شهروند آنلاین؛

اشاعه و ترویج فرهنگ داوطلبی در جامعه از ماموریت‌های ذاتی سازمان داوطلبان محسوب می‌شود. اصولا انجام کار داوطلبی با هدف فرهنگی انجام می‌شود، درحقیقت با کار داوطلبی قرار نیست اتفاقی بزرگ در سطح کشور بیفتد. پس در نگاه اول نباید انتظار وقوع تغییری عظیم در سطح جامعه را داشت، اما در لایه‌های زیرین می‌توانیم انتظار داشته باشیم که مشارکت در انجام کار خیر و عام‌المنفعه، اثرات مثبت زیادی هم داشته باشد.

نکته مهم اینکه در همه ادیان الهی توصیه به انجام کار داوطلبی وجود دارد و در دین اسلام هم این موضوع به وفور دیده می‌شود، اینکه بخشی از مال، وقت، توانایی و مهارت ما صرف انجام کاری خیر شود. در دنیای پرتحول امروز که پر از آسیب‌های نوپدید و حوادث گوناگون طبیعی است، این سازمان افتخار دارد تا زمینه توسعه فعالیت‌های تخصصی داوطلبی و بهره‌مندی مردم از ظرفیت عظیم خدمات داوطلبانه را در قالب خانه‌های هلال و از طریق ایجاد پویش‌های کمک‌رسانی در مواقع اضطرار فراهم کند و در سایه تعامل مؤثر با صاحب‌نظران دلسوز، متعهد و ذی‌نفعان عزیز، تلاش می‌کند تا خدمات داوطلبی به مثابه مسئولیتی اجتماعی فضای کافی جهت نقش‌آفرینی در تامین اصلی‌ترین نیازهای قشرهای آسیب‌دیده و آسیب‌پذیر را در اختیار داشته باشد.

نوعدوستی و کمک‌رسانی هدفمند، توأم با توانمندسازی قشرهای کم‌برخوردار برای تولید چرخه آرامش و امید، امری بسیار مهم و مؤثر در شکل‌گیری جامعه‌ای سازنده و پویاست که این مهم از طریق برنامه‌های مدون و تعریف طرح‌های مختلف عام‌المنفعه با پشتیبانی اعضا و داوطلبان محقق می‌شود.

امروز به جرأت می‌توان ادعا کرد پیوستن به شبکه عظیم داوطلبی جمعیت هلال‌احمر و مشارکت‌پذیری تمام هموطنان در هر نقطه‌ای از ایران در سریع‌ترین زمان ممکن در دسترس بوده است و هیچ شعبه‌ای در وضعیت برتری نسبت به دیگری قرار ندارد و سازمان داوطلبان، برنامه‌ریزی، آموزش و فراهم‌سازی‌ زمینه مشارکت تمام داوطلبان را برای انجام کارهای داوطلبانه سرلوحه کار خود دارد. بنابراین تمام علاقه‌مندان به فعالیت‌های داوطلبی پس از ایجاد ظرفیت، مطابق با نیازهای روز جامعه براساس حرفه و تخصص‌شان در برنامه‌ها مشارکت دارند.

خدمات داوطلبانه در مواقع عادی به ارائه خدمات در پست‌های اداری، تخصصی و مشاوره‌ای در حوزه‌های ستادی و اجرایی جمعیت، کمک به جذب و توسعه منابع موردنیاز جمعیت (مالی، علمی، آموزشی و…)، ارائه خدمات تخصصی شامل؛ خدمات پزشکی، مهندسی و مشاوره‌ای و انجام فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی و ترویج حقوق بشردوستانه، مشارکت فعال در اجرای برنامه‌های سراسری جمعیت، شناسایی و ارائه کمک‌های حمایتی و معیشتی به اقشار نیازمند و همچنین در شرایط اضطراری به حضور به‌موقع و مؤثر در مناطق آسیب‌دیده از حوادث و سوانح و ارائه خدمات امدادی در زمینه‌های انجام فعالیت‌های بهداشتی، درمانی، اجتماعی، فرهنگی، انساندوستانه و اطلاع‌رسانی به آسیب‌دیدگان. (براساس آموزش‌ها و سازماندهی‌های قبلی)، مشارکت در جمع‌آوری، هدایت و توزیع کمک‌های نقدی و غیرنقدی و اعانات، خدمات حمایتی شامل؛ انواع حمایت‌های روانی، بازتوانی پس از حادثه و کمک‌های نقدی و غیرنقدی به آسیب‌دیدگان و اجرای پروژه‌ها و فعالیت‌های خیریه، داوطلبانه به‌منظور کاهش آسیب‌ها و خسارات ناشی از حوادث و سوانح در مناطق آسیب‌دیده معطوف می‌شود.

جذب اعضا و داوطلبان صرفا توسط سازمان‌های جوانان و داوطلبان و از طریق ثبت الکترونیکی اطلاعات در سامانه جامع اعضا و داوطلبان جمعیت (سامانه ساجد) صورت می‌پذیرد و برنامه‌های متعددی نظیر پوشش بیمه حوادث برای اعضا و داوطلبان در زمان اجرای فعالیت‌های داوطلبانه، ارائه آموزش‌های عمومی و تخصصی برای اعضا و داوطلبان، معافیت مالیاتی برای داوطلبان حقوقی، ارائه تسهیلاتی همچون امکان خرید اعتباری – اقساطی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای، برنامه‌های تفریحی، گردشگری و… متناسب ازجمله این برنامه‌هاست.

یکی از وظایف سازمان داوطلبان، توجه به نیازها و خواسته‌های همه افراد است تا بتوانند بدون محدودیت در عرصه‌های مختلف داوطلبی حضور داشته باشند. گاهی حذف محدودیت‌ها از طریق وضع قوانین،  با آموزش مردم، با ایجاد زیرساخت‌ها و گاهی نیز با افزایش توانمندی افراد، ایجاد تسهیلات و امکانات برای آنها انجام می‌شود. شاید چالش امروز در فرآیند جذب داوطلب، عدم‌آگاهی کافی مردم از وجود طرح‌های عام‌المنفعه و زمینه‌های مشارکت در جمعیت هلال‌احمر است.

از طرفی دیگر، بررسی‌ها نشان می‌دهد که عوامل اقتصادی، فرهنگی و سنتی، در قالب قوانین نانوشته، مانع مشارکت کامل بانوان در روند برنامه‌ها و طرح‌های عام‌المنفعه است.

به‌طور مسلم، در آیین‌نامه مصوب عضویت در جمعیت هلال‌احمر اشاره شده است که مؤسسات و سازمان‌های دولتی یا غیردولتی که در برنامه‌های انساندوستانه، امدادی و خیریه جمعیت مشارکت داشته و از آن حمایت می‌کنند، به‌عنوان حامی (خَیر) شناخته می‌شوند.

تجهیزات پزشکی و توانبخشی، همانطور که از نامش پیداست، باعث می‌شود توان‌یابان و بیماران، توان از دست رفته خود را به‌دست آورند. در مناطق شهری، دسترسی به این موارد از راه‌های مختلف امکان‌پذیر است، هرچند دیده می‌شود، برخی افراد به‌دلیل زنجیره‌ای از مسائل در تامین مایحتاج خود دچار چالش هستند و این مشکلات و چالش‌ها در مناطق دورافتاده و فقیر بسیار بیشتر است.

بر همین اساس، در سال‌های اخیر، سازمان‌ داوطلبان، با درک اهمیت توزیع عادلانه تجهیزات توانبخشی و پزشکی و با توجه به تحولات اجتماعی و لزوم توانمندسازی و استفاده از نیروها و توانایی‌های موجود در جامعه هدف که افراد معلول، سالمندان و دارای نقص عضو و در بازه زمانی حدود 2ساله افزایش مبتلایان به ویروس کرونا هستند، باید گام‌های اساسی‌تری در مدت‌زمان کوتاه‌تر بردارد. جمعیت هلال‌احمر به‌واسطه وجود خیرین و داوطلبان، توانایی‌هایی فراتر از سایر مؤسسه‌های خیریه یا حتی سازمان‌ها و نهادهای متولی این امر دارد و تنها کافی است مدیریت صحیح اعمال شود. بنابراین در سال گذشته با توجه به ضرورت حمایت از تولیدکنندگان داخلی اقدامات قابل‌توجهی صورت گرفت و سپس با ایجاد سازوکارهای داوطلبانه و خیریه، اقلام، تجهیزات پزشکی و توانبخشی و البته آگاهی به دورترین مناطق ایران ارسال شد. به‌نحوی که طی سال گذشته تامین اقلام بانک امانات تجهیزات پزشکی جمعیت هلال‌احمر به ارزش بالغ بر 70میلیارد ریال صورت گرفته و در سراسر کشور توزیع شده است.

از سویی دیگر، سال گذشته طرح ملی  «نذر آب5» در راستای کارآفرینی و ارتقای تاب‌آوری با تاکید بیشتری بر طرح‌های اقتصادی کم‌آب‌بر و زودبازده نزدیک به یکصد شهر و روستای محروم استان‌های متاثر از خشکسالی به اجرا در آمد که به لحاظ وسعت طیف خدمات ارائه‌شده و ضریب پوشش بهره‌وران در نوع خود کم‌نظیر به‌شمار می‌رود.

سال گذشته برای پنجمین سال متوالی، این برنامه ملی با رویکرد اصلی خدمات زیست‌محیطی و آبرسانی شامل؛ تامین آب‌شرب سالم و ارتقای بهداشت آب آشامیدنی سالم و رویکردهای فرعی ازجمله خدمات سلامت‌محور شامل؛ اعزام تیم پزشکان و پیراپزشکان داوطلب به مناطق تعیین‌شده مبتنی بر بیماری‌های شایع هر منطقه، ارائه خدمات معیشت‌ محور شامل؛ اهدای بسته‌های حمایتی و معیشتی و نیز ارائه خدمات آموزشی و توانمند‌سازی با ارائه اقلام کمک آموزشی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه بهداشت و نگاهداشت آب سالم در قالب پروژه استانی در 76روستا توسط 28استان و در قالب پروژه ملی در 29روستا توسط 10استان انجام پذیرفت و برخی پروژه‌های استانی و ملی توسط استان‌های منتخب در روستاهای معرفی‌شده و کم‌برخوردار برگزار شد.

ارزش ریالی مجموع خدمات یادشده به‌طور تقریبی، افزون بر 323میلیارد ریال و تعداد بهره‌وران 182هزار و 515نفر برآورد شده است.

همچنین با توجه به اینکه پس از خشکسالی‌های متعدد و طولانی طی سال‌های گوناگون، شرایط اشتغال در منطقه متاثر از خشکسالی در استان‌های جنوبی و جنوب‌شرقی کشور از کشاورزی، دامپروری و صیادی فاصله‌های زیادی گرفته است و نبود اشتغال، اصلی‌ترین عامل مهاجرت‌های گسترده از استان‌های مذکور است که نتیجه‌اش، حاشیه‌نشینی، سطح زندگی روبه پایین و روی آوردن به شغل‌هایی با رهاورد مالی اندک است. در این دوره از اجرای طرح، درصدد بودیم تا با هم‌افزایی و به اشتراک‌گذاری منابع ملی و فکری اتاق بازرگانی، اصناف، معادن و کشاورزی ایران، با ایجاد شغل‌هایی برای نگهداشت جمعیت فعال و جویای کار در این مناطق و همچنین اجرای طرح‌های اقتصادی کم‌آب‌بر و زودبازده، اقدامات گسترده‌ای انجام گیرد.

جمعیت هلال‌احمر برای توسعه متوازن خدمات اجتماعی نیازمند اجرای الگوهایی هست که دارای ارکانی چون بن‌مایه علمی و تجربی، فراگیری، نتیجه‌گیری و بازده‌گیری مناسب باشد. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایی که مسئولان این سازمان همیشه روی آن اصرار داشته‌اند، رفع غبار محرومیت از چهره مردم عزتمند کشور است. غبار فقر و محرومیت و نابرابری در تامین سلامت که در سال‌های اخیر با مشکلات اقتصادی عدیده به معضلی ملی مبدل شده است.

هم‌اکنون هم طرح‌های مختلفی از سوی سازمان‌های حمایتی و مؤسسه‌های خیریه و تشکل‌های مردم‌نهاد برای رفع محرومیت در کشور به اجرا رسیده است و همچنین نهادهای متکلف در زمینه رفع محرومیت از یک نهاد به نهادهای مختلف مبدل شده‌اند. این نهادهای ملی، اجرایی و مردمی هرکدام در یک شاخه به کار خود ادامه می‌دهند و شاید به جرأت بتوان گفت در سال‌های اخیر تمرکز آنها بر فعالیتی مشترک و فراگیر برای حل بحران محرومیت در شهرها و مناطق کم‌بهره‌مند است تا این فعالیت‌ها را تجمیع و بهینه‌سازی‌ کند.

ازجمله این فعالیت‌ها می‌توان به طرح توانمندسازی و تحول اجتماع‌محور در محلات کم‌برخوردار که با عنوان طرح ۲۰۲۰ محله از آن یاد می‌شود، اشاره کرد. در این طرح بعد از اینکه محلات کمتر برخوردار هر استان شناسایی شدند، هر یک از سازمان‌های کمیته امداد، هلال‌احمر، بهزیستی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) به‌عنوان متولی محلات انتخاب شدند و هر محله به چند پهنه تقسیم می‌شود. در این طرح از افراد هر محله برای رفع مشکلات همان محله استفاده می‌شود و برای اینکه مردم در انتقال خواسته‌ها و مطالبات خود نقش داشته باشند برای هر کوچه یک شهردار انتخاب شده است تا مشکلات کوچه و نیازمندان آن را احصا و به مدیر سازمان متولی منتقل کنند. البته شایان ذکر است کمیته امداد حضرت امام(ره) و بهزیستی، جامعه هدف مشخص و تعریف‌شده خود را دارند و جامعه هدف هلال‌احمر برگرفته از خود مردم و داوطلبان فعال در خانه‌های هلال و سایر مراکز جمعیت است.

اجرای این طرح، نتیجه‌گیری سریعی دارد که در راستای آن، طرح‌های سراسری مختلفی مانند ثبت‌نام مسکن مستأجران، درمان رایگان بیماران خاص، کلاس‌های آموزشی، تسهیلات اشتغال‌زایی و… در حال اجراست، درواقع داوطلبان مستقر در خانه‌های هلال این محلات، وظیفه دارند که با حضور در مناطق مختلف به شکل نقطه‌ای اقدام به پایش، تجمیع ظرفیت‌ها و همچنین فعالیت روی افزایش شاخص‌های بهره‌مندی اجتماعی کنند. ازجمله این فعالیت‌ها می‌توان به ایجاد زمینه رشد اجتماعی و اقتصادی ساکنان محله، رشد و ارتقای توانمندی اقشار ضعیف و همچنین تمرکز روی الگوی توسعه خانواده اشاره کرد.

// انتهای پیام