روزنامه خراسان
1402/02/09
چمن خطرناک خوش خط‌و‌خال
استفاده از چمن مصنوعی در حیاط خانه، پشت‌بام، تراس و به‌طور کلی فضای بیرونی منازل مورد استقبال مردم جهان قرار گرفته است. علاقه فطری به طبیعت و سرسبزی، یکی از دلایل محبوبیت چمن‌های مصنوعی است که با هزینه کم و بدون نیاز به نگهداری، قابل استفاده در هر مکانی است. اما در چند سال اخیر، تردیدهای جدی در باره استفاده از آن مطرح شده است. علاوه بر آسیب‌های محیط‌زیستی که هرچه کیفیت چمن مصنوعی پایین‌تر باشد، نگران‌کننده‌تر خواهد بود، باید به تاثیر آن روی سلامت جسمی هم اشاره کرد. به همین دلیل، به تازگی توسط انجمن طراحی فضای سبز بریتانیا کارزاری علیه چمن مصنوعی با همراهی انجمن سلطنتی گیاه‌شناسی این کشور راه اندازی شده است. اما ماجرای این کارزار چیست، چمن مصنوعی از چه موادی تشکیل شده است و چه آسیب‌هایی برای سلامتی افراد و محیط زیست دارد. در پرونده امروز زندگی‌سلام، به این سوالات پاسخ خواهیم داد.40 درصد انگلیسی‌ها به دنبال چمن مصنوعی
آن چه باید درباره کارزار علیه چمن‌مصنوعی در بریتانیا که با همراهی انجمن سلطنتی گیاه‌شناسی این کشور به راه افتاده، بدانید
نتایج یک نظرسنجی که سال گذشته در بریتانیا انجام شد نشان داد حدود ۱۰ درصد خانه‌ها در این کشور که حیاط یا نوعی فضای بیرونی دارند، از چمن مصنوعی استفاده می‌کنند. حدود ۲۹ درصد دیگر در فکر عوض کردن چمن طبیعی با چمن مصنوعی و به عبارتی نزدیک به 40 درصد انگلیسی‌ها به دنبال استفاده از چمن مصنوعی هستند. به گفته انجمن طراحی فضای سبز بریتانیا که با همراهی انجمن سلطنتی گیاه‌شناسی این کشور کارزاری علیه چمن مصنوعی به راه انداخته، استفاده از چمن مصنوعی موجب تخریب زیستگاه حشرات و فرسایش خاک میشود. این چمن‌ها برعکس چمن طبیعی دی‌اکسیدکربن جذب نمی‌کنند، بلکه حمل و نقل و تولیدشان باعث ایجاد گازهای گلخانه‌ای میشود و در تابستان حرارت محیط‌های شهری را افزایش می دهند. هزینه اندک نگهداری، نیاز نداشتن به آفتاب و دوام بیشتر از جمله دلایلی است که به عنوان انگیزه استفاده از چمن مصنوعی اعلام شده است اما این چمن‌های مصنوعی که اغلب از لاستیک بازیافت شده ساخته می‌شوند، هزینه‌های محیط‌زیستی فراوانی دارند. همچنین در متن این کارزار اشاره شده که این چمن‌های مصنوعی به‌طور بالقوه با مرگ شش بازیکن بیسبال حرفه‌ای در فیلادلفیای آمریکا مرتبط شده که همگی بر اثر نوع نادری از سرطان درگذشتند. استفاده از لاستیک بازیافتی تایر خودروها برای ساخت چمن مصنوعی که حاوی فلزات سنگین و مواد سرطان‌زای دیگر است، می‌تواند در این زمینه نقش داشته باشد.
مواد اولیه تولید الیاف چمن مصنوعی چیست؟
انجمن طراحی فضای سبز بریتانیا اعلام کرده چمن‌های مصنوعی که اغلب از لاستیک بازیافت شده ساخته می‌شوند، هزینه‌های محیط‌زیستی فراوانی دارند. درباره جنس و ویژگی‌های چمن مصنوعی باید بدانید که در تهیه و تولید آن از سه ماده مختلف استفاده میشود. پلی پروپیلن(یکی از پرمصرف‌ترین و اساسی‌ترین پلیمرهای استفاده شده در جهان که برای بسته‌بندی مواد غذایی هم به کار برده می شود)، پلی اتیلن(رایج‌ترین پلاستیکی که امروزه در صنعت بسته‌بندی برای تولید کیسه‌های پلاستیکی و ظرف ها از جمله بطری‌ها و ... استفاده میشود) و نایلون موادی هستند که باعث ایجاد تنوع در تولید چمن مصنوعی می‌شوند. در خور ذکر است که کیفیت چمن مصنوعی رابطه مستقیمی با معایب آن دارد بنابراین ماده اولیه آن نباید مورد غفلت خریداران قرار بگیرد.
چمن مصنوعی، متری چند؟
امروزه چمن‌های مصنوعی در مدل‌ها و کیفیت‌های مختلفی به بازار عرضه می‌شوند بنابراین هزینه نهایی خرید چمن‌های مصنوعی به عوامل مختلفی بستگی دارد. اصلی‌ترین این عوامل عبارت اند از: ارتفاع الیاف، میزان نخ به کار رفته، نوع نخ به کار رفته، میزان تراکم بافت، برند تولید کننده نخ، ضخامت نخ، تک بافت یا دو بافت بودن و ... . چمن مصنوعی با توجه به نوع الیاف آن که ایرانی،هلندی یا اسکاتلندی و ... است و براساس ارتفاع الیاف دارای قیمت متفاوت و در بازه 200 هزارتومان تا 4 میلیون تومان برای هر متر مربع متغیر است.
دلایل محبوب‌شدن چمن‌مصنوعی
جدای از زیبایی‌شناسی آشکار چمن مصنوعی، نیاز نداشتن به باغبان، قابل استفاده بودن در همه محیط‌ها و ... از مزایای آن به شمار می‌رود
همه ما دوست داریم در جایی از هزینه‌های زندگی صرفه‌جویی و بخشی از پول خود را پس‌انداز کنیم. یکی از راه‌های کاهش این هزینه‌ها، کاهش مصرف آب است. یکی از مزایای اصلی استفاده از چمن‌مصنوعی این است که فقط دو بار در سال به یک تمیز کردن عمیق نیاز است. پس نسبت به چمن طبیعی آب بسیار کمتری استفاده می کند و نیاز به آبیاری ندارد. اما این تنها دلیل محبوبیت چمن مصنوعی نیست.
1 به باغبان نیازندارد
بذرپاشی، چمن‌زنی، علف های هرز، کود دهی و... فهرست اقدامات مراقبتی چمن طبیعی است. تمام این کارها تقریبا باید روزانه انجام شود. پس می‌توان گفت نیاز به شخصی دارد که مدام به چمن طبیعی رسیدگی کند، یعنی شما به یک هزینه اضافه برای پرداخت به باغبان به منظور داشتن چمن طبیعی مرغوب نیاز دارید. اما چمن مصنوعی به دلیل نگهداری کم و ظاهر بکر در تمام طول سال سرحال است و نگهداری و مراقبت بیش از حد نکردن ، یکی از مهم‌ترین مزایای چمن مصنوعی شناخته شده است.
2سبز بودن همیشگی
چمن‌های مصنوعی مقاوم در برابر اشعه UV طراحی می‌شوند و در تمام طول سال سبز می مانند. برخلاف چمن طبیعی که بر اثر نور زیاد خورشید تغییر رنگ می‌دهد و از رنگ سبز به رنگ قهوه‌ای تبدیل میشود. در ضمن، چمن مصنوعی از همه لحاظ و در هر نوع آب و هوایی زیبا به نظر می رسد. این یعنی تغییرات آب و هوایی تاثیر مستقیمی روی ظاهر چمن ندارد.
3 فقط مخصوص باغ نیست
چمن مصنوعی نه تنها برای باغ یک انتخاب ایده‌آل است بلکه برای اهداف و محیط‌های مختلف مانند کف پوش، استخر، تراس، پشت بام، محل بازی، ادارات، فضای نمایشگاه، رستوران‌ها و کافه ها استفاده میشود. همچنین چمن مصنوعی بر خلاف چمن طبیعی برای محیط‌های سرپوشیده و مناطق سایه‌دار ایده‌آل است و برای حفظ ظاهر و زیبایی به نور خورشید نیازی ندارد.
4 ماندگاری حداقل 15 ساله
عمر چمن مصنوعی طولانی است و به طور معمول حدود ۱۵ سال ماندگاری دارد. البته گفته میشود اگر در حفظ و نگهداری آن کوشا باشید می‌توانید تا پایان عمر از چمن مصنوعی و زیبایی‌های آن بهره مند شوید.
کاهش تنوع‌زیستی، گرمایش زمین و سرطان
معایب استفاده از چمن مصنوعی به ویژه از نوع بی‌کیفیت آن بسیار نگران‌کننده است
هزینه بالای اولیه چمن مصنوعی باکیفیت و نصب آن شامل غشای علف‌های هرز، چسب، ناخن‌های ثابت کننده و ... یکی از اولین معایب آن به شمار می‌رود. در ادامه به هشدارها و خطرات چمن مصنوعی که همه به ویژه والدین باید بخوانند، اشاره خواهد شد.
1 تاثیرات بد تولید چمن‌مصنوعی بر محیط‌زیست
شاید جالب باشد که بدانید طبق بررسی‌ها، حتی تولید چمن مصنوعی هم برای محیط‌زیست آسیب‌زاست. تولید چمن مصنوعی می‌تواند برای محیط زیست مضر باشد و آلودگی‌ها و ضایعات آن باعث آلودگی هوا و محیط شود. البته روش‌های تولیدی روی این موضوع اثر گذار هستند.
2 خطر مشکلات مفصلی
چمن مصنوعی برخی از مفصل‌ها را تهدید می‌کند. مفاصل محل‌های اتصال دو استخوان به یکدیگر هستند مانند مچ پا که استخوان ساق را به کف پا متصل می‌کند. این قسمت‌ها بیشترین تاثیر را در حرکات روزمره ما به خود می‌گیرند. نحوه نشستن، راه رفتن و حتی جنس کفش و زمینی که روی آن راه می‌روید روی مفصل های پایین تنه تاثیر گذار است. چمن مصنوعی یک کفه سفت و غیر قابل انعطاف دارد. هنگام دویدن، پریدن و افتادن، انرژی زیادی از پا به زمین منتقل میشود. زمانی که زمین انرژی وارد شده را به خود پا بازگرداند، مشکلات آغاز میشود. تصور کنید به یک کیسه بوکس، با تمام قدرت مشت می‌زنید اما کیسه سفت است و از جای خود تکان نمی‌خورد. در این حالت حتی خطر شکستگی مچ شما هم وجود دارد. چنین مسئله‌ای در باره چمن مصنوعی هم دیده شده است. مفاصلی مانند زانو، مچ پا و لگن در زمان طولانی و هنگام دویدن زیاد روی چمن مصنوعی آسیب‌می‌بیند. نداشتن کفش مناسب این آسیب را سریع‌تر و شدیدتر می‌کند.
3 گرما زدگی و دم کردن
یکی دیگر از معایب چمن مصنوعی داغ شدن آن بر اثر تابش نور خورشید و گرمای روزهای تابستان است بنابراین یک مشکل اساسی که می‌توان به نوعی آن را یکی از خطرات چمن مصنوعی دانست، مسئله دم کردن و گرم شدن بیش از اندازه چمن مصنوعی است. این چمن خاصیت جذب آب و رطوبت را ندارد و آن را پس می‌زند. همین مسئله باعث میشود که محیط اطراف آن به شدت دم کند. همچنین اگر باران ببارد، آب روی سطح چمن تا مدت زمانی باقی خواهد ماند.
4 کاهش تنوع‌زیستی باغ شما
اجرای چمن مصنوعی باعث کاهش تنوع زیستی در باغ یا حیاط منزل شما می شود چرا که از پلاستیک ساخته شده است. این ماده طبیعی نیست و حیات وحش را از برخی گیاهان دریغ می‌کند.
5 افزایش احتمال آسیب‌دیدگی برای ورزشکاران
در سال‌های اخیر برخی از تیم‌های فوتبال مردان و زنان اعتراضات گسترده‌ای به بازی کردن روی چمن مصنوعی داشته‌اند. آن ها معتقدند خطرات چمن مصنوعی می‌تواند گریبان آن‌ها را بگیرد و برای عمر ورزشی آن ها خطرساز باشد. در بسیاری از مناطق و کشورها که امکان استفاده از چمن طبیعی وجود ندارد، در ورزشگاه‌ها و مکان‌های ورزشی از چمن مصنوعی استفاده میشود. یکی از این کشورها آمریکاست. چند سال پیش یکی از تیم‌های فوتبال این کشور از آسیب‌دیدگی و مصدومیت‌های پی در پی بازیکنانش خسته شد. آن‌ها تصمیم گرفتند در این زمینه تحقیق و مشکل را پیدا کنند. با بررسی هایی که انجام دادند، مشاهده کردند کلیه تیم‌هایی که ورزشگاه با چمن مصنوعی دارند، با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. بیشتر این مصدومیت‌ها در نواحی زانو، مچ پا و لگن بوده است.
6 خطر ضربه‌خوردگی کودکان
یکی از اصلی‌ترین خطرات چمن مصنوعی در باره ضربه خوردگی‌ها و شکستگی‌هاست. همان طور که اشاره کردیم، جنس و کف چمن مصنوعی سفت و از انعطاف کمی برخوردار است. این مسئله باعث میشود زمانی که فرد روی آن به زمین بیفتد، احتمال شدت ضربه افزایش یابد. این مسئله در باره کودکان اهمیت بیشتری دارد. زیرا کودکان در محل‌های بازی دایم در حال جنب‌و‌جوش هستند و به راحتی زمین می‌خورند. بدن آن‌ها از استخوان بندی ضعیف تری برخوردار است که احتمال شدت ضربات را افزایش می‌دهد. در یکی از مطالعات انجام شده آمده است که اگر فرد از فاصله بیش از 70 سانتی‌متری با سر روی چمن مصنوعی فرود بیاید، احتمال ضربه مغزی شدن او 10 درصد افزایش پیدا می‌کند. همچنین ضربه هایی که بر اثر زمین خوردگی در چمن مصنوعی به استخوان‌ها وارد میشود، 10 درصد شدیدتر است. در این زمینه والدین باید بسیار مراقب باشند.
7 احتمال ابتلا به سرطان
علاوه بر ابتلای شش بازیکن بیسبال آمریکایی به نوع نادری از سرطان که گفته میشود با ورزش روی چمن مصنوعی در ارتباط است، سال 2019 بود که رئیس سابق سرویس سلامت همگانی بریتانیا از دولت خواهش کرد زمین‌های چمن مصنوعی را در بریتانیا ممنوع کنند. صحبت‌های او پس از مرگ پسرش که به زعم او، به دلیل بازی روی این چمن ها درگیر سرطان شده بود، مطرح شد. «نایجل مگوایر» پسر 20 ساله خود لویس را پس از یک جنگ چهار ساله با نوعی سرطان خون از دست داد. سرطان او زمانی تشخیص داده شد که این دروازه‌بان جوان در دوره تمرینی لیدز یونایتد بود. او از پنج سال قبل از آن در زمین‌های چمن مصنوعی تمرین کرده بود. گفته میشود برای هرس(ترمیم و مرتب‌سازی) چمن مصنوعی از ماشین‌های مخصوصی استفاده میشود که جیوه و بنزین و آرسنیک از خود روی زمین باقی می‌گذارند به‌طوری که در هر شیرجه دروازه‌بان‌ها ممکن است در چنین فضایی دَم را انجام دهند. نایجل که پس از محرز شدن بیماری پسرش از مسئولیت‌هایش کناره‌گیری کرد، احساس می‌کند که همین موضوع به سرطان منجر شده است. او در نامه خود به دولت خواستار برچیده شدن تمام زمین‌های چمن مصنوعی برای فوتبال و راگبی شده بود. «نایجل» در آخرین صحبت‌هایش گفت: «سوالاتی منطقی دارم که کسی به آن ها جواب نمی دهد. وقتی جوابی وجود ندارد، یعنی به تحقیق‌های بیشتر و اقدامات احتیاطی نیاز داریم».
منابع این پرونده: بی‌بی‌سی، ورزش 3، چیدانه، سلامت نیوز و ...
سایر اخبار این روزنامه
دوراهی غم و شادی تالاب شادگان
تاریخ‌سازی یک گوشی‌عادی
قصاص در ملأ عام برای سردسته باند گربه های وحشی
بیانیه استقلال در واکنش به 6 پنالتی سوخته
رد پای نااطمینانی به جای رشد نقدینگی در تورم
نوبت پایان ادعاهایی با پایان باز !
کابوس های پسازلزله
پاسخ در نقطه صفر مرزی
دل نگرانی اسلامی ندوشن از بازگشت زبان فارسی به دوران جوانی
ترکیه هسته ای شد
بیانیه وزارت اطلاعات درباره مسمومیت های سریالی
راز دنیای سیاهچاله‌ها
چمن خطرناک خوش خط‌و‌خال
