روزنامه خراسان
1402/02/16
تکدی گری؛ متنوع تر و شبکه ای
غفوریان- امروز متکدیان در کوچه ها و خیابان ها و تقاطع ها در اغلب شهرها به ویژه کلان‌شهرها، به بخشی از نما و اجزای اصلی جامعه تبدیل شده‌اند. تعدادشان نه تنها کم نشده بلکه حضورشان افزون از گذشته شده و شکل های متنوع‌تر و گسترده‌تر پیدا کرده است. افزایش متکدیان نشان از چیست؟ این که چرا امروز ما با تعداد زیادی از متکدیان در خیابان ها و تقاطع ها مواجهیم، طبیعتا عوامل متعددی می توان برایش برشمرد، از جمله: 1- افزایش مشکلات اقتصادی و معیشتی 2- نبود اقدامات کنترلی و سامان‌دهی از سوی دستگاه های مسئول اما در کنار این دو موضوع، شکل های جدید تکدی‌گری هم در نوع خودش قابل تامل است؛ خیابان‌نشینی و چشم انتظار خودروهایی که توقف کنند و از پنجره غذا یا توشه ای به آنان بدهند. تقریبا همه ما چنین صحنه هایی را این روزها در برخی خیابان ها کم نمی بینیم. از کوچک تا کهن‌سال به طور قطع، فقدان اقدامات کنترلی، نظارتی و سامان‌دهی از سوی دستگاه های مسئول در این زمینه به افزایش این آسیب دامن زده است. مشکلات اقتصادی و معیشتی قابل کتمان نیست و تقریبا امروز برای بخشی از جامعه به چالش اساسی تبدیل شده است. طبیعی است که در این میان، بیشترین آسیب متوجه اقشار ضعیف، طبقات محروم و بعضا بی‌سرپرست می شود و بخش کم‌شماری از آنان را در مسیر تکدی‌گری قرار می دهد. همان‌طور که همه در میان متکدیان شاهدیم، از کودک تا کهن‌سال دستشان در برابر مردم دراز است. درباره معتادان متجاهر توجیه چیست؟ دستگاه های مسئول در برابر کم‌کاری و تا حدود زیادی رهاکردن مسئله متکدیان،اما برای قصور درباره «معتادان متجاهر متکدی» چه توجیهی دارند؟ در تهران، آن طور که دیروز جمعه، احمدی‌صدر مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران گفت: «درآمد تکدی‌گری آن‌قدر بالاست که متکدیان دست از کار خود برنمی‌دارند، حتی اگر به زندان بروند.» اما آیا پاسخ این مسئول را می توان به عنوان دلیلی بر کم‌کاری در سامان‌دهی متکدیان پذیرفت؟ کم کاری ها، باعث شبکه سازی در تکدی گری شد طی سال ها به ویژه پس از دوران کرونا، تکدی‌گری با افزایش چشمگیر مواجه شده است. نبود برنامه مشخص و فراگیر برای سامان‌دهی متکدیان، زمینه برای رشد و شبکه‌ای شدن متکدیان را فراهم کرده است. همین مسئول در شهرداری تهران در این باره این طور گفته است: «شبکه‌های تکدی‌گری و متکدیان به صورت سازمان‌دهی شده یا غیرسازمان‌دهی شده چهارراه‌ها را رهن و اجاره می‌دهند و این افراد را از شهرستان‌ها به سمت تهران با سازمان‌دهی کامل وارد می‌کنند. سرشبکه ها هر چهارراهی را به یک قیمتی به شبکه متکدیان واگذار می‌کنند و حتی اگر ما هر روز طرح سامان‌دهی متکدیان داشته باشیم تا وقتی برخورد مناسب با سرشبکه‌های متکدیان صورت نگیرد، ما روز به روز شاهد افزایش متکدیان هستیم و یک اقتصاد در کف خیابان وجود دارد.» متکدیان ، چالشی برای کلان شهرها با یک جست و جوی ساده در اخبار می توانیم، به مشکلاتی که امروز کلان شهرها در مسئله متکدیان با آن روبه رو هستند، پی ببریم. اما راهکار چیست و چرا مسئولان مربوط در شهرداری ها، بهزیستی و... خود را موظف به اقدامات موثر در زمینه سامان‌دهی متکدیان نمی کنند؟ برای پاسخ به این پرسش با دکتر سید حسن موسوی چلک، مدرس دانشگاه و رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران همکلام می‌شوم. او معتقد است، طرح ها و آیین نامه های متعددی برای کنترل و سامان‌دهی متکدیان در کشور داریم اما از آن جا که انگیزه ای برای سازمان ها و دستگاه های متولی وجود ندارد، این موضوع آن طور که باید به نتیجه نمی رسد. اقدامات دستگاه ها درباره متکدیان اثربخش نیست دکتر سید حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، در تشریح عوامل افزایش تکدی‌گری به خراسان می گوید: 1- فقر و نارسایی های معیشتی، همچنان مهم‌ترین عامل تکدی‌گری و افزایش متکدیان است. اگر نگاهی به متکدیان هم داشته باشیم، می بینیم که تیپ و ظاهر آن ها هم بعضا متفاوت از گذشته و متنوع شده است. بخشی از آن ها لباس های خوب و مرتب می پوشند، ادبیات و نوع مواجهه آن ها با مردم برای بیان عجز هم تغییر کرده است. 2- مردم همچنان خلق و خوی کمک کردن به فقرا را دارند. طبیعتا اگر این کمک ها و درآمد برای متکدیان نباشد، تکدی‌گری هم از بین می رود. 3- نقش سازمان های حمایتی آیا در شرایط فعلی به گونه ای هست که افراد تحت پوشش پس از مدتی بتوانند توانمند و از حمایت خارج شوند؟ ببینید اکنون یک خانواده یک نفره تحت پوشش در نهایت 560 هزار تومان ماهانه دریافت می کند؛ اما برخی از این افراد می بینند، اگر فقط در کوچه و خیابان قدم بزنند با تکدی‌گری بیشتر نصیب‌شان می شود. بنابراین ترجیح می دهند، متکدی بمانند. 4- متاسفانه قبح تکدی‌گری تا حدود زیادی در جامعه ما از میان رفته است. گاهی می بینیم در اشکال مختلف از دختر جوان تا زن و شوهر جوان تا کهن‌سال بدون خجالت تکدی گری می کنند. 5- متکدیان حرفه ای به دلیل اقتصاد بالایی که این کار دارد، همواره به دنبال خلاقیت در شیوه های جذب و جلب کمک و اعتماد مردم هستند. چرا متکدیان سامان‌دهی نمی شوند؟ پرسش بعدی ما از دکتر موسوی چلک، درباره علل عدم کنترل و سامان‌دهی تکدی‌گری است. او می گوید: بخش عمده ای از این آسیب به کمبود بودجه و ضعف هماهنگی متولیان برمی‌گردد. یکی دیگر از عوامل این موضوع که از انگیزه متولیان می کاهد، موثر نبودن مداخلات کنونی برای مدیریت این آسیب است. در واقع از آن جاکه عامل اصلی تکدی‌گری یعنی «فقر»، از بین نمی رود، اقدامات کنترلی نمی تواند به میزان کافی اثرگذار باشد. چنانچه بررسی کنیم، خواهیم دید که ما در طی دهه های مختلف، طرح و پروژه در این باره کم انجام ندادیم؛ اما اغلب آن ها بی نتیجه و بی اثر بوده است، لذا همین خود عامل مهمی برای بی انگیزگی متولیان است. با وجود آیین نامه ها و تکالیفی که برای دستگاه های مختلف مصوب شورای عالی اداری(1387) داریم، اما الان بیشتر شهرداری ها اقداماتی در مقابله با تکدی‌گری دارند که آن هم بی نتیجه است. چون وقتی متکدیان را جمع و به مراکز نگهداری منتقل می کنند، برنامه ای برای سامان‌دهی پس از آن وجود ندارد و کار بی نتیجه رها می شود. هم‌اکنون اگر دستگاه های مسئول، کاری هم نکنند نهادی نیست که آنان را بابت کم‌کاری‌هایشان بازخواست کند؛ از این رو، این آسیب همچنان به مسیر خود ادامه می دهد.
سایر اخبار این روزنامه
دور شدن استقلال از رویای قهرمانی
درآمد خانوارهای شهری استان ۱۷ درصد کمتر از متوسط کشور
انبه 10 میلیون تومانی و شجاع‌ترین راننده دنیا
معمای جنایی در مسافرپذیر شخصی!
قرار بود از فوتبال لذت ببریم، اما...
پالس های مثبت برجامی
4 پیش بینی از اقتصاد 1402
جای خالی کمدی‌های شیرین در تلویزیون
دگردیسی «غزل معاصر» با نوآوری های«حسین منزوی»
واکنش قمی به اظهارات امام جمعه رشت درباره بی حجاب ها!
تکدی گری؛ متنوع تر و شبکه ای
پرونده شاسی بلندها روی میز بازرس ویژه رئیسی
تلخ‌ترین اختلال روان‌شناختی
