روزنامه آرمان امروز
1402/02/16
هشدار زلزله غرب تهران
مهدی زارع- زلزله شناس
زلزله با بزرگای 3.9 ساعت 10:28 بامداد جمعه 15-2-1402 در شهرستان ملارد، در جنوب غرب تهران رخ داد. این زلزله در همان محلی زلزله با بزرگای 5.0 د در ساعت ۲۳:۲۷ روز ۲۹ آذر ۱۳۹۶ در ملارد در غرب استان تهران اتفاق افتاد. زلزله با بزرگای 3.9 در ملارد و شهریار و مناطق اطراف آن احسای شد ولی زلزله 29 آذر 96 را حدود ۲۰ میلیون نفر احساس کردند. زلزله های کوچک تا متوسط 1396 و 1402 به احتمال زیاد در اثر جنبایی گسل فعال ماهدشت- جنوب کرج رخ داده اند که در فاصله بسیار کمی در انتهای غربی گسل شمال تهران (در ورداورد) قرار گرفته است. گسل ماهدشت- جنوب کرج می‌تواند بر گسل شمال تهران و گسل پردیسان اثر بگذارد و موجب بروز حوادث جبران‌ناپذیری شود. زمینلرزه های شدید بر روی گسل شمال تهران با بزرگای حدود ۷.۵ و بر روی گسل پردیسان با بزرگای ۶ برآورد می شود. در منطقه های ۱۴ تا ۲۰ شهرداری تهران که بیشترین محدود با پوشش خاک نرم، بالاترین تمرکز بافت فرسوده و حاشیه نشین، و بیشترین تراکم جمعیتی در آن محدوده واقع است. دلیل نرم بودن خاک ، امواج لرزه ای می تواند تشدید شود و بنابراین شدت خرابی زلزله های بعدی می تواند بیشتر شود. در داخل و پیرامون تهران چند گسل اصلی شامل گسلهای مشا، گسلهای ایوانکی، کهریزک، پیشوا، و ری و گسل شمال تهران وجود دارد. گسل مشا به علت طول بالای آن در صورت تکان جدید، آسیب‌های زیادی به شهر خواهد زد. مهمترین گسل در تهران گسل شمال تهران است که کل پهنه شمال شهر در مناطق ۱ تا ۵ و ۲۱ و ۲۲ شهرداری تهران رد آن قابل مشاهده است. این گسل در غرب نیز ادامه دارد . به گسل ماهدشت-جنوب کرج می رسد. سامانه گسله ۱۸۰ کیلومتری مشاء سه قطعه مهم دارد. قطعه غربی که از شمال آبیک تا حدود شهرستانک در استان البرز ادامه دارد، قطعه مرکزی که از شهرستانک تا روستای کلان لواسان ادامه یافته و قطعه شرقی که از کلان تا جنوب‌غرب فیروزکوه امتداد دارد. قسمت شرقی گسل مشاء توان ایجاد زمین‌لرزه‌ای به بزرگای ۷ را دارد. قطعه غربی و مرکزی که طول بیشتری دارند، در همین حدود و کمی بیشتر توان ایجاد زمینلرزه دارند.
اکنون با روش‌هاي احتمالي پيشرفتهاي خوبي براي پيش يابي زلزله انجام شده و در تمام بازه هاي زماني فوق الذکر با پيش بيني احتمالي و ذکر مقدار احتمال پيش يابي زلزله انجام مي شود. هرقدر تعداد ايستگاه هاي لرزه نگاري بيشتر باشد، اين سنجش دقيق تر و با کيفيت تر است. در ايران خوشبختانه از سال 83 تا کنون تلاشهايي به طور منظم براي پيشبيني احتمالي و پيشيابي بر اساس استفاده از پيشنشانگر ها انجام شده است. نه سکون گسل‌ها به‌معناي اتمام زمين‌لرزه است و نه پرزلزله بودن الزاما به‌معناي شروع فوري فعاليت گسل براي رخداد يك زلزله شديد است. با توجه به سابقه زلزله‌هاي بزرگ در ايران، به طور متوسط در هر دهه، حدود دو زلزله با بزرگاي بالاي هفت در فلات ايران ممكن است رخ مي‌دهد . متناسب را رخداد زلزله هاي بزرگ زلزله هاي کوچک هم رخ مي دهندو در ايران سالانه حدود 200 زلزله با بزرگاي بيش از 4 و حدود 20 هزار زلزله با بزرگاي بيش از 2 رخ مي دهند. زلزله‌هاي كوچك دست كم مي‌توانند هشدار‌دهنده باشند. اصولا زلزله‌اي که نزديک شهر رخ مي‌دهد بيشتر مردم را وحشتزده مي‌کند. اينکه زلزله‌هاي با بزرگاي چهار و پنج از وقوع زلزله‌هايي با توان بالا جلوگيري مي‌کنند، يا نه ، لزوما چنين نيست. كار منطقي آن است كه اين زلزله هاي كوچك را نشانه فعال بودن همان منطقه در نظر بگيريم و بر اساس درك فعال بودن هر منطقه در مورد افزايش سطح آمادگي در آن ناحيه براي سناريو زلزله شديد احتمالي بعدي تلاش كنيم. مناطق 12 و 16 شهرداري و منطقه راه آهن، محور خيابان انقلاب و آزادي، ارگ قديم تهران حد فاصل خيابان شوش، هفده شهريور، انقلاب و کارگر جنوبي و بازار تهران، خيابان مولوي، ميدان بهارستان، ميدان امام خميني، محله اميريه و خيابان جمهوري اسلامي . بر اساس آخرين سرشماري سال 1395، در شمال تهران 2٫2 ميليون نفر و محور مرکز به سمت جنوب تهران (مناطق 7 تا 21 شهرداري تهران) حدود 5 ميليون نفر در نزديکي پهنه گسلهاي فعال زندگي مي کنند. البته اين تنها ريسک مرتبط با زلزله براي شهر تهران نيست و فقط برآوردي از جمعيت ساکن در «پهنه هاي گسله در شمال و جنوب شهر» را نشان مي دهد. بديهي است، موضوع تراکم بالاي جمعيت و بافت فرسوده به ويژه در مناطق12، 14، 15، 16 و 17 تهران خود مساله اي جداگانه است. جنبش شديد در محدوده پهنه گسل و در بافتهاي فرسوده حدود 7.5 ميليون نفر 56 درصد جمعيت تهران را شامل مي شود. مرور اوليه همين آمار نشان از آسيب پذيري بسيار بالاي شهر تهران برپايه آمار جمعيت شب هنگام خود دارد. توجه کنيم که در طي روز حدود 52درصد اضافه بار جمعيت در تهران داريم، و در هر نوع سانحه در طول روز بايد اين جمعيت اضافه را به عنوان افزايش آسيب پذيري شهر تهران در چنين شرايطي در نظر گرفت. جمعيت گستره تهران و پيرامون نيز در حدود 65 سال اخير از حدود 1٫5 ميليون نفر به حدود 17 ميليون نفر (بيش از 10 برابر) تا سال 1402 افزايش پيدا کرده به نحوي که امروزه جمعيت تهران بزرگ در طي روز در حدود 14 ميليون نفر (9.6 ميليون در طي شب و حدود 4٫5 ميليون نفر کي طي روز براي کار به تهران مي‌آيند) برآورد مي‌شود.
زلزله‌شناس
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
برخی از ما آخوند‌ها برای ۱۰۰ سال پیش هستیم
کابینه در خطر
برخی از فرزندان ایثارگران «آقازاده» نیستند! و اعتراض دارند
نمایندگان را از شاسی‌بلند‌ها پیاده کنید
بالاخره آقای مشاور کوتاه آمد!
«خرید ناموفق» از تیم دولت جدا خواهد شد
کجای قانون نوشته «شهرداری» به مسأله حجاب ورود کند؟
شوک «نه» ایست قلبی ارز
برخی مفاسد عالم حاصل کار معلمان است
برزخ صندوق های بازنشستگی
کجای قانون نوشته «شهرداری» به مسأله حجاب ورود کند؟
هشدار زلزله غرب تهران
درگیری فیزیکی بین نمایندگان روسیه و اوکراین
