار دادند...
الزامات آنچه که رهبري از انتخابات مشارکتي و رقابتي مد نظر دارند به گمانم مشروط به تحقق اصول زير است:
يکم/ انفتاح فضاي فرهنگي، سياسي، اجتماعي کشور: نشانه ها و علائم اين گشودگي را بايد در کاهش خط و نشان کشيدن مقامات، نهادها و مسئولان براي مردم، تشکل ها، احزاب سياسي و زندگي عادي شهروندان بايد در عمل مشاهده کرد. رسانه ها بايد نمود عملي اين انفتاح از هم اکنون و نه در آستانه انتخابات باشند. دوم/ پذيرش اصل رقابت در عرصه سياسي. مجلس خبرگان و قوه مقننه بايد نماينده اکثريت مردم باشند. سليقه ها، گرايش هاي مختلف سياسي و رجال، چهره هاي مختلف بايد امکان حضور داشته باشند تا رقابت شکل‌گيرد. سوم/ ممنوعيت دوپينگ سياسي. مشارکت بالا، انتخابات سالم و رقابتي زماني شکل مي گيرد که برخي افراد يا جناح سياسي خاصي از رانت يا دوپينگ سياسي قدرت استفاده نکنند. مخاطب اصلي اين سخن نهادهاي نظارتي و اجرايي مسئول در امر انتخابات براي رسيدگي به احراز صلاحيت ها هستند. آنان بايد امانتدار مردم و پاسدار قانون به معناي واقتي باشند و براي حذف رقيب يا رقيبان سياسي از اهرم‌هاي نظارتي سوء استفاده نکنند. چهارم/ حضور گسترده چهره هاي شاخص و با تجربه. مجلس خبرگان و شوراي اسلامي محتاج افراد خبره، بصير، با تجربه، کارآزموده و ميدان ديده ساليان طولاني عرصه اجرا و تقنين باشد. سرآمدان کشور و سرمايه هاي اجتماعي و نخبگان بايد در صدر فهرست هاي انتخاباتي باشند. مجلس جايي براي آزمون و خطا نيست. اگر مي خواهيم مجلس عصاره فضايل ملت و در رأس امور باشد آنچنان که امام خميني(ره) معمار کبير انقلاب و بنيانگذار جمهوري اسلامي فرمودند باشد. رهبري از همگان دعوت عام براي انتخابات کردند، شرط دعوت ميزباني شايسته و با احترام است. در اين باره باز هم با شما گراميان سخن خواهم گفت.
هرچه زودتر دگرگوني در انتخابات را اعلام کنند
«محمدرضا خباز»، چهره اصلاح‌طلب و تحليلگر مسائل سياسي ايران در پاسخ به اين سوال که اگر بخواهيم شاهده «انتخابات دگرگون‌ساز» در اسفند ماه باشيم که با رويدادهاي انتخاباتي دوره‌هاي گذشته تفاوت داشته باشد و به افزايش ميزان مشارکت منجر شود، به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «انتخابات اسفند ماه که براي مشخص کردن چهره «قوه مقننه» برگزار مي‌شود به دليل تجربه دو دوره گذشته که با مشارکت حداقلي همراه بود، از حساسيت خاصي برخوردار است. به همين دليل و براي شروع روند انتخابات و براي آماده‌سازي حضور حداکثري شهروندان، «شوراي نگهبان» و ديگر نهادهاي نظارتي بايد مشخص کنند که چه انتخاباتي را مي‌خواهند برگزار کنند. در فرمايشات رهبري مشاهده کرديم که ايشان بر برگزاري يک انتخابات آزاد و فراگير تاکيد داشتند. اگر بايد نظر رهبري در اين خصوص اجرايي شود، لازم است تا برنامههايي براي دعوت از «احزاب»، «چهره‌ها» و به‌خصوص «شهروندان» در دستور کار قرار بگيرد. اگر اين تغييرات اعلام نشود جامعه و فعالان سياسي گمان مي‌کنند که انتخابات اسفند ماه هم مانند دوره‌هاي گذشته به صورت حداقلي برگزار خواهد شد. در اين صورت تغييري در ميزان مشارکت مشاهده نخواهيم کرد. در انتخابات سال 98 که گرايش‌هاي مختلف سياسي حضور نداشتند مي‌بينيم که ضعيف‌ترين مجلس تاريخ جمهوري اسلامي در بهارستان حضور دارد. يک مجلس ضعيف قطعا بر روي عملکرد دولت تاثيرگذار خواهد بود.»
اين چهره اصلاح‌طلب در همين زمينه و با اشاره به گفته رهبري در مورد وظيفه مجلس ادامه مي‌دهد: «پيش از اين رهبري فرموده بودند که وظيفه مجلس ريل‌گذاري براي دولت است. حالا مي‌بينيم که عدم ريل‌گذاري توسط نمايندگان باعث ناکارآمدي دولت شده است. مجلس شوراي اسلامي بر روي همه موضوعات «سياسي»، «اجتماعي»، «اقتصادي»، «فرهنگي» و ... تاثيرگذار است. به آتش کشيدن «برجام» در مجلسي انقلابي، بزرگترين خسارت را به نظام زد. از اين رو مجلسي که روي کار خواهد آمد بايد متشکل از افراد «مسئوليت‌پذير»، «پاکدست»، «ميهن‌پرست» و ... از همه نگاه‌ها و گرايشات باشد. مهمترين عاملي که مي‌تواند باعث معرفي يک مجلس خوب شود حضور همه چهره‌هاي سياسي از همه گرايش‌ها در کارزار انتخابات است. تاکنون که روزنه‌اي از اميدواري براي برگزاري يک انتخابات فراگير به چشم نمي‌خورد.»
با انتخابات پرشور چالش مشروعيت برطرف مي‌شود
«جواد آرين‌مش»، چهره اصولگرا و تحليلگر مسائل سياسي ايران در پاسخ به اين سوال که اگر بخواهيم شاهده «انتخابات دگرگون‌ساز» باشم که با رويدادهاي انتخاباتي دوره‌هاي گذشته تفاوت داشته باشد و شاهد افزايش ميزان مشارکت باشيم، به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «انتخابات يکي از نمادهاي شاخص يک حاکميت دموکراتيک است و مهمترين نماد انتخابات هم مشارکت شهروندان محسوب مي‌شود. اگر نگاهي به تاريخ چند دهه انقلاب بيندازيم مي‌بينيم که هربار «همدلي»، «انسجام»، «وحدت» و ... وجود داشت توانستيم با موفقيت از چالش‌هاي به وجود آمده خارج شويم و هربار که اين همبستگي وجود نداشت شاهده نزاع بين دسته‌هاي مختلف جامعه بوديم. در همين زمينه بايد به انتخاباتي اشاره کنيم که در مورد موضوعاتي مانند «رفراندوم» و «اصلاح قانون اساسي» و ... برگزار شد. آنجا مشاهده مي‌کنيم که مشارکت جامعه به مرز 100 درصد هم رسيده بود ولي در دوره‌هاي اخير تدريجا از ميزان مشارکت کاسته شده است. نارضايتي شهروندان از وضعيت اقتصادي سياسي اجتماعي و ... از جمله عموامل اصلي اين ريزش بوده است. اين کاهش مشارکت تا جايي ادامه داشت که ميزان شرکت کنندگان در انتخابات رياست جمهوري به پايين‌تر از 50 درصد رسيده است. اين موضوع نشان مي‌دهد که حالا با چالش مشروعيت هم روبه‌رو هستيم که اگر همين روند ادامه داشته باشد در انتخابات اسفند ماه شاهد ريزش قابل توجهي از راي دهندگان خواهيم بود.» او در همين زمينه و با اشاره به عواملي که باعث ريزش اين مشارکت شده است، ادامه مي‌دهد: « «عوامل اقتصادي»، «محدوديت‌هاي سياسي»، «محدوديت‌هاي اجتماعي» و البته «فيلترهاي شوراي نگهبان» و ... از جمله دلايل اين ريزش‌ها بوده است. در اين موقعيت زماني که اعتراضات و ناآرامي‌هاي سال گذشته را پشت سرگذاشته‌ايم مي‌بينيم که جامعه به شدت دوقطبي شده است. در يک سو موافقان نظام ايستاده‌اند و در سوي ديگر منتقدان و قشر خاکستري ايستاده است. به‌همين دليل انتخابات اسفندماه سال جاري را بايد پرچالش‌ترين انتخابات تاريخ جمهوري اسلامي توصيف کنيم. «چالش‌مشروعيت»، «ابرچالش‌هاي اقتصادي»، «چالش اعتماد اجتماعي»، «مشارکت» و ... از جمله موانع اين انتخابات هستند. اگر تمهيداتي انديشيده نشود ما شاهده رويدادي تلخ خواهيم بود. در اين فاصله با انتخابات به‌نظر نمي‌آيد با شرايطي که دولت دارد بتواند ابرچالش‌هاي اقتصادي را کنار بزند ولي نظام مي‌تواند با برگزاري يک انتخابات فراگير که حتي نامزده‌هاي طيف منتقد هم در آن به چشم مي‌خورد باعث کاهش برخوردهاي سياسي و اجتماعي شود. همواره عده‌اي به صورت سنتي پاي صندوق‌هاي راي مي‌آيند ولي اين نمي‌تواند به تنهايي کافي باشد. مسئولان از هم‌اکنون بايد براي بهبود ميزان مشارکت، از احزاب بخواهند که فعاليت خود را افزايش دهند در غير اين صورت اين فرصت هم از دست خواهد رفت.
سایر اخبار این روزنامه
ابهام بر سر مبادله زندانی با بلژیک
«انتخابات دگرگون‌ساز»؛ فرصتی برای تازه گردانی
انتخاباتِ دگرگون ساز
امکان پیش بینی زلزله هوگربیتس
ساعت 4 عصر
«انتخابات دگرگون‌ساز»؛ فرصتی برای تازه گردانی
انتخابات دگرگون ساز؛ گره های دیپلماسی را باز می‌کند
تاثیر انتخابات دگرگون سازبر اقتصاد
چرا رتبه ۲۲ اقتصاد ایران محسوس نیست؟
اجماع دموکرات ها روی «بایدن»
فقر فرهنگی در روستای میلیاردی پایتخت!
انتخاباتِ دگرگون ساز
واکنش وزارت بهداشت درباره صادرات سرم آلوده به عراق
امام خمینی در دوره اول انتخابات مجلس به چه کسانی رای داد
