روزنامه جوان
1402/02/16
اختلال و ابهام، مانع فراگیر شدن پیام‌رسان‌های داخلی
چند ماهی میشود که با محدودیت پلتفرم‌های غیر‌ایرانی با اقبال به پلتفرم‌های داخلی مواجهیم و میلیون‌ها نفر از مردم کشورمان در یک یا چند پیام‌رسان داخلی عضو شده‌اند. چند روز پیش بود که با اتصال چهار پیام‌رسان ایرانی مشکل ارتباط میان پیام‌رسان‌ها و کاربران آن‌ها هم حل شد. با وجود این، اما پاره‌ای از اشکالات پیام‌رسان‌های داخلی همچنان ادامه دارد. به طور نمونه همین چند روز پیش بود که پیام‌رسان‌های ایتا، بله و سروش برای چند ساعتی از دسترس خارج شدند و این اختلال منجر به بروز چالش‌هایی برای کاربران و به خصوص افرادی شد که کسب و کارشان را از پیام‌رسان‌های خارجی به پیام‌رسان‌های داخلی انتقال داده‌اند. طبق اعلام وزارت ارتباطات و همچنین خود پیام‌رسان‌ها مشکل قطع ارتباط به دلیل اختلال در تأمین برق یکی از مراکز داده به‌وجود آمده‌بود. با گذشت چندین ساعت از ایجاد این اختلال، اختلال رخ داده در برخی از پیام‌رسان‌ها رفع شد، اما این ماجرا تلنگری بود برای ضرورت تعیین روزشمار برای رفع نواقص پیام‌رسان‌های داخلی تا جایی که سخنگوی فراکسیون حقوقی و پیشبرد قوانین مجلس با انتقاد از اینکه مردم هیچ‌وقت در جریان معایب، نواقص و کاستی‌های پلتفرم‌های داخلی و زمان رفع آن‌ها قرار نگرفته‌اند، گفت: «مردم باید در جریان این مهم قرار گیرند و مسئولان مربوطه برای رفع آن‌ها روزشمار تعیین و اطلاع‌رسانی کنند، اما متأسفانه هیچ‌وقت در مورد نواقص با مردم صحبت نشده و این موضوع دلخوری آن‌ها را در پی داشته‌است، در حالی که اگر در جریان قرار گیرند و به حاکمیت اعتماد کنند، در راستای رفع مشکلات و کاستی‌ها همراهی لازم را خواهند داشت.»چند سالی میشود پلتفرم‌های داخلی هم در حوزه پیام رسان‌ها سری در میان سر‌ها درآورده‌اند و عملکرد برخی از این پیام‌رسان‌ها هم قابل‌قبول است. با وجود این، حمایت نامناسب از پیام‌رسان‌های داخلی موجب شده تا چالش‌هایی برای کاربران ایجاد شود. همین چند روز پیش هم پیام‌رسان‌های داخلی ایتا، بله و سروش به دلیل مشکل در شبکه تأمین برق در یکی از دیتاسنتر‌های شرکت ارتباطات زیرساخت برای چند ساعتی دچار اختلال و از دسترس خارج شدند. محمد احسان خرامید، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات در این‌باره طی گفت‌وگویی با شبکه خبر عنوان کرد: «مشکلات فنی یک‌دفعه به وجود می‌آید، اما وظیفه خود می‌دانیم که در این رابطه اطلاع‌رسانی کامل را صورت دهیم.»، اما این ماجرا برخی دیگر از چالش‌های پیام‌رسان‌های داخلی را یک‌بار دیگر برجسته کرد. افزوده شدن روزانه ۱۰ هزار کاربر جدید به پلتفرم‌های وطنی
حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی برای ارائه خدمات بهتر به عنوان بهترین راهکار در رقابت با پیام‌رسان‌های خارجی موضوعی است که همواره مورد توجه بوده‌است. چند روز پیش هم عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه مراسم رونمایی از فاز اول اتصال متقابل پیام‌رسان‌ها به یکدیگر درباره جدیدترین آمار از تعداد کاربران پیام‌رسان‌های ایرانی با توجه به فعال شدن قابلیت اینترکانکشن گفت: «برای مشاهده کردن اثر این قابلیت، حداقل باید یک‌ماه بگذرد، اما اکنون آخرین آماری که داریم، تعداد کاربر فعال ماهانه پیام‌رسان ایتا، ۲۲میلیون نفر شده‌است. زارع‌پور همچنین درباره پیام‌رسان‌های دیگر گفت: پیام‌رسان بله حدود ۵/۱۶ میلیون کاربر، سروش پلاس حدود ۵/۱۰ میلیون و روبیکا حدود ۴۰میلیون کاربر فعال ماهانه دارند. همچنین کاربر فعال روزانه آن‌ها متفاوت است، اما چیزی که هر روز چک می‌کنم این است که روزانه چند ده‌هزار کاربر جدید به این پلتفرم‌ها اضافه میشود.».
اما به فاصله کوتاهی پس از فعال‌شدن قابلیت اینترکانکشن میان پیام‌رسان‌های داخلی، با اختلال چند ساعته در عملکرد پیام‌رسان‌های داخلی مواجه شدیم. البته پیام‌رسان‌های داخلی مشکلات و چالش‌های دیگری هم دارند و این مسئله نیازمند اصلاحاتی است. به خصوص اینکه به گفته وزیر ارتباطات روزی ۱۰ هزار نفر به کاربران این پلتفرم‌ها افزوده میشود و این مسئله مسئولیت این وزارتخانه را برای صیانت از حقوق کاربران پلتفرم‌های وطنی بیشتر می‌کند. این مسئله تا جایی است که به باور رئیس فراکسیون حقوقی و قضایی مجلس لازم است برای رفع نواقص پلتفرم‌های داخلی روزشمار تعیین شود. قطع برق دیتا سنتر‌ها و چند سؤال و ابهام مهم
قطع چند دقیقه‌ای برق و قطع چند ساعته پیام‌رسان‌های داخلی موضوعی بود که از ضعف زیرساخت‌های این پیام‌رسان‌ها حکایت داشت. جالب‌تر از همه اینکه محمداحسان خرامید، مدیر روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات در ارتباطی با شبکه خبر که با استفاده از پلتفرم خارجی «اسکایپ» برقرار شده‌بود، از رفع این مشکل و اتصال دوباره پیام‌رسان‌های داخلی تا یک ساعت آینده خبر داد. یک ساعتی که البته چند ساعتی طول کشید.
نکته فنی ماجرا، اما در این است که مراکز داده نیاز اساسی به استفاده از برق دارند تا میزبان‌ها یا سرور‌های اینترنتی بتوانند به صورت پایدار در شبکه برقرار باشند. به همین دلیل وجود برق اضطراری برای پایداری همیشگی برق و قطع نشدن سرور‌ها یک نیاز اساسی برای مراکز داده‌است.
اگر مرکز داده‌ای که میزبان خدمات ضروری و ارتباطی جمعیت کثیری از مردم است همیشه باید از قبل برای بحران‌های مختلف آمادگی داشته باشد. به‌روزبودن سامانه برق اضطراری، به‌ویژه در سال‌هایی که کمبود برق شهری بر اساس سوءمدیریت در کشور به امری رایج تبدیل شده، امری ضروری است. اینکه سامانه برق اضطراری در لحظه قطع برق غیرفعال باشد، عدم توانایی فنی و اجرایی تیم حاکم بر این مراکز داده را نمایان می‌کند. از سویی پس از اتصال برق اضطراری یا برق شهری، یک سامانه استاندارد و سالم پس از زمان کوتاهی به حالت عادی و برخط خود برخواهد گشت.
با وجود این محمداحسان خرامید، مدیر روابط عمومی و مرکز اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات، در گفتگو با خبرگزاری مهر گفت: «وقتی با سیستمی کار انجام می‌دهید و برق قطع میشود، تا سیستم و برنامه مورد نظر بالا بیاید، با فرآیند زمان‌بری مواجه هستید. قطعی برق و ایجاد اختلال در پیام‌رسان‌ها نیز به همین صورت است و تا رفع مشکل و سرویس‌دهی مجدد زمان لازم دارند. این در حالی است که اگر ما پشتیبان (بک‌آپ) و تمهید قطعی برق نداشتیم، شاید تا دو، سه روز دیگر هم برای حل این مشکل زمان نیاز بود.» این در حالی است که مدیر عامل شرکت ارتباطات زیرساخت در دفاع از اقدامات انجام شده برای رفع این مشکل، به «ایسنا» گفت: «مرکز داده مذکور از تجهیزات مناسب و با کیفیتی برخوردار است. اولویت ما ارائه سرویس پایدار است و پس از آن گزارش‌های تکمیلی در خصوص مدیریت این اختلال بررسی خواهد شد تا از تکرار آن پیشگیری شود.» محمد جعفرپور همچنین بروز چنین مشکلی را عادی دانست و گفت: «اختلال در سیستم برق اتفاق نادری نیست و بار‌ها سرویس‌های جهانی با چنین مشکلاتی روبه‌رو بودند، اما برخی تمهیدات در حوزه برق شهری و تدابیر مراکز داده پشتیبان می‌تواند کیفیت خدمات را افزایش داده و اختلال‌های حداقلی را نیز مدیریت کند که برای اجرای سریع در دستور کار هستند.» تعیین روزشمار برای رفع نواقص پیام‌رسان‌ها
سلمان اسحاقی، سخنگوی فراکسیون حقوقی و پیشبرد قوانین مجلس با تأکید بر اینکه بی‌توجهی مسئولان مربوطه در رفع ابهامات مردم در زمینه پلتفرم‌های داخلی باعث خدشه‌دار شدن سرمایه‌های اجتماعی خواهد شد، به خانه ملت می‌گوید: «هر چند اصرار داریم که پلتفرم‌های داخلی، بستری امن برای مردم ایران و انجام فعالیت‌های اجتماعی و حتی اقتصادی هستند، اما معایب، نواقص و کاستی‌هایی را دارند که هیچ وقت در مورد آن‌ها با مردم صحبت نشده و اعلام نکردیم که در راستای رفع این نواقص چه اقداماتی در حال انجام و چه اقداماتی در دستور کار است.»
از نگاه وی مردم باید در جریان وضعیت رفع نواقص و کاستی‌های پلتفرم‌های داخلی قرار گیرند و مسئولان مربوطه برای رفع آن‌ها روزشمار تعیین و اطلاع‌رسانی کنند، اما متأسفانه هیچ‌وقت در مورد نواقص با مردم صحبت نشده و این موضوع دلخوری آن‌ها را در پی داشته‌است، در حالی که اگر مردم در جریان قرار گیرند و به حاکمیت اعتماد کنند در راستای رفع مشکلات و کاستی‌ها همراهی لازم را خواهند داشت.
نماینده مردم قائنات و زیرکوه در مجلس با انتقاد از اینکه در قانون بودجه ۱۴۰۲ برای مردم مشهود و قابل‌لمس نگفتیم که برای ارتقا و تقویت پلتفرم‌های داخلی چه برنامه‌ای داریم و این خود نقصی بزرگ است، تصریح می‌کند: «قرار بود زیرساخت پلتفرم‌های داخلی را فراهم و برای آن‌ها مشوق‌هایی در نظر بگیریم و بستر را به گونه‌ای فراهم کنیم که مردم برای حضور در آن‌ها استقبال کنند، اما متأسفانه به این مهم توجه چندانی نشد.» پول فروش فیلترشکن‌ها به جیب چه کسانی می‌رود؟!
شاید یکی از موضوعاتی که مانع از جان گرفتن پیام‌رسان‌های داخلی میشود، مسئله فیلترشکن‌هایی است که به وفور در دسترس کاربران پیام‌رسان‌های خارجی قرار دارد و معلوم نیست داد و ستد شکل گرفته در این حوزه بر چه مبنایی برقرار است. این مسئله نیز از دید سخنگوی فراکسیون حقوقی و پیشبرد قوانین مجلس پنهان نماند.
اسحاقی با یادآوری اینکه برای مردم ابهام وجود دارد که پول فروش فیلترشکن‌ها به جیب چه کسانی می‌رود، می‌افزاید: «در حال حاضر برخی رسانه‌ها و مسئولان در بستر پلتفرم‌های خارجی حضور دارند و از فیلترشکن استفاده می‌کنند تا بتوانند مواضع خود را در حوزه بین‌الملل مطرح کنند و این عیب نیست و باید در حوزه بین‌الملل حضور داشته باشیم، اما چرا دولت برای خود تکلیف ایجاد نمی‌کند که صاحبان پلتفرم‌های بین‌المللی را مجاب و حتی برای آن‌ها مشوق تعیین کند تا با معرفی نماینده‌ای مواضع حقوقی و قضایی ما را به رسمیت بشناسند.»
این نماینده مجلس در عین حال معتقد است نباید سنگر پلتفرم‌های خارجی را خالی کرد و در این‌باره اینگونه توضیح می‌دهد: «هر سنگری که خالی کنیم آن را دشمن پر خواهد کرد و اگر امروز اصرار به این کار داریم به خاطر این است که باید در این حوزه حضور داشته باشیم تا بتوان از مواضع انقلاب‌مان دفاع و آنطور که شایسته است به دنیا و حوزه بین‌الملل معرفی کنیم؛ در امریکا افراد زیر ۱۳ سال حق ندارند در فضای مجازی حضور داشته‌باشند و تأکید دارند که افراد ۱۳ تا ۱۸ ساله برای فعالیت در فضای مجازی باید رضایتنامه اولیای خود را داشته باشند و این موضوع در دنیا به رسمیت شناخته‌شده و در همین راستا از مجلس، دولت و حاکمیت درخواست داریم این موضوع را پیگیری کنند تا مواضع حقوقی و قضایی ما به رسمیت شناخته شود و بدون فیلترشکن در پیام‌رسان‌های خارجی حضور داشته باشیم.»
از نگاه وی در مورد پلتفرم‌های داخلی به گونه‌ای باید بستر را فراهم کرد و مشوق در نظر گرفته‌شود که برای افراد صرفه داشته باشد و در بعد اقتصادی و اشتغال در آن‌ها حضور داشته باشند و باید تکلیف پلتفرم‌های خارجی را روشن کرد و مشخص شود که پول فیلترشکن‌ها به جیب چه کسانی می‌رود، زیرا این موضوع مردم را آزار می‌دهد. ورود ۶۰ درصدی مردم و کسب و کارهایشان به پیام‌رسان‌های وطنی
با تمام این‌ها آنطور که وزیر ارتباطات می‌گوید در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد از مردم و کسب و کارهایشان به پیام‌رسان‌های داخلی وارد شده‌اند و از این پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کنند.
آمار مهاجرت مردم به پلتفرم‌های داخلی، اعتماد مردم به این پیام‌رسان‌ها را نشان می‌دهد، اما امتداد این اعتماد نیازمند رشد کیفیت و اعتمادسازی است. بر همین اساس لازم و ضروری است کیفیت پیام‌رسان‌های داخلی از همه جهت افزایش پیدا کند.
زارع‌پور از برنامه این وزارتخانه برای توسعه پیام‌رسان‌های داخلی خبر می‌دهد؛ توسعه‌ای که حتی قرار است با جذب کاربران غیر‌ایرانی همراه باشد. وی در این‌باره تأکید می‌کند: «در برنامه داریم که با حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی، آن‌ها بتوانند بهترین خدمات را به مردم عزیز ارائه دهند و بتوانند مورد اقبال کاربران خارجی هم قرار گیرند.»
وزیر ارتباطات همچنین درباره دغدغه نمایندگان در حوزه حفظ داده‌های مردم در پلتفرم‌های داخلی می‌افزاید: «لایحه حفاظت از داده‌های کاربران در فضای مجازی در وزارت ارتباطات نهایی شده‌است و به زودی پس از بررسی در دولت به مجلس فرستاده خواهد شد که با تصویب نهایی این لایحه، نگرانی مردم در این حوزه هم رفع میشود.»
سایر اخبار این روزنامه
یک پهپاد تا جنگ مستقیم!
توافق ایران و عربستان در ۳ سطح تحلیل
گزارش محرمانه در تل‌آویو از افول جهانی اسرائیل
اختلال و ابهام، مانع فراگیر شدن پیام‌رسان‌های داخلی
هشدار پیشتاز انتخابات ترکیه به صاحبخانه‌های خارجی!
نماز مسجد اموی را رئیسی خواند!
امنیت با هشدار محقق نمی‌شود
اعتباری که از فدراسیون رفت
ماشینش را فروخت تا به سوریه برود
رسانه تنها تخصصی است که همه به آن وارد می‌شوند!
«فراخوان نخبگان» آن‌هم با شما پیران افسرده‌حال تمامیت‌خواه؟!
