روزنامه آرمان امروز
1402/02/07
چرا رتبه ۲۲ اقتصاد ایران محسوس نیست؟
آرمان امروز: صندوق بين‌المللي پول در جديدترين گزارش خود ميزان توليد ناخالص داخلي 193 کشور جهان از جمله ايران را در سال 2022 اعلام کرده است.بر اساس محاسبات اين نهاد بين‌المللي، توليد ناخالص داخلي ايران بر اساس شاخص قدرت خريد در اين سال به يک هزار و 596 ميليارد دلار رسيده که اين رقم 141 ميليارد دلار نسبت به سال قبل از آن افزايش داشته است. ايران با توليد ناخالص داخلي يک هزار و 596 ميليارد دلاري خود در سال 2022 به‌عنوان بيست و دومين قدرت بزرگ اقتصادي جهان در اين سال شناخته شده که بر اين اساس اقتصاد ايران از اقتصادهاي 171 کشور ديگر دنيا بزرگ‌تر است و فقط 21 کشور توليد ناخالص داخلي بيشتري نسبت به ايران در اين سال داشته‌اند. رتبه 22 اقتصاد ايران در ميان 193 کشور جهان در حالي است که ايران در معرض شديدترين تحريم‌هاي وضع‌شده عليه اقتصاد يک کشور در طول تاريخ قرار دارد.از جمله کشورهايي که اقتصاد کوچک‌تري نسبت به ايران در سال 2022 داشته‌اند عبارت‌اند از: پاکستان، تايلند، هلند، آرژانتين، مالزي، آفريقاي جنوبي، امارات، سوئد، اتريش و الجزاير. پاکستان با اقتصاد يک هزار و 338 ميليارد دلاري يک پله پايين‌تر از ايران در جايگاه 23 جهان قرار گرفته است. انگليس و فرانسه به عنوان کشورهاي صنعتي عضو گروه هفت بزرگي اقتصادشان تنها دو برابر اقتصاد ايران برآورد شده ست. توليد ناخالص داخلي فرانسه بر اساس شاخص قدرت خريد در سال 2022 سه هزار و 704 ميليارد دلار و توليد ناخالص داخلي انگليس سه هزار و 714 ميليارد دلار محاسبه شده است. ايران با توليد ناخالص داخلي يک هزار و 455 ميليارد دلاري بر اساس شاخص قدرت خريد در سال 2021 نيز در رتبه 22 جهان ميان بزرگ‌ترين اقتصادهاي دنيا قرار گرفته بود. صندوق بين‌المللي پول پيش‌بيني کرده است توليد ناخالص داخلي ايران در سال 2023 نيز 95 ميليارد دلار نسبت به سال قبل از آن افزايش يابد و به يک هزار و 691 ميليارد دلار برسد.
همانطورکه اشاره شد اين رتبه بندي براساس برابري قدرت خريد است. يکي از معيارهاي رايج تحليل اقتصاد کلان براي مقايسه بهره وري اقتصادي و استانداردهاي زندگي بين کشورها، برابري قدرت خريد (PPP ) است. PPP يک تئوري اقتصادي است که ارزهاي کشورهاي مختلف را از طريق رويکرد يک "سبد کالا" مقايسه مي کند. بر اساس اين مفهوم، زماني که يک سبد کالا در هر دو کشور با در نظر گرفتن نرخ هاي مبادله دو ارز، قيمت يکساني داشته باشد، دو ارز در حالت تعادل هستند. برابري قدرت خريد (PPP ) يک معيار محبوب است که توسط تحليلگران اقتصاد کلان استفاده مي شود که ارزهاي کشورهاي مختلف را از طريق رويکرد "سبد کالا" مقايسه مي کند. اين معيار به اقتصاددانان اجازه مي دهد تا بهره وري اقتصادي و استانداردهاي زندگي را بين کشورها مقايسه کنند. اکنون اين پرسش مطرح مي‌شود که چرا اين رتبه در قدرت خريد مردم قابل لمس نيست؟
هادي حق شناس در گفت‌وگو با آرمان امروز در مورد رتبه 22 ايران اظهار کرد: دو نکته در اين موضوع وجود دارد؛ نخست اينکه بايد وسعت و جمعيت کشور را در نظر گرفت و دو اينکه درآمد سرانه به چه ميزان مي‌تواند قدرت خريد ايجاد کند. بايد توجه داشت که شايد به لحاظ جمعيت و وسعت ايران در رتبه 22 باشد اما درآمد سرانه نمي‌تواند آن قدرت خريد و نيازهاي اساسي را جبران کند. براي نمونه در سال جاري حداقل دستمزد 7 ميليون تومان تعيين شده است اما در سال 57، دو هزار تومان بود،آيا کسي مي‌تواند ادعا کند که قدرت خريد 7 ميليون تومان از دو هزار تومان اوايل انقلاب بيشتر است؟ همه پاسخ خواهند داد که قطعا قدرت خريد دو هزار تومان بيشتر بود چون امروز ميانگين يک متر خانه در تهران به 60 ميليون تومان رسيده يا 70 درصد سبد مصرفي خانوارها شامل اجاره مسکن بعلاوه مواد خوراکي است. يا در 2 سال اخير قيمت مرغ 400 درصد رشد داشته است اما آيا دستمزد نيز 400 درصد رشد کرده است؟
وي ادامه داد: بنابراين اين رتبه بيشر مربوط به حجم بزرگ اقتصاد ايران است. حجم تجارت خارجي ايران در سال گذشته به 113 ميليارد دلار رسيد و شايد نزديک به 100 کشور جهان توليد ناخالص داخلي کمتر از اين ميزان داشته باشند. لذا بزرگي اقتصاد ايران منجر به رسيدن به رتبه 22 جهان براساس قدرت خريد برسد. براي نمونه، کشورهاي چين و هند با اتکا به جمعيت خود الان جزو 5 اقتصاد بزرگ جهان هستند حالا اين پرسش مطرح مي‌شود که چرا 20 سال پيش نمي‌توانستند به اين رتبه برسند؟ چون آن زمان قدرت توليدشان به اندازه اکنون نبود. اکنون هم قدرت خريد را افزايش دادند که ضربدر در جمعيت، آنها را جزو اقتصادهاي برتر مي‌کند. اقتصاد ايران نيز بزرگ است، براي نمونه به لحاظ توليد خودرو جزو20 کشور برتر جهان هستيم يا ارزش توليد مرغ و تخم مرغ 10 ميليادر دلار است که معادل توليد ناخالص داخلي برخي از کشورهاي جهان است.
اين کارشناس اقتصادي اظهار داشت: براي افزايش درآمد سرانه تنها يک راه وجود دارد و آن کنترل تورم است. براي مثال اگر درجه تب بدن فردي به فراتر از 40 درجه برسد، نه تنها فرد اشتهاي خود را ازدست مي‌دهد بلکه نمي‌تواند استراحت هم داشته باشد لذا آرامش روح و روان را نخواهد داشت و حتي هذيان نيز خواهد گفت. اقتصاد ايران دقيقا به اين نقطه رسيده، يعني بيش از چهار سال است که نرخ تورم 40 درصدي دارد و اين اقتصاد نه آرامش روح و روان دارد و نه آرامش جسم و جان. بنابراين تا زمانيکه نرخ تورم کشور تک رقمي نشود احساس آرامش کشور حتي براي طبقات ثروتند نيز وجود نخواهد داشت چون آنها نيز نگران بوده و احتمالا قدرت خريد خود را از دست بدهند.
سایر اخبار این روزنامه
ابهام بر سر مبادله زندانی با بلژیک
«انتخابات دگرگون‌ساز»؛ فرصتی برای تازه گردانی
انتخاباتِ دگرگون ساز
امکان پیش بینی زلزله هوگربیتس
ساعت 4 عصر
«انتخابات دگرگون‌ساز»؛ فرصتی برای تازه گردانی
انتخابات دگرگون ساز؛ گره های دیپلماسی را باز می‌کند
تاثیر انتخابات دگرگون سازبر اقتصاد
چرا رتبه ۲۲ اقتصاد ایران محسوس نیست؟
اجماع دموکرات ها روی «بایدن»
فقر فرهنگی در روستای میلیاردی پایتخت!
انتخاباتِ دگرگون ساز
واکنش وزارت بهداشت درباره صادرات سرم آلوده به عراق
امام خمینی در دوره اول انتخابات مجلس به چه کسانی رای داد
